شاید برای شما هم این سؤال مطرح شده باشد که احتمال بارداری در کدام روزهای ماه بیشتر است؟ در حالی که پزشکان معتقدند که خانمها در تمام روزهای ماه امکان بارداری را دارند. اما اگر بخواهیم به سؤال شما هم پاسخ دهیم، میتوانیم بگوییم که روز تخمک گذاری و 24 ساعت پس از آن، بیشترین شانس را برای بارداری دارید. با این وجود، برای کسب اطلاعات دقیقتر میتوانید در ادامۀ این مطلب همراه ما باشید.
برای اینکه بتوانید به این سؤال پاسخ دهید که «احتمال بارداری در کدام روزهای ماه بیشتر است؟» میتوانید نگاهی به چرخۀ قاعدگی بیندازید. در این چرخه که به طور متوسط 28 روزه است، تغییرات هورمونی باعث میشوند که فولیکولها شکل بگیرند، رشد کنند و بعد از رها شدن به لولۀ فالوپ، با اسپرم لقاح یابند. به این ترتیب چهار مرحلۀ مختلف را میتوان انتظار داشت که احتمال بارداری در آنها فرق دارد.
خانمها مرحلۀ قاعدگی را هنگامی تجربه میکنند که لقاحی صورت نگرفته و دیوارۀ رحم فرو میریزد. این مرحله در که طی 3 تا 7 روز انجام میشود، همان روزهای ابتدایی سیکل قاعدگی خونریزی پریود تجربه میشود. با اینکه در دورۀ خونریزی قاعدگی، فرآیند تخمک گذاری انجام نمیشود، ولی نمیتوانیم احتمال بارداری را برای خانم صفر در نظر بگیریم. اما همچنان تأکید میکنیم که شانس بارداری در این زمان بسیار اندک است.
مرحلۀ فولیکولی از روز اول سیکل قاعدگی شروع میشود و تا روز تخمک گذاری ادامه دارد. در این زمان هورمونهای (FSH) و (LH) نیز حضور دارند. البته نوسان هورمون (FSH) در این بازۀ زمانی وجود دارد و در نزدیک تخمک گذاری به حداکثر میزان خود میرسد. اما هورمون (LH) در همان نزدیکی تخمک گذاری از سوی هیپوفیز ترشح میشود. این دو هورمون همراه با استروژن و پروژسترون در روزهای نزدیک به تخمک گذاری، فرآیند مذکور را امکان پذیر میکنند. این روزها نیز امکان بارداری خانمها وجود دارد. اما در بیشترین حد قرار نگرفته است.
هنگامی که چرخۀ قاعدگی 28 روزه باشد، روز تخمک گذاری چهاردهم خواهد بود. البته مطالعات علمی، زمان تخمک گذاری را روزهای دهم تا چهاردهم اعلام کردهاند. این در حالی است که اگر سیکل قاعدگی خانمی بیشتر یا کمتر از بیست و هشت روز باشد، روز تخمک گذاری تغییر خواهد کرد.
برای مثال افرادی که سیکل قاعدگی 35 روزه دارند، تخمک گذاری حدوداً روز بیست و یکم انجام میشود. با این حال، بهتر است بدانید که روز تخمک گذاری و روز پس از آن که تخمک زنده است، روزهای طلایی برای بارداری به حساب میآیند.
از روز پس از تخمک گذاری (روز پانزدهم) تا پایان سیکل قاعدگی به مرحلۀ لوتئال معروف است. اگرچه اسپرم بعد از ورودش به فالوپ تنها 3 تا 5 روز زنده است و میتواند تخمکی را بارور کند، اما طول عمر تخمک کوتاه تر است. اسپرم تنها روز اول مرحلۀ لوتئال فرصت بارور کردن تخمک را دارد.
شاید شما هم کنجکاو باشید بدانید که پس از روز پایانی پریود تا روز تخمک گذاری، چند درصد احتمال بارداری خانمها وجود دارد. مطالعات نشان دادهاند که احتمال بارداری پس از روز پایانی خونریزی پریود، 20 درصد است. در حالی که در خانمهایی که در دهۀ چهل سالگی قرار دارند، این درصد به 1 تا 5 درصد کاهش خواهد یافت.
مطالعۀ مدیکال نیوز تودی (medicalnewstoday) احتمال بارداری را در خانمهایی که سیکل قاعدگی منظم دارند، در هفت روز پیش از تخمک گذاری حداکثر 6 درصد تخمین زده است. اما با نزدیک شدن به روز چهاردهم یک چرخۀ بیست و هشت روزه، این احتمال افزایش مییابد. به نحوی که در روز تخمک گذاری و یک روز پس از آن، این درصد به بالاترین میزان خود میرسد.
خانمهایی که سیکل قاعدگی کوتاه مانند 21 روزه دارند، زودتر از حد معمول وارد مرحلۀ تخمک گذاری میشوند. به همین دلیل میتوان انتظار داشت که این گروه از خانمها شانس بیشتری برای باردار شدن پس از اتمام خونریزی عادت ماهانۀ خود داشته باشند.
خانمهایی که چرخۀ قاعدگی نامنظمی دارند، نمیتوانند به آسانی روز تخمک گذاری را تخمین بزنند. راهکارهایی وجود دارند برای اینکه زمان تخمک گذاری را محاسبه کرد. این راهکارها عبارتند از:
سادهترین و دردسترسترین روش برای تعیین زمان تخمک گذاری که بالاترین شانس بارداری وجود، طراحی تقویم قاعدگی است. شما میتوانید یک چرخۀ قاعدگی را ترسیم کنید و آغاز و پایان مراحل مختلف را در سیکل قاعدگی، تعیین نمایید. در این مسیر، علائم پریود، سندرم پیش از قاعدگی و تخمک گذاری راهنمای شما خواهند بود. با تعیین اولین روز پریود ماه بعد، میتوانید 16 روز بعد را به عنوان روز تخمک گذاری مشخص نمایید.
نباید فراموش کرد که استفاده از این روش برای افرادی با چرخۀ قاعدگی نامنظم کاری دشوار است. اما به صورت حدودی میتوان حدس زد.
یکی از علائمی که به شما دربارۀ تخمک گذاری اطلاع میدهد، لکه بینی و ترشحات قرمز یا قهوهای رنگی است که در میان دو خونریزی پریود متوالی مشاهده خواهید کرد. اما نباید فراموش کنید که این علامتها را بعضی از خانمها، هنگام تخمک گذاری تجربه نخواهند کرد.
سطح پروژسترون در هفتۀ دوم چرخۀ قاعدگی به اوج خود میرسد. با انجام آزمایش در روزهای سیزدهم یا چهاردهم سیکل قاعدگی، میتوان میزان پروژسترون را سنجید. در صورت بالا بودن آن، باید انتظار داشت که احتمال حاملگی به بالاترین سطح خود میرسد.
با انجام سونوگرافی در اواسط سیکل قاعدگی (دوازدهم تا پانزدهم) میتوان با توجه به سایز فولیکولها، زمان انتظار نزدیک شدن به تخمک گذاری را مشخص کرد. اگر فولیکول به تخمک بالغ تبدیل شده باشد، سونوگرافی به شما اطلاع میدهد که به روزهای کلیدی برای باروری نزدیک خواهید شد.
سایر روشهای مفید برای تعیین زمان تخمک گذاری و حداکثر بودن احتمال بارداری، هنگامی که خانمها پریود با تأخیر دارند، عبارتند از:
تزریق هورمون (hGC) در خانمهایی که با لقاح مصنوعی باردار خواهند شد.
اندازه گرفتن دمای بازال بدن (BBT) برای تعیین روز تخمک گذاری کاربردی خواهد بود.
استفاده از کیت تخمک گذاری به خانمها کمک خواهد کرد که زمانی با حداکثر شانس بارداری را تعیین کنند.
توجه به مخاط دهانۀ رحم یکی از روشهای دیگر برای تعیین زمانی با حداکثر احتمال بارداری است.
در این بررسی توضیح داده شد که خانمها در طی یک سیکل قاعدگی میتوانند باردار شوند. اما روزهای طلایی برای بارداری، روز تخمک گذاری و یک روز پس از آن هستند. خانمها با استفاده از روشهای مختلف از جمله بررسی دمای پایۀ بدن، تعیین تقویم قاعدگی، انجام تست پروژسترون و همچنین انجام سونوگرافی، میتوانند روز تخمک گذاری را راحتتر تعیین کنند. آنها با تعیین این روز و زمان رابطه جنسی، میتوانند احتمال بارداری را افزایش دهند.