بابررسی خطرات ناشی از بلوغ زودرس می توان از عواقب آن پیش گیری نمود و بلوغ طبیعی دورهاي هست که طی آن صفات ثانویه جنسی بهوجود می آیند و فرد توان باروری پیدا می کند.
تغییرات فیزیکی در دوران بلوغ، نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم بلوغ غده هیپوتالاموس در دستگاه عصبی مرکزی، تحریک اعضای جنسی و ترشح هورمونهاي جنسی هست.
اما بلوغ زودرس براساس تعریفهاي اپیدمیولوژیك ظاهر شدن علائم بلوغ از نظر فیزیكی و هورمونی زیر 8 سال در دختران و زیر 9 سال در پسران هست. این روزها با تغییری كه در ساختار زندگی شهری صورت گرفته و با دقت به پیشرفتهایي كه در زندگی اجتماعی بهوجود آمده بلوغ زودرس در دختران سفیدپوست زیر 7 سال و در سیاهپوستان زیر 6 سال تعریف شده هست. این سن در مورد شروع بلوغ هست چون همانطور كه میدانید بلوغ دورهاي چند ساله دارد.
نخستین علامت بلوغ در دختران برجستگی سینه و در پسران بزرگ شدن و تغییر سایز بیضههاست، بنابراین اگر دختری در ناحیه تناسلی و زیر بغل با رشد مو مواجه شد نباید اینجور قلمداد شود كه بالغ شده چون این حالت مقدمه بلوغ هست.
در دختران علائم ابتدا با بزرگ شدن سینهها ظاهر میشود و بعد از آن هست كه نواحیاي از بدن كه در آن ها غدد جنسی وجود دارد رویش مو پیدا میكند. عادت ماهانه نیز در مرحله نهایی اتفاق میافتد. در پسران نخستین علامت بزرگ شدن بیضه و سپس بلوغ دیگر اجزای اندام تناسلی هست.
عوامل زیادی در شروع بلوغ اهمیت دارند ولی اکثر بار این عوامل وابسته به ژنوم افراد هست. در واقع این ژنتیك هست كه تعیین میكند در چه سنی فرد وارد بلوغ شود اما چنین بهنظر میرسد که سایر عوامل نیز بر سن شروع و گرچه پیشرفت تکامل بلوغ تاثیرگذارند.
تغذیه، اوضاع عمومی سلامت، موقعیت جغرافیایی و گرچه حالت روانی همگی میتوانند بر زمان شروع بلوغ اثر بگذارند. این که در اکثر موارد نشانههاي بلوغ در یک دختر تقریبا در همان زمانی که مادرش بلوغ را تجربه کرده ظاهر میشود، نشان می دهد ژنتیک بر زمان آغاز این پدیده اثر مستقیم دارد. این در واقع در ساختار بدن فرد تعیین شده هست اما این تنها ژن نیست كه تعیینكننده هست. بعضی عوامل محیطی هم این ژن را میپرورانند، از جمله وزن، قد و تغذیه.
افرادی كه دچار بلوغ زودرس می شوند از نظر روانی دچار مشكلات زیادی خواهند شد. رشد اندامها و بروز علائم بلوغ در نوجوانان كمسن در مقایسه با سایر همسالان، باعث ایجاد اضطراب شدید در این كودكان و والدین آن ها می شود.از سوی دیگر، دیده میشود
در ارتباط والدین و فرزندان آن قدر رودبایستی وجود دارد كه افراد نمیتوانند مشكلاتشان را با انها در بین بگذارند و این اضطراب مضاعفی را بر انها تحمیل میكند. این در حالی هست كه والدین باید انتظار چنین علائمی را داشته باشند و آن را پیگیری كنند و گذشته از اینكه فرزندان این اطلاعات را از همكلاسیها و دوستان خود بهطور ناقص و نامفهوم دریافت كنند والدین با انها ارتباط بگیرند و همۀ انچه لازم هست بدانند به شكل درست در اختیار انها قرار دهند.
به گزارش تالاب :وزن یكی از عواملی هست كه ورود بلوغ را باعث می شود. طبق آماری كه در ایران وجود دارد شروع بلوغ در دختران حدود 130سانتیمتر قد و متوسط وزن34-33 كیلوگرم و سن استخوانی حدود 9 سال را شامل می شود.
این وزن یك علامت هست كه با رسیدن فرد به آن میتوان انتظار بلوغ را داشت، هر چند الزامی وجود ندارد و ممكن استفردی با وزن 50 كیلوگرم هنوز به بلوغ نرسیده باشد
اما زمان شروع عادت ماهانه دردخترانی که وزنشان بیش از 30 درصد وزن طبیعی آنهاست و نسبتا چاق میباشند، زودتر از حد میانگین هست. تاخیر در شروع دوره قاعدگی، در کودکان مبتلا به سوءتغذیه شدید هم شایع هست.
در كشورهای اروپایی با تغذیه مناسب هر 10 سال دوره عادت ماهانه 3 ماه زودتر اتفاق میافتد. اضافه وزن در دختران، احتمال بلوغ زودرس را افزایش میدهد ولی این رابطه در پسران حالت عكس دارد و لاغری مفرط، باعث افزایش احتمال بلوغ زودرس می شود.
بلوغ زودرس در دختران شایعتر از پسران هست اما معمولا علت پاتولوژیك ندارد. این در حالی هست كه در پسران وقتی علائم بلوغ زودرس دیدن میشود این نگرانی ایجاد میشود كه اتفاق بیمارگونهاي در حال وقوع هست. گاهی بلوغ در شرایطی آغاز میشود كه فرد دچار تومور مغزی هست یا آنسفالی مغزی دارد.
این آسیبهاي مغزی باعث می شود تغییرات هورمونی كه آغازكننده بلوغ هست زودتر ایجاد شود كه به آن بلوغ ثانویه یا مرضی می گویند. عفونتهاي مغزی، ضربههاي مغزی، تومور مغزی و مصرف داروهای استروژن و آندروژن گذشته از بلوغ از مهم ترین عوامل بیمارگونه بلوغ زودرس در پسران هست و به همین علت بروز بلوغ زودرس در پسران باید جدی گرفته شود و هر چه زودتر بررسیهاي لازم انجام شود.
بعضی ناهنجاریهاي فكی و دندانی علل ژنتیك دارند. اگر كودك، اندازه فك را از یك والد و اندازه دندانها را از والد دیگر به ارث ببرد و این 2 با هم تناسب و سازگاری نداشته باشند، ممكن هست دندانها فاصلهدار شوند یا فضای كافی برای تمام دندانها در قوس فكی وجود نداشته باشد و موجب شلوغی دندانها و نامرتبی انها شود. جلو بودن و بزرگی فك پایین نیز یك مشكل ژنتیك و ارثی هست
كه در سابقه بیمار، اغلب پدرومادر یا بستگان نزدیك مشكلات نمونه دارند. كودكانی كه از مادرانی با پوسیدگیهاي دندانی متعدد متولد می شوند، به پوسیدگیهاي بیشتری در مراحل بعدی زندگی خود مبتلا می شوند. در تمام این موارد میتوان با درمان به موقع از بعضی مشكلات حاد و جراحیهاي فك پیش گیری كرد.
انچه اهمیت دارد این هست كه بلوغ زودرس اگر زود تشخیص و ردیابی شود، اشكالی در رشد ایجاد نمیكند. بررسیهاي تشخیصی در این مورد بستگی به فرد دارد اما بهطور كلی هر كودكی كه زیر 6 سال علائم را نشان می دهد باید MRI، سیتیاسكن و آزمایشهاي گوناگون در مورد او انجام شود اما در سنین كمی بالاتر با معاینه و براساس شواهد بالینی بررسیهاي لازم را انجام میدهد.
اندازهگیری میزان هورمونهاي بلوغ در این مورد بسیار كمككننده هست و می تواند کمککننده هم باشد، چون هنگام بلوغ، مغز هورمون خاصی ترشح میكند كه هم در بدن دختر و هم در بدن پسر ترشح میشود اما تفاوت آن در محل اثر هورمونهاست.
در مورد بعضی والدین كه از هورمون رشد برای كودكشان بهرهگیری میكنند باید گفت، این هورمون درصورتی باید بهرهگیری شود كه کمبود هورمون رشد داشته باشد و در بهرهگیری از آن تنها بهعلت بلند قد شدن كودك باید دقت كرد.
راهحل پیشگیری از بلوغ زودرس به تغذیه و دقت به رشد مناسب فرد بستگی دارد.
والدین باید از چاقی مفرط فرزندانشان پیشگیری كنند و به هیچوجه مرغ و تخممرغ ماشینی و فراوردههاي هورمونی را بهخصوص به دختران خود ندهند. آمپولهاي تزریقی برای جلوگیري از بلوغ زودرس نیز بسیار زیان آور میباشند،
به گزارش تالاب:چون محور تخمدان به هیپوفیز را مختل می کند و تاثیر منفی در رشد واژن و رحم دارد و بهرهگیری از آن به هیچ وجه پیشنهاد نمیشود. همانطور كه مصرف داروهایی كه ممكن هست منجر به بلوغ زودرس شود نیز اصلا مناسب نیست. والدین باید مراقب باشند با دیدن علائم نخست اگر لزومی به درمان بود حتما درصدد درمان برآیند.
والدین باید با ایجاد رابطه صادقانه و دوستانه با دختر یا پسر مبتلای خود، برای او پیدایش این تغییرات را توضیح دهند و وی را از مراقبتهاي ضروری آگاه کنند.
ارتباط والدین با معلمان فرزندشان بهمنظور برقراری ارتباط دوستانه آنان با بچههاي همسن خود و پیشگیری از ایجاد مشکلات روانی در این اساس بسیار اهمیت دارد.
رعایت عوامل و شرایط فردی، خانوادگی و اجتماعی قابل بازرسی «عوامل و شرایط ذکر شده در مورد علل بلوغ زودرس» بهمنظور تعدیل و کاستن از عوارض و پیامدهای بلوغ زودرس در زندگی حال و آینده این افراد نیز حائز اهمیت هست.
مراجعه به دکتر متخصص برای بررسی و درمان زودرس بلوغ برای پیشگیری از مشکلات استخوانبندی، رشد قدی و فیزیکی و انجام معاینهها و آزمایشهاي مداوم یكی از وظایف مهم والدین در این موارد هست.