خیلیها بر این تصورند که تنظیم دادخواست طلاق توافقی به این معناست که نیازی به طی مراحل قانونی طلاق نیست. این نوع طلاق پیچیدگیهای طلاق یک طرفه را ندارد. اما تنها بخشی از مراحل در طلاق توافقی کوتاهتر میشود.
در طلاق توافقی زن و مرد با هم به نتیجه میرسند که دیگر به زندگی ادامه دهند. بعد هم درباره مسائل حقوقی مهم با هم تصمیم گیری میکنند. یعنی این طلاق به طور کامل به توافق بین زن و مرد وابسته است. توافقی که بر سر مهریه، حضانت فرزندان، جهیزیه، اجرت المثل و نفقه میشود، در دادگاه اهمیت دارد. تمام موارد توافقی برای دادگاه محترم شمرده میشود و به ثبت خواهد رسید.
نخستین مرحله از طلاق توافقی مراجعه به سامانه نوبت دهی طلاق است. در این سامانه اطلاعات زن و مرد باید ثبت شود. بعد از آن نوبت به گذراندن مشاورههای طلاق میشود. حتی در این نوع طلاق نیز شرکت در جلسههای مشاوره الزامی است. هدف از جلسههای مشاوره منصرف کردن آنها از تصمیمی است که اتخاذ کردهاند. بعد از آن باید دادخواست خود را تنظیم و در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنند. در زمان مراجعه به این دفاتر به همراه داشتن مدارک الزامی است.
بعد از ثبت دادخواست طلاق توافقی باید منتظر تعیین وقت برای حضور در دادگاه بمانند. این زمان از طریق سامانه ثنا به اطلاع آنها خواهد رسید. در واقع، از طریق پیامک به آنها اطلاع داده میشود. بعد از تعیین وقت آنها باید همراه با مدارک به دادگاه خانواده نزدیک محل زندگی خود حضور یابند.
در این نوع طلاق مرحله داوری به دلیل توافقات صورت گرفته بین زن و مرد حذف میشود. اما زن باید به دادگاه مدارکی دال بر باردار بودن یا نبودن خود احراز کند. برای این کار جواب آزمایشگاه لازم است. در صورت باکره یا یائسه بودن زن، به این مرحله نیاز نیست.
مرحله بعدی مراجعه مجدد زن و مرد به دادگاه خانواده است. در این مرحله، دادگاه با در نظر گرفتن همه موارد گواهی عدم امکان سازش بین آنها را صادر میکند. این گواهی عدم امکان سازش همان رأی طلاق است.
آخرین مرحله از دادخواست طلاق توافقی را میتوان مراجعه به دفتر اسناد رسمی دانست. یعنی زن و مرد تنها با گواهی عدم امکان سازش میتوانند برای جاری شدن صیغه طلاق به این دفاتر مراجعه کنند. مسئله مهمی که باید به آن توجه شود این است که این گواهی 3 ماه اعتبار دارد. اگر این مهلت تمام شود، مراحل باید دوباره از سر گرفته شود. بدون چنین گواهی زن و مرد نمیتوانند کاری از پیش ببرند.
اگر زن بعد از رأی دادگاه پشیمان شود، این گواهی از نظر دادگاه ارزش قبل را ندارد. مرد هم نمیتواند تا تصمیم گیری مجدد دادگاه برای طلاق به دفترخانه برود. یعنی پیش از جاری شدن صیغه طلاق در دفتر اسناد رسمی از دادگاه استعلام گرفته میشود. در صورتی که مشکلی وجود داشته باشد، صیغه جاری نخواهد شد. وجود وکیل در همه مراحل طلاق توافقی در کنار زن و مرد میتواند این مراحل را سهلتر و کوتاهتر کند.
در دادخواست طلاق توافقی گذراندن جلسههای مشاوره لازم است. قانون اجباری شدن مشاوره در اسفند سال 1391 به تصویب رسیده است. بر اساس ماده 25 این قانون دادگاه بدون نظر مشاوره خانواده نمیتواند گواهی عدم امکان سازش را صادر کند. در واقع، دادگاه برای مشاوره خانواده اختیاری ندارد و الزام آن در قانون ذکر شده است. شرکت نکردن زن و مرد به موقع در جلسههای مشاوره میتواند مراحل طلاق را با تأخیر مواجه کند.
مراکز مشاوره خانواده زیر نظر سازمان بهزیستی کشور فعالیت میکنند. بعد از ثبت نام زن و مرد برای طلاق توافقی، نزدیکترین مرکز غربالگری به محل سکونت به آنها معرفی میشود. محل غربالگری و ساعت و تاریخ مراجعه برای مشاوره را زن و مرد انتخاب میکنند. بعد از مراجعه به مرکز غربالگری آنها برای مشاوره معرفی خواهند شد.
تعداد جلسههای مشاوره بسته به اختلاف بین زن و مرد تعیین میشود. هر چه مشکلات پیچیدهتر باشد، تعداد جلسههای حضور برای مشاوره بیشتر خواهد شد. مشاور همه تلاشش را میکند که زن و مرد را به زندگی زناشوییشان برگرداند. اگر در این کار موفق شود، پرونده بسته میشود. در غیر این صورت، برای زن و مرد گواهی عدم انصراف از طلاق صادر خواهد شد. این گواهی 45 روز بعد از شرکت در جلسههای مشاوره صادر میشود.