دعای مجرب برای سلامتی پدر و مادر (دعا برای حفظ پدر و مادر)
دعا برای سلامتی پدر و مادر
مجرب ترین دعا برای سلامتی پدر و مادر و دعا کردن به آنها را در اینجا خواهید خواند. دعا به پدر و مادر و رفتار نیک با پدر و مادر باعث سعادت و خوشبختی فرزند در دنیا و آخرت خواهد شد.
خداوندا اگر پدر و مادرم را پیش از من آمرزیده‌اي پس ایشان را شفیع من قرار ده، و اگر مرا پیش از آنان مورد آمرزش قرار داده‌اي پس مرا شفیع ایشان کن، تا در پرتو مهربانی‌ات در سرای کرامت، و جایگاه مغفرت و رحمتت گرد آییم.
بطور یقین یکی از کارهایی که هر فرزندی میتواند برای پدر و مادر خود انجام دهد، خدمت کردن به والدین است.
خدمت کردن فرزندان به پدر و مادر از راه هاي مختلفی صورت می‌گیرد که یکی از این راه ها عمل کردن به دستورات والدین و برآوردن خواسته هاي انها است.
همچنین خواندن دعاهایی که از امامان معصوم «ع» و بزرگان دینی در کمابع مختلف مورد سفارش قرار گرفته نیز، از دیگر راه هایي است که فرزندان به وسیله آنها می‌توانند برای پدر و مادر خود کاری انجام دهند.
1. کدام دعاها بهترین دعا برای پدر و مادر است؟
2. بهترین فرزند بعد از فوت پدر و مادر کیست؟
3. و چه وظایفی بعد از مرگشان به عهده او است؟
دعا برای عموم مؤمنان و پدر و مادر بویژه، به هر زبان و هر شکلی که باشد پسندیده است؛ فرزندان می‌توانند به تناسب معلومات خود هر نوع دعای خیری را در حق والدین خود داشته باشند.
در وجوب نیکی به والدین و دعای خیر برای آنان فرقی بین زنده بودن و بعد از مرگشان نیست؛ یعنی فرزند وظیفه دارد همیشه از درگاه پروردگار برای آنان دعا و استغفار نماید.
بهترین کاری که فرزند میتواند برای پدر و مادر خویش بعد از مرگشان انجام دهد، انجام واجباتی است که آنها در حال زنده بودنشان از انجام آن بازمانده‌اند؛ مانند حج، نماز، روزه، پرداخت بدهی مالی و عمل به آنچه وصیت نمودهاند. فرزند خوب فرزندی است که هر آنچه در توان دارد نسبت به پدر و مادرش انجام دهد، اعم از دعا و خیرات.
در ادامه به عده اي از این دعاها میپردازیم:
صحیفه سجادیه به «زبور آل محمد«ص»» مشهور بوده و شامل زمزمه‌هاي عارفانه و نیایش‌هاي امام چهارم شیعیان، حضرت زین‌العابدین«ع» با خداوند یکتا است.
در دعای بیست و چهارم صحیفه سجادیه می‌توانیم برای پدر و مادر خود خواسته اي از خداوند داشته باشیم.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ عَبْدِک وَ رَسُولِک، وَ أَهْلِ بَیتِهِ الطَّاهِرِینَ؛ وَ اخْصُصْهُمْ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِک وَ رَحْمَتِک وَ بَرَکاتِک وَ سَلَامِک.
وَ اخْصُصِ اللَّهُمَّ وَالِدَي بِالْکرَامَةِ لَدَیک، وَ الصَّلَاةِ مِنْک، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ؛ وَ أَلْهِمْنِي عِلْمَ مَا یجِبُ لَهُمَا عَلَي إِلْهَاماً؛ وَ اجْمَعْ لِي عِلْمَ ذَلِک کلِّهِ تَمَاماً؛ ثُمَّ اسْتَعْمِلْنِي بِمَا تُلْهِمُنِي مِنْهُ؛ وَ وَفِّقْنِي لِلنُّفُوذِ فِیمَا تُبَصِّرُنِي مِنْ عِلْمِهِ حَتَّي لَا یفُوتَنِي اسْتِعْمَالُ شَیءٍ عَلَّمْتَنِیهِ؛ وَ لَا تَثْقُلَ أَرْکانِي عَنِ الْحَفُوفِ فِیمَا أَلْهَمْتَنِیهِ
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ کمَا شَرَّفْتَنَا بِهِ؛ وَ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ؛ کمَا أَوْجَبْتَ لَنَا الْحَقَّ عَلَي الْخَلْقِ بِسَبَبِهِ.
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي أَهَابُهُمَا هَیبَةَ السُّلْطَآنِ الْعَسُوفِ؛ وَ أَبَرُّهُمَا بِرَّ الْأُمِّ الرَّءُوفِ؛ وَ اجْعَلْ طَاعَتِي لِوَالِدَي وَ بِرِّي بِهِمَا أَقَرَّ لِعَینِي مِنْ رَقْدَةِ الْوَسْنَآنِ؛ وَ أَثْلَجَ لِصَدْرِي مِنْ شَرْبَةِ الظَّمْآنِ حَتَّي أُوثِرَ عَلَي هَوَاي هَوَاهُمَا، وَ أُقَدِّمَ عَلَي رِضَاي رِضَاهُمَا وَ أَسْتَکثِرَ بِرَّهُمَا بی‌وَ إِنْ قَلَّ؛ وَ أَسْتَقِلَّ بِرِّي بِهِمَا وَ إِنْ کثُرَ.
اللَّهُمَّ خَفِّضْ لَهُمَا صَوْتِي، وَ أَطِبْ لَهُمَا کلَامِي، وَ أَلِنْ لَهُمَا عَرِیکتِي، وَ اعْطِفْ عَلَیهِمَا قَلْبِي، وَ صَیرْنِي بِهِمَا رَفِیقاً؛ وَ عَلَیهِمَا شَفِیقاً.
اللَّهُمَّ اشْکرْ لَهُمَا تَرْبِیتِي، وَ أَثِبْهُمَا عَلَي تَکرِمَتِي، وَ احْفَظْ لَهُمَا مَا حَفِظَاهُ مِنِّي فِي صِغَرِي.
اللَّهُمَّ وَ مَا مَسَّهُمَا مِنِّي مِنْ أَذًي، أَوْ خَلَصَ إِلَیهِمَا عَنِّي مِنْ مَکرُوهٍ؛ أَوْ ضَاعَ قِبَلِي لَهُمَا مِنْ حَقٍّ فَاجْعَلْهُ حِطَّةً لِذُنُوبِهِمَا، وَ عُلُوّاً فِي دَرَجَاتِهِمَا، وَ زِیادَةً فِي حَسَنَاتِهِمَا، یا مُبَدِّلَ السَّیئَاتِ بِأَضْعَافِهَا مِنَ الْحَسَنَاتِ.
اللَّهُمَّ وَ مَا تَعَدَّیا عَلَي فِیهِ مِنْ قَوْلٍ؛ أَوْ أَسْرَفَا عَلَي فِیهِ مِنْ فِعْلٍ؛ أَوْ ضَیعَاهُ لِي مِنْ حَقٍّ؛ أَوْ قَصَّرَا بی‌عَنْهُ مِنْ وَاجِبٍ فَقَدْ وَهَبْتُهُ لَهُمَا، وَ جُدْتُ بِهِ عَلَیهِمَا وَ رَغِبْتُ إِلَیک فِي وَضْعِ تَبِعَتِهِ عَنْهُمَا، فَإِنِّي لَا أَتَّهِمُهُمَا عَلَي نَفْسِي، وَ لَا أَسْتَبْطِئُهُمَا فِي بِرِّي، وَ لَا أَکرَهُ مَا تَوَلَّیاهُ مِنْ أَمْرِي یا رَبِّ.
فَهُمَا أَوْجَبُ حَقّاً عَلَي، وَ أَقْدَمُ إِحْسَاناً إِلَي، وَ أَعْظَمُ مِنَّةً لَدَي مِنْ أَنْ أُقَاصَّهُمَا بِعَدْلٍ؛ أَوْ أُجَازِیهُمَا عَلَي مِثْلٍ؛ أَینَ إِذاً- یا إِلَهِي- طُولُ شُغْلِهِمَا بِتَرْبِیتِي! وَ أَینَ شِدَّةُ تَعَبِهِمَا فِي حِرَاسَتِي! وَ أَینَ إِقْتَارُهُمَا عَلَي أَنْفُسِهِمَا لِلتَّوْسِعَةِ عَلَي! <
هَیهَاتَ مَا یسْتَوْفِیانِ مِنِّي حَقَّهُمَا، وَ لَا أُدْرِک مَا یجِبُ عَلَي لَهُمَا، وَ لَا أَنَا بِقَاضٍ وَظِیفَةَ خِدْمَتِهِمَا، فَصَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ؛ وَ أَعِنِّي یا خَیرَ مَنِ اسْتُعِینَ بِهِ؛ وَ وَفِّقْنِي یا أَهْدَي مَنْ رُغِبَ إِلَیهِ؛ وَ لَا تَجْعَلْنِي فِي أَهْلِ الْعُقُوقِ لِلْآبَاءِ وَ الْأُمَّهَاتِ یوْمَ تُجْزی کلُّ نَفْسٍ بِما کسَبَتْ وَ هُمْ لا یظْلَمُونَ.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ذُرِّیتِهِ؛ وَ اخْصُصْ أَبَوَي بِأَفْضَلِ مَا خَصَصْتَ بِهِ آبَاءَ عِبَادِک الْمُؤْمِنِینَ وَ أُمَّهَاتِهِمْ؛ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
اللَّهُمَّ لَا تُنْسِنِي ذِکرَهُمَا فِي أَدْبَارِ صَلَوَاتِي، وَ فِي إِنًي مِنْ آنَاءِ لَیلِي، وَ فِي کلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِ نَهَارِي.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ؛ وَ اغْفِرْ لِي بِدُعَائِي لَهُمَا، وَ اغْفِرْ لَهُمَا بِبِرِّهِمَا بی‌مَغْفِرَةً حَتْماً؛ وَ ارْضَ عَنْهُمَا بِشَفَاعَتِي لَهُمَا رِضًي عَزْماً؛ وَ بَلِّغْهُمَا بِالْکرَامَةِ مَوَاطِنَ السَّلَامَةِ.
اللَّهُمَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُک لَهُمَا فَشَفِّعْهُمَا فِي، وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُک لِي فَشَفِّعْنِي فِیهِمَا حَتَّي نَجْتَمِعَ بِرَأْفَتِک فِي‌دار کرَامَتِک وَ مَحَلِّ مَغْفِرَتِک وَ رَحْمَتِک، إِنَّک ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ؛ وَ الْمَنِّ الْقَدِیمِ؛ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ.
ترجمه دعای بیست و چهارم صحیفه سجادیه:
خداوندا بر محمّد بنده و فرستاده‌ات و بر خاندان پاکش درود فرست، و آنان رابه بهترین درودها و رحمت و برکات و درود خود مخصوص گردان، الهی و پدر و مادر مرا به کرامت نزد خود و درود از سوی خود اختصاص ده، اي مهربان‌ترین مهربانان.
خداوندا بر محمد و آلش درود فرست، و دانش انچه از حقوق ایشان که بر من لازم است به من الهام کن، و دانش تمام آن واجبات را بدون کم و زیاد برایم فراهم نما، آنگاه مرا به آنچه دراین زمینه به من الهام کرده‌اي بکار گیر، و توفیقم ده تا نسبت به آنچه به من بصیرت می دهي اقدام کنم، تا بکار بستن چیزی از انچه به من تعلیم داده‌اي از دستم نرود، و ارکان بدنم از خدمتی که مرا به آن ملهم فرموده‌اي احساس گرانی ننماید.
خداوندا بر محمد و آلش درود فرست همان طور که ما رابه وجودش سرافراز فرمودی، و بر محمد و آلش درود فرست، همان‌سان که به سبب آن حضرت، حقی از ما بر عهده مردم واجب نمودی.
خداوندا چنان کن که از هیبت پدر و مادرم چون از هیبت پادشاه خودکامه بیمناک باشم، و به هردو چون مادری مهربان نیکی نمایم، و اطاعت از آنان و نیکی به هر دوی آنان را در نظرم از لذّت خواب در چشم خواب آلوده شیرین تر، و برای سوز سینه‌ام از شربت گوارا در ذائقه تشنه خنک‌تر گردان، تا خواسته ایشان را بر خواسته خود ترجیح دهم، و خرسندی آن دو را بر خرسندی خود مقدّم دارم، و خوبی ایشان را در حق خود هرچند اندک باشد زیاد بینم، و نیکویی خودرا درباره ایشان اگرچه بسیار باشد کم شمارم.
خداوندا صدایم را در محضر آنان ملایم کن، و گفتارم را بر آنان دلنشین فرما، و خویم را نسبت به آنان نرمی عنایت کن، و قلبم را بر هردو مهربان ساز، و مرا نسبت به هردو خوشرفتار و دلسوز قرار ده.
خداوندا هردو رابه پاس تربیت من جزای نیکو ده، ودر مقابل آنکه مرا گرامی داشتند جزای خیر عطا فرما، و هرچه را در کودکی نسبت به من منظور داشتهاند در حق ایشان – منظور کن.
خداوندا اگر از جانب من آزاری به آنان رسیده، یا از من کار ناخوشایندی دیده‌اند، یا حقی از آنان به وسیله من از بین رفته، همه ی را موجب پاک شدن آنان از گناهانشان و مایه رفعت مقامشان و افزونی حسناتشان قرار ده،اي که بدی‌ها رابه چندین برابر به خوبی تبدیل می‌نمایی.
الهی اگر در گفتار با من از اندازه بیرون رفته‌اند، یا در عملی نسبت به من زیاده‌روی نمودهاند، یا حقی از من ضایع کرده‌اند، یا از وظیفه پدر و مادری در حق من کوتاهی نمودهاند، حق خود رابه آنان بخشیدم، و آنرا برایشان نثار کردم، و از تو میخواهم که وزر و وبال آنرا از دوش آنان برداری، زیرا که من نسبت بخود آنان را در کوتاهی حق متهم نمی کنم، و آنان را در مهربانی در حق خودم سهل انگار نمیدانم، و از انچه درباره‌ام انجام داده‌اند ناراضی نیستم اي پروردگار من؛
زیرا رعایت حق آنان بر من واجب تر، و احسانشان نسبت به من دیرینه‌تر، و منّتشان بر من بیشتر ازآن است که از آنان از روی عدل تقاص بکشم، یا نسبت به ایشان معامله به مثل کنم، الهی اگر چنین کنم پس روزگار مدیدی که در تربیت من سپری کرده‌اند، و رنج‌هاي زیادی که در نگاهداری من تحمّل نمودهاند، و آن همه ی که بر خود تنگ گرفتند تا زندگی مرا گشایشی باشد چه میشود؟
بی شک بعید است که بتوانند حق خودرا از من دریافت دارند، و من نمی توانم حقوقی راکه بر عهده‌ام دارند تدارک نمایم، و وظیفه خدمت آنان را به جای آورم، پس بر محمد و آلش درود فرست، و‌اي بهترین کسیکه از تو یاری جویند مرا یاری ده، و‌اي راهنماینده ترکسی که به او روی آورده میشود مرا توفیق ده، ودر آن روزکه همه ی بدون آنکه برآنان ظلم رود جزا می بینند مرا در زمره آنان که عاق پدر و مادرند قرار مده.
خداوندا بر محمد و آل او و نسل او درود فرست، و پدر و مادرم رابه بهترین چیزی که پدران و مادران بندگان باایمانت رابه آن مخصوص گرداندی مخصوص گردان،اي مهربان‌ترین مهربانان.
خداوندا یاد آنان را در پس نمازهایم، ودر هیچ وقتی از اوقات شبم، و ساعتی از ساعات روزم از صفحه قلبم مزدای.
خداوندا بر محمد و آلش درود فرست، و مرا به برکات دعایی که برای آنان دارم بیامرز، و آن دو رابه سبب خوبی‌هایي که در حق من داشتهاند مشمول غفران حتمی قرار ده، و از آنان به شفاعت من از آنان بطور مسلّم خشنود شو، و آنان رابا کرامت به سر منزل سلامت برسان.
خداوندا اگر پدر و مادرم را پیش از من آمرزیده‌اي پس ایشان را شفیع من قرار ده، و اگر مرا پیش از آنان مورد آمرزش قرار داده‌اي پس مرا شفیع ایشان کن، تا در پرتو مهربانی‌ات در سرای کرامت، و جایگاه مغفرت و رحمتت گرد آییم؛ زیرا که تو صاحب فضل بزرگ و نعمت قدیمی، و تو مهربان‌ترین مهربانانی.
نیکی به پدر و مادر درکنار توحید
«لا تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً»؛
«وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً»؛
«أَلاَّ تُشْرِکُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً»؛
«وَ قَضى رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً»؛
«یا بُنَيَّ لا تُشْرِکْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ».
از این آیات معلوم میشود که عقوق والدین بعد از شرک به خدا در شمار بزرگ ترین گناهان و یا خود این از بزرگ ترین انها است و ازآن طرف هم معلوم می شود که واجب‌ترین واجب‌ها احسان به پدر و مادر است.
سفارش به همه ی مردم نسبت به تمام پدران و مادران
در آیات به انسان‌ها سفارش شده است که نسبت به پدر و مادر احترام و احسان کنند و نگفته است که اي مسلمان‌ها به پدر و مادر خود احترام کنید «وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ حُسْناً». «سوره عنکبوت،آیه 8.»
و از طرف مادران و پدران هم احترام آنها اختصاصی به پدران و مادران مسلمان ندارد بلکه هر کس که پدر و مادر است باید مورد احترام فرزندان قرار گیرد چون در آیات سخن از «والدین» است بدون هیچ قیدی به ایمان و اسلام.
دعا ویژه برای پدر و مادر
دعا برای عموم مؤمنان و پدر و مادر بویژه، به هر زبان و هر شکلی که باشد پسندیده است؛ فرزندان می‌توانند به تناسب معلومات خود هر نوع دعای را در حق والدین خود داشته باشند. در قرآن و روایات نیز نمونه‌های برای آن بیان شده است؛ مانند:
1. «رَبِّ ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانی صَغیرا»؛[1] پروردگارا، همانگونه که آنها مرا در کوچکى تربیت کردند، مشمول رحمتشان قرار ده.
2. «رَبَّنَا اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسابُ»؛ پروردگارا، من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روز که حساب برپا مىشود، بیامرز.
3. «رَبِّ اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ»[3] پروردگارا مرا، و پدر و مادرم را بیامرز.
4. امام سجاد(ع) در یکی از دعاهای خود در صحیفه سجادیه، توصیف جامعی از موقعیت برجسته پدر و مادر، منزلت والای ایشان و حقوق و تکالیفی که فرزندان نسبت به آنان دارند، بیان نمودهاند.
یکی از نکات ارزش‌مندی که از این دعای شریف به دست می‌‌آید، این است که باید در حق والدین خود دعا کنیم. حضرتش در فرازی از این دعا چنین می‌فرماید:
«اللَّهُمَّ لَا تُنْسِنِی ذِکْرَهُمَا فِی أَدْبَارِ صَلَوَاتِی، وَ فِی إِنًى مِنْ آنَاءِ لَیْلِی، وَ فِی کُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِ نَهَارِی. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اغْفِرْ لِی بِدُعَائِی لَهُمَا، وَ اغْفِرْ لَهُمَا بِبِرِّهِمَا بِی مَغْفِرَةً حَتْماً، وَ ارْضَ عَنْهُمَا بِشَفَاعَتِی لَهُمَا رِضًى عَزْماً، وَ بَلِّغْهُمَا بِالْکَرَامَةِ مَوَاطِنَ السَّلَامَةِ. اللَّهُمَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُکَ لَهُمَا فَشَفِّعْهُمَا فِیَّ، وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُکَ لِی فَشَفِّعْنِی فِیهِمَا حَتَّى نَجْتَمِعَ بِرَأْفَتِکَ فِی دَارِ کَرَامَتِکَ وَ مَحَلِّ مَغْفِرَتِکَ وَ رَحْمَتِکَ، إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ، وَ الْمَنِّ الْقَدِیمِ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ»
خداوندا، پس از هر نماز من و در هر وقت دیگر از اوقات شب و در هر ساعت از ساعات روز، پدر و مادرم را از یاد من مبر.
بار خدایا، درود فرست بر محمد و خاندانش و مرا به سبب دعایى که در حق ایشان مى‌‌کنم بیامرز و آن دو را به سبب نیکى و مهربانى که در حق من کرده‌اند از مغفرت خویش بهرمند فرما و به شفاعت من از ایشان خشنود شو و نیک خشنود شو. و آنان را گرامى دار و به جاهاى امن و آسایش بهشت رسان.
خداوندا، آن دو را شفیع من گردان اگر آنها را پیش از من آمرزیدهاى، و مرا شفیع ایشان گردان اگر مرا پیش از ایشان آمرزیدهاى، تا من و پدر و مادرم در سایه لطف و رأفت تو، در سراى کرامت و جایگاه مغفرت و رحمت تو، همنشین هم گردیم، که تو را بخشایش بزرگ است و نعمت قدیم. و تو مهربان‌ترین مهربانانی.
دو. در وجوب نیکی به والدین و دعای خیر برای آنان فرقی بین زنده بودن و بعد از مرگشان نیست؛ یعنی فرزند وظیفه دارد همیشه از درگاه پروردگار برای آنان دعا و استغفار نماید.
امام صادق (ع) در زمینه نیکى به پدر و مادر مى‌فرمایند:
«مَا یَمْنَعُ الرَّجُلَ مِنْکُمْ أَنْ یَبَرَّ وَالِدَیْهِ حَیَّیْنِ وَ مَیِّتَیْنِ یُصَلِّیَ عَنْهُمَا وَ یَتَصَدَّقَ عَنْهُمَا وَ یَحُجَّ عَنْهُمَا وَ یَصُومَ عَنْهُمَا فَیَکُونَ الَّذِی صَنَعَ لَهُمَا وَ لَهُ مِثْلُ ذَلِکَ فَیَزِیدَهُ اللَّهُ بِبِرِّهِ وَ صَلَاتِهِ خَیْراً کَثِیراً»؛ چه چیز مانع از آن مىشود که به پدر و مادرتان در دنیا و پس از مرگ نیکى کنید؟! براى آنها نماز بخوانید، صدقه دهید، حج بگذارید، روزه بگیرید و…؛ زیرا خداوند به نیکى شما خیر زیاد مى‌‌دهد.
در روایت آمده است، روزى فردى به پیامبر(ص) گفت: مرا نصیحت کنید. پیامبر فرمودند:
«…فَأَطِعْهُمَا وَ بَرَّهُمَا حَیَّیْنِ کَانَا أَوْ مَیِّتَیْنِ وَ إِنْ أَمَرَاکَ أَنْ تَخْرُجَ مِنْ أَهْلِکَ وَ مَالِکَ فَافْعَلْ فَإِنَّ ذَلِکَ مِنَ الْإِیمَانِ»؛[6] تو را به پدر و مادرت سفارش مى‌‌کنم که به آنان در زنده بودن و بعد از مرگشان نیکى کنى و اگر به تو امر کردند که از خانواده و مالت بگذرى، چنین کن؛ زیرا این جزئى از ایمان است.
علامه مجلسى در شرح نیکى به پدر و مادرى که از دنیا رفته‌اند، مى‌گوید: «با طلب مغفرت و آمرزش براى پدر و مادر و پرداخت دیون و قرض‌هاى آنان و به جا آوردن قضاى عباداتشان و انجام کارهاى خیر و صدقه براى آنان و تمام کارهایى که باعث رسیدن ثواب به ایشان مىشود، به آنان نیکى کن».
بنابر این، بهترین کاری که فرزند میتواند برای پدر و مادر خویش بعد از مرگشان انجام دهد، عبارت است از:
1. انجام واجباتی که از آنها در حال زنده بودنشان از انجام آن بازمانده‌اند؛ مانند حج، نماز، روزه و پرداخت بدهی مالی که داشتهاند.
2. عمل به آنچه وصیت نمودهاند.
3. فراموش نکردن آنها تا آخر عمر؛ یعنی به نیابت از آنها صدقه دهد و اعمال مستحبی را به قصد ایشان انجام دهد و تا میتواند برایشان خیرات بفرستد و… .
4. طلب مغفرت برای والدین یکی دیگر از وظایف مهم فرزند در قبال پدر و مادر بعد از مرگ آنها است. فرزند باید در حق آنها دعای خیر کند و طلب مغفرت نماید، بویژه در صورتی که انسان بداند که پدر و مادرش در زندگی خود از نظر اعمال، رفتار و انجام عبادات خدای نکرده، نواقصی داشتهاند، در این صورت طلب عفو و مغفرت میتواند بسیار مفید باشد.
5. به نیکی یاد کردن از پدر و مادر: انسان وظیفه دارد که احترام پدر و مادر را حتّی بعد از مرگشان حفظ کند و همیشه از آنها به خوبی یاد کند.
6. نگه‌داشتن حرمت آنها بعد از مرگشان. فرزند با رفتار و کردار شایسته در جامعه باعث دعای خیر مردم برای پدر و مادر خویش شده و وجود خود را صدقه جاریه‌‌ای برای والدینش قرار می‌دهد.
سه. «إِنَّ الْعَبْدَ لَیَکُونُ بَارّاً بِوَالِدَیْهِ فِی حَیَاتِهِمَا ثُمَّ یَمُوتَانِ فَلَا یَقْضِی عَنْهُمَا دُیُونَهُمَا وَ لَا یَسْتَغْفِرُ لَهُمَا فَیَکْتُبُهُ اللَّهُ عَاقّاً وَ إِنَّهُ لَیَکُونُ عَاقّاً لَهُمَا فِی حَیَاتِهِمَا غَیْرَ بَارٍّ لَهُمَا فَإِذَا مَاتَا قَضَى دَیْنَهُمَا وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمَا فَیَکْتُبُهُ اللَّهُ بَارّاً»؛[8] امام باقر(ع) فرمود:
همانا بنده‌ای نسبت به پدر و مادر خویش در زمان حیاتشان نیکوکار است، سپس آنها می‌میرند و او بدهى آنها را نمی‌پردازد و براى آنها آمرزش نمی‌خواهد؛ لذا خدا او را عاق و نافرمان می‌نویسد.
اما بنده دیگر در زمان حیات پدر و مادر خود، عاق آنها است و نسبت به آنها نیکى نمی‌کند، ولى چون از دنیا رفتند بدهى آنها را می‌پردازد و براى آنها آمرزش می‌خواهد و خداى عز و جل او را نیکوکار مىنویسد.
و رسول خدا(ص) در مورد فرزندان نیکوکار فرمود: سرور نیکان در روز قیامت مردی است که بعد از مرگ پدر و مادرش به آنان نیکی کرده باشد.
بنابر این فرزند خوب فرزندی است که هر آنچه در توان دارد نسبت به پدر و مادرش انجام دهد، اعم از دعا و خیرات.
نیکی به پدر و مادر از سفارشات خداوند در قرآن کریم و احادیث امامان معصوم میباشد.
