خوردن هندوانه در شب یلدا یکی از رسوم ایرانیها از قدیم تا کنون بوده ولی چرا این رسم هنوز پابرجا مانده اسـت؟ طبق معمول پشت چنین رسم و رسومات کهنی، مجموعهاي از اعتقادات و باورهای سنتی نهفته کـه برای قرنهاي متمادی همان گونه استوار مانده اسـت. ما دراین قسمت از مجله تفریحی تالاب برای شـما همراهان عزیز جزئیات بیشتری از نماد هندوانه در شب یلدا را منتشر کرده ایم.
آداب و رسوم شب یلدا در شهر های مختلف ایران تا حدی متفاوت اسـت. بخشی از این رسومات بـه سرگرمیهاي مخصوص شب یلدا بر می گردد کـه گاهی اوقات از یک منطقه تا منطقه دیگر فرق می کند.
اما برخی از این رسوم در کل ایران فراگیر شدهاند، مثل گرفتن فال حافظ در شب یلدا و خوردن میوههایي مثل انار، هندوانه و تنقلاتی مثل آجیل. هر کدام از این سرگرمیها و خوراکیها جزو نمادهای شب یلدا هستند و فلسفهاي دارند کـه شاید کمتر کسی از انها آگاهی داشته باشد.
مطالب مشابه: هندوانه شیرین و آبدار قرمز چه نشانه هایی دارد؟
یلدا بـه عنوان یکی از جشنهاي قدیمی ایران باستان، بهونه اییه برای دورهم جمع شدن اعضای خانواده و فامیل و گل گفتن و گل شنیدن در طولانی ترین شب سال و زنده کردن خاطرات و گرفتن فال حافظ. قسمت خوشمزه ماجرا، برمیگرده بـه خوراکی هاي شب یلدا کـه هر کدوم فلسفه اي دارن و نماد و نشونه خاصی هستن. در ادامه 10 تا از نمادهای شی یلدا رو بـه همراه نشونههاي خاص شون برای شـما توضیح میدیم.
انار قرمز، یکی از اصلی ترین نمادهای شب یلداست کـه از قدیم الایام جزو سفره و میز شب یلدا بوده و هست. انار رو نماد برکت، شادی، زایش و نو شدن میدونن. بـه همین دلیل برای پر برکت شدن سفره یلدا و شاد شدن اعضای خانواده، انار رو سر سفره یلدایی میزارن. همچنین دونه هاي انار نماد باروری و نعمت هست.
علاوه بر این، زرتشتی ها انار رو یه میوه بهشتی و مقدس میدونستن و اعتقاد داشتن مصرف انار بـه ویژه در شب یلدا، انرژی بدن رو زیاد میکنه. احتمالاً شـما هم شنیدین کـه انار، تصفیه کننده خون هست و بـه همین دلیل بـه عنوان نمادی برای نو شدن و زندگی دوباره شناخته میشه.
اینم بگم کـه انار سرشار از آنتی اکسیدانه و سیستم ایمنی بدن رو حسابی قوی میکنه و شـما رو در برابر بیماریها و ویروس هایي کـه در فصل زمستون زیاد میشه، محافظت میکنه.
هندونه یکی دیگه از نمادهای شب یلداست و با اومدن هندونه سر سفره یلدا، میشه گفت میوه هاي تابستونی و زمستونی باهم آشتی میکنن. در مورد این کـه هندونه نماد چیه؛ روایت هاي مختلفی وجود داره. بعضیا میگن هندونه نماد آبادانی و پیشرفت در زندگیه. بعضی هاي دیگه معتقدن خوردن هندونه در شب یلدا یعنی خداحافظی یا تابستون و سلام بـه فصل زیبای زمستون.
عده دیگه اي هم باورشون اینه کـه قرمزی هندوانه نماد دوستی و عشق باشه. قدیمی ها اعتقاد داشتن کسی کـه اول زمستون هندونه بخوره، تا سال بعد دچار بیماری نمیشه چرا کـه هندونه نماد خورشید و نماد گرمای تابستونه.
شب یلداست و آجیل یلدایی! آجیل یکی از خوشمزه ترین و مقوی ترین خوراکی هاي شب یلداست کـه از قدیم بـه صورت چهار مغز برای پذیرایی سر سفره یلدا گذاشته میشد. آجیل بـه عنوان یکی از تنقلات یلدایی، نمادی برای مهربون تر شدن اعضای خانواده و فامیل باهم هست و کمک میکنه کدورت ها از بین بره.
چرا کـه اعضای فامیل وقتی شب یلدا دور هم جمع میشن، شروع میکنن بـه خوردن آجیل و تعریف کردن خاطرات قدیمی و گل گفتن و گل شنیدن و همین جاست کـه افراد دل هاشون بـه هم نزدیک تر میشه و غم و ناراحتی هاي قدیمی رو فراموش میکنن.
مطالب مشابه: فواید هندوانه به مناسبت 12 مرداد روز جهانی هندوانه + 13 فواید هندوانه
و اما حضرت حافظ کـه جایگاه ویژه در میان فرهنگ مردم ایران داره و شب یلدا سر سفره یلدا حضورش احساس میشه. یکی دیگه از رسم هاي ایرانی برای برپایی شب یلدا، خوندن غزلیات حافظ و گرفتن فال حافظ هست. و طبق معمولً گرفتن فال حافظ با این بیت شعر شروع میشه.
اي حافظ شیرازی، تو محرم هر رازی
من طالب یک فالم، بر من نظر اندازی
سنت گرفتن فال حافظ بیشتر شبیه یک سرگرمی هست و نوید روزهای روشن آینده رو میده.
کدو حلوایی یکی دیگه از رسوم ایرانی ها برای شب یلداست، البته این رسم خیلی قدیمی هست و برخی از شهرها هنوز این رسم رو بـه جا میارن. از اونجایی کـه کدو حلوایی یه میوه پاییزی هست، قدیمی ها معتقدن بودن خوردن این میوه در ابتدای زمستون، بدن رو در برابر بیماریها ایمن میکنه و سیستم ایمنی بدن رو تقویت میکنه.
بـه همین دلیل در شهر های مختلف ایران، خوراکی هاي مختلفی با کدو حلوایی برای شب یلدا درست میکردن. از خوراک کدو حلوایی گرفته تا دسر کدو حلوایی و آش و سوپ کدو حلوایی. اصفهانی ها و شهرکردی ها، برای شام شب یلدا آش کدو حلوایی درست میکنن. پلو و کدو حلوایی غذای مخصوص مازندرانی هاست و دسر کدو حلوایی تقریبا در همه ی شهر های ایران پخته میشه و طعم بی نظیری داره.
کدو حلوایی نماد خورشیده، نمادی از زاده شدن نو شدن و بـه دلیل رنگ گرمی کـه داره، گرمابخش روزهای سرد زمستونیه.
خرمالو، یکی دیگه از میوه هاي پاییزی و زمستونیه کـه طعم بی نظیری داره و بـه واسطه ویتامین هاي بسیار زیادی کـه داره، در نخستین شب زمستون میتونه سیستم ایمنی بدن شـما رو حسابی قوی کنه و میل بـه خوردن شیرینیجات رو کم میکنه و برای رفع خستگی و استرس خیلی مفیده.
علاوه بر این خرمالو رنگ نارنجی فوق العاده زیبایی داره و نوید بخش گرم شدن محفل خانواده در روزهای سرد فصل زمستونه. جالبه بدونین در یونان باستان، خرمالو بـه عنوان میوه الهی شهرت داشته.
در ایران باستان، شب یلدا شمع روشن میکردن تا تاریکی و اهریمن رو با نور آتیش فراری بدن. روشن کردن شمع رد شب یلدا هم نشونه پیروزی نور و روشنایی بر ظلمت و تاریکیه.
بـه جز خوردن هندوانه در شب یلدا مردم تالش با ان فال هم میگیرند . آن ها پوست هندوانه هاي شب یلدا را بریده و بـه چهار قسمت تقسیم کرده و نیت میکنند. سپس پوسته ها را از جلو بـه پشت سر میاندازند.
هندوانه میوه اي اسـت کـه مزاج سرد و تر دارد بنابر این برای افراد سردمزاج یا کسانی کـه معده سرد دارند مناسب نیست. افرادی کـه مشکل طحال دارند نباید هندوانه مصرف کنند. زیاده روی در خوردن هندوانه باعث انباشتگی پتاسیم و لیکوپِن در بدن میشود و با علائمی مانند تهوع، اسهال، دیرهضمی و نفخ همراه اسـت .
افراد کـه پتاسیم خون بالایی دارند بهتر اسـت در مصرف هندوانه زیاده روی نکنند زیرا مصرف بیش از حد ان دراین افراد سبب ضربان نامنظم قلب، مشکلات قلبی عروقی و کاهش نظارت عضلانی میشود. قند هندوانه از نوع طبیعی اسـت اما افراد دیابتی باید ان رابا احتیاط مصرف کنند. همراه یا بعد از غذا هندوانه مصرف نکنید زیرا معده برای هضم غذا نیاز بـه حرارت دارد . هندوانه با کاهش حرارت معده، شخص را دچار اختلال هضم و ترش کردن و نفخ می کند .
سفره آرایی برای شب یلدا
طراحی هندوانه برای شب یلدا
طراحی متفاوت هندوانه برای سفره شب یلدا
دیزاین هندوانه برای سفره شب یلدا
مطالب مشابه: هندوانه پر از خواص شگفت انگیز
در پایان
آداب و رسوم شب یلدا در شهر های مختلف ایران تا حدی متفاوت اسـت. بخشی از این رسومات بـه سرگرمیهاي مخصوص شب یلدا بر میگردد کـه گاهی اوقات از یک منطقه تا منطقه دیگر فرق میکند. اما برخی از این رسوم در کل ایران فراگیر شدهاند، مثل گرفتن فال حافظ در شب یلدا و خوردن میوههایي مثل انار، هندوانه و تنقلاتی مثل آجیل.