بعضی از افراد میباشند که نسبت به سنشان زود تر به بلوغ می رسند .
بلوغ زودرس چیست؟
بلوغ طبیعی دورهاي هست که طی آن صفات ثانویه جنسی بهوجود می آیند و فرد توان باروری پیدا می کند. تغییرات فیزیکی در زمان بلوغ، نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم بلوغ غده هیپوتالاموس در دستگاه عصبی مرکزی، تحریک اعضای جنسی و ترشح هورمونهاي جنسی هست.
اما بلوغ زودرس براساس تعریفهاي اپیدمیولوژیك ظاهر شدن علائم بلوغ از نظر فیزیكی و هورمونی زیر 8 سال در دختران و زیر 9 سال در پسران هست.
به گزارش تالاب اینروزها با تغییری كه در ساختار زندگی شهری صورت گرفته و با دقت به پیشرفتهایي كه در زندگی اجتماعی بهوجود آمده بلوغ زودرس در دختران سفیدپوست زیر 7 سال ودر سیاهپوستان زیر 6 سال تعریف شده هست.
این سن در مورد شروع بلوغ هست چون همان طور كه میدانید بلوغ دورهاي چند ساله دارد.
عوامل ایجادكننده بلوغ زودرس
عوامل زیادی در شروع بلوغ اهمیت دارند ولی بیشتر بار این عوامل وابسته به ژنوم افراد هست. در واقع این ژنتیك هست كه تعیین میكند در چه سنی فرد وارد بلوغ شود اما چنین بهنظر میرسد که سایر عوامل نیز بر سن شروع و اگرچه پیشرفت تکامل بلوغ تاثیرگذارند.
به گزارش تالاب تغذیه، حالات عمومی سلامت، موقعیت جغرافیایی و اگرچه حالت روانی همگان میتوانند بر زمان شروع بلوغ اثر بگذارند. این که در بیشتر موارد نشانههاي بلوغ دریک دختر تقریبا در همان زمانی که مادرش بلوغ را سنجیدن کرده ظاهر میشود، نشان میدهد ژنتیک بر زمان شروع این پدیده اثر مستقیم دارد.
این در واقع در ساختار بدن فرد تعیین شده هست اما این تنها ژن نیست كه تعیینكننده هست. بعضی عوامل محیطی هم این ژن را میپرورانند، از جمله وزن، قد و تغذیه.
راهحل پیشگیری از بلوغ زودرس به تغذیه و دقت به رشد مناسب فرد بستگی دارد
دلایل زیاد بلوغ زودرس در کودکان
1. چاقی و افزون وزن
وزن یكی از عواملی هست كه ورود بلوغ را باعث میشود. طبق آماری كه در ایران وجوددارد شروع بلوغ در دختران حدود 130سانتیمتر قد و متوسط وزن34-33 كیلوگرم و سن استخوانی حدود 9 سال را حاوی می شود.
این وزن یك علامت هست كه با رسیدن فرد به آن می توان انتظار بلوغ را داشت، هر چند الزامی وجود ندارد و ممكن هست فردی با وزن 50 كیلوگرم هنوز به بلوغ نرسیده باشد اما زمان شروع عادت ماهانه دردخترانی که وزنشان بیش از 30 درصد وزن طبیعی آنهاست و نسبتا چاق میباشند، زودتر از حد میانگین هست. تاخیر در شروع دوره قاعدگی، در کودکان مبتلا به سوءتغذیه شدید هم رایج هست.
در كشورهای اروپائی با تغذیه مناسب هر 10 سال دوره عادت ماهانه 3 ماه زودتر اتفاق میافتد.
افزون وزن در دختران، احتمال بلوغ زودرس را افزایش می دهد ولی این رابطه در پسران حالت عكس دارد و لاغری مفرط، باعث افزایش احتمال بلوغ زودرس می شود.
۲. مواد شیمیایی زیست محیطی
BPA ها یک ماده شیمیایی موجود در ظروف پلاستیکی، قوطی هاي مواد خوراکی، بطری آب و سایر ظروف نگه دارنده غذا میباشد که باعث تغییرات مهلکی در بدن شده و بلوغ را جلو می اندازد. طبق آمار این تاثیر به خصوص در دختران پررنگ هست و یکی از دلایل اصلی بلوغ زودرس در انها میباشد.
مواد شیمیایی موجود در اسپری ها و دیگر مواد آرایشی بلوغ دختران را جلو می اندازد ودر مرحله ي اول باعث رشد سینه ها می شود. و قطعا این موضوع برایشان زیان آور هست.
۳. افزایش مصرف تنقلات
خوردن تنقلات و خوراکی هاي سوپرمارکتی نه تنها باعث چاقی شده و عامل اصلی بلوغ زودرس را توسعه میدهند بلکه با مصرف چربی هاي حیونی باعث افزایش فاکتور رشد شبه انسولین و یا IGF-1 در بدن شده که بلوغ زودرس را جلو می اندازد.
در این حالت بچه ها حتی از خوردن گوشت قرمز هم اجتناب میکنند. این رژیم خوراکی نا مناسب خود باعث اثر گذاری بیشتر مواد موجود در تنقلات می شود.
۴. سوتغذیه
زمانی که کودکان عادات بد تغذیه اي دارند یا به عبارتی بد غذا میباشند والدین سریعا تصمیم میگیرند که به آنها غذا هاي آماده فست فودی بدهند که درصد بالایی چربی و قند دارد و این خود باعث به هم خوردن چرخه هاي طبیعی هورمونی در بدن شده و بلوغ زودرس را ایجاد می کند.
۵. تغییرات هورمونی
جامعه و به خصوص رسانه ها متهم اصلی این عامل میباشند. نمایش فیلم ها و مستند هاي مرتبط به بزرگسالان و همینطور قراردادن کودکان در دسترس تمامی اخبار مرتبط به بزرگسالان و آگاه کردن آنها از همه ی چیز آن هم در سن نادرست باعث یک واکنش در بدن شده و بلوغ را جلو می اندازد.
محققان میگویند وقتی که کودکان در دسترس آگاهی از این قبیل قضایا قرار میگیرند غده هیپوفیز مغزشان دستور ترشح هورمونهای جنسی یعنی استروژن و تستوسترون را می دهد و این خود به معنی بلوغ زودرس هست.
وزن یكی از عواملی هست كه ورود بلوغ را باعث میشود
آیا می توان پیشگیری كرد؟
راهحل پیشگیری از بلوغ زودرس به تغذیه و دقت به رشد مناسب فرد بستگی دارد. والدین باید از چاقی مفرط فرزندانشان پیشگیری كنند و به هیچوجه مرغ و تخممرغ ماشینی و فراوردههاي هورمونی رابهخصوص به دختران خود ندهند.
آمپولهاي تزریقی برای پیشگیري از بلوغ زودرس نیز بسیار زیان آور میباشند، چون محور تخمدان به هیپوفیز را مختل می کند و تاثیر منفی در رشد واژن و رحم دارد و بهرهگیری ازآن به هیچ وجه پیشنهاد نمیشود.
همان طور كه مصرف داروهایی كه ممكن هست منتهی به بلوغ زودرس شود نیز اصلا مناسب نیست. والدین باید مراقب باشند با مشاهده علائم نخست اگر لزومی به درمان بود حتما درصدد درمان برآیند.