احکام حج تمتع در قرآن

مجموعه : مذهبی و دینی
احکام حج تمتع در قرآن

مسائل حج تمتع در قرآن 

در به جا آوردن حج واجب یا حج تمتع باید نکات زیر را بدانید که حج واجب یکی از مهمترین فروع دین اسلام هست

احرام حج در هر جای شهر مکه صحیح هست، گرچه در منزل هائی باشد که تازه ساخته شده و جزء شهر هست گرچه مستحب هست در مقام ابراهیم و یا حجر اسماعیل محرم شود.

 

به گزار ش تالاب:حج اکبر،حج واجب یا حج تمتع یکی از مهم ترین فروع دین اسلام هست. مسلمانان با داشتن شرایطی مکلف‌اند در دهه اول ماه ذی‌الحجه به مسجد الحرام در شهر مکه در عربستان رفته و آلبوم‌اي از اعمال نیایشی را به‌جا آورند.

 

 اعمال حج تمتع سیزده چیز است كه به ترتیب عبارتند از:

1- احرام
2- وقوف به عرفات كه در چهار فرسخى مكه هست
3- وقوف به مشعر الحرام كه تقریبا در دو فرسخى مكه هست
4- رفتن به منا كه نزدیك مكه هست و انداختن سنگریزه بر جمره عقبه
5- قربانى كردن در منا
6- تراشیدن سَر یا گرفتن كمى از ناخن
7- طواف زیارت
8- دو ركعت نماز طواف
9- سعى بین صفا و مروه
10- طواف نساء
11- دو ركعت نماز طواف نساء
12- ماندن در منا در شب هاى یازدهم و دوازدهم ذیحجه و بعضى باید شب سیزدهم را هم در منا بمانند.
13- انداختن سنگریزه بر سه جمره در منا در روز یازدهم و دوازدهم و بعضى در روز سیزدهم هم باید بیندازند.

 

 
احرام حج

واجب هست انسان بعد از تمام كردن اعمال عمره تمتع، آماده شود براى انجام اعمال حج تمتع و نخستین عمل احرام هست كه باید از مكه مُحرِم شود و باز متوجه باید بود كه این سیزده عمل هم مثل پنج عمل عمره تمتع همۀ عبادت هست. در اول ِ هر عملى انسان باید دقت داشته باشد كه چه مى‏خواهد انجام دهد و همینطور عمل را قربة ً اِلى الله و محض اطاعت امر خدا به جا آورد

 

كه اگر خداى نخواسته ریا و خود نمائى در عبادت داخل شود فاسد و باطل مى‏گردد و قبل از این خود ریا، معصیت كبیره هست و باید با لبیك گفتن مُحرم شدن همۀ كس و همۀ چیز غیر از خدا را فراموش كنیم و با یاد حق و براى اطاعت از اوامرش اعمال را انجام دهیم.

 

مسئله: 

آداب و احكام اِحرام حج از پوشیدن لباس اِحرام و لـَبـَّیـك گفتن همۀ مثل همان احرام عمره هست كه گفتیم و چیزهائى كه در احرام گفتیم حرام مى‏شود و كفاره دارد یا ندارد و كفاره آن چیست در این جا هم همانطور هست، فقط در نیت تفاوت دارد كه در آنجا نیت احرام عمره تمتع بود این جا نیت احرام حج تمتع.

 

مسئله:

 وقت احرام حج وسیع هست و لازم نیست فوراً بعد از اعمال عمره باشد ولى باید تأخیر نیندازد تا حدى كه به وقوف عرفات نرسد و مستحب آنست كه روز هشتم محرم شود.

 

مسئله:

 احرام حج در هر جاى شهر مكه صحیح هست گرچه در منزل‏ هائى باشد كه تازه ساخته شده و جزء شهر هست. گرچه مستحب هست در مقام ابراهیم و یا حِجر اسماعیل محرم شود.

 

مسئله: 

احتیاط واجب اینست كه بعد از اعمال عمره، بدون حاجت از مكه خارج نشود و اگر خارج شدن لازم بود احتیاط واجب آنست كه مُحرم شود و با اِحرام خارج گردد و برگردد با همین احرام برود براى اعمال حج؛ ولى اگر كسى رعایت نكرد و بدون حاجت و بدون احرام خارج شد و برگشت و احرام بست و حج را به جا آورد عملش صحیح هست.

 

مسئله: 

اگر كسى دانسته و عمداً احرام حج را ترك كند تا وقت آن بگذرد حج او باطل هست و اگر روى ندانستن ِ مسئله یا فراموشى، مُحرِم نشد و بدون احرام به عرفات و منا رفت ، واجب هست به مكه برگردد و محرم شود و اگر برگشتن به مكه ممكن نبود باید همانجا محرم شود و اگر یادش نیامد تا بعد از تمام كردن اعمال حج،‏حجش صحیح هست.

 

وقوف به عرفات

باحتیاط واجب لازم هست از بعد از زوال روز نهم تا مغرب در سرزمین عرفات باشد و مراد از «وقوف» همین بودن در آنجا هست‏حالا چه بنشیند چه راه برود یا بخوابد فرقى ندارد گرچه اگر در تمام این مدت خواب یا بى‏هوش باشد وقوف او باطل هست پس باید تأخیر انداختن از اول ظهر اگر كم باشد مثلا به مقدار نماز ظهر و عصر كه پشت‏سر هم بخواند معلوم نیست ‏حرام باشد.

مسئله: بودن در مجموع بعد از ظهر تا مغرب گرچه واجب هست لكن تمام آن ركن نیست كه حج به ترك آن باطل شود. پس اگر مقدار كمى توقف كند و برود یا طرف عصر بیاید و توقف كند حج او صحیح هست اگر چه توقف نكردن او در تمام وقت دانسته و عمدى باشد. انچه در وقوف ركن هست مقدارى هست كه گفته شود در عرفات بوده، هر چند مثل یك دقیقه یا دو دقیقه باشد پس اگر هیچ به عرفات نرود ركن را ترك كرده.

 

مسئله:

 اگر دانسته و عمدى آن مقدار از وقوف را كه ركن هست ترك كند حج اش باطل هست و كفایت نمى‏كند براى چنین شخصى وقوف در شب عید كه وقوف اضطرارى هست. ولى اگر به واسطه عذرى مثل فراموشى نتوانست‏ حتى مقدار ركن در عرفات باشد، براى چنین شخصى كه عذر داشته كفایت مى‏كند از شب عید هر چند به مقدار كمى وقوف كند و این را وقوف اضطرارى مى‏گویند و اولى را وقوف اختیارى؛ و اگر این مقدار از وقوف در شب را عمداً ترك كند حج او باطل هست ولى اگر این را هم روى عذر و فراموشى و غفلت ترك كند و به وقوف اختیارى مشعر برسد حجش صحیح هست.

 

مسئله: 

اگر كسى عمداً و دانسته پیش از مغرب از عرفات حج‏ خارج شود و تا مغرب برنگردد باید یك شتر در راه خدا قربانى كند در هر جائى كه بخواهد و اگر قدرت بر قربانى نداشت باید هیجده روز روزه بگیرد و حجش صحیح هست و اگر از روى ندانستن مسئله یا سهواً این كار را كرد كفاره ندارد و به هر حال ضررى به اصل حج نمى‏زند.

 

وقوف به مشعر الحرام

احتیاط واجب آنست كه شب دهم را تا اذان صبح در مشعر الحرام بسر برد و به قصد قربت و چون صبح شد نیت كند وقوف به مشعرالحرام را تا طلوع آفتاب قربة الى الله و این وقوف از صبح تا اول آفتاب وقوف اختیارى مشعر هست و واجب هست لكن همۀ آن ركن نیست بلكه ركن به مقدارى هست كه گفته شود در میان الطلوعین به مشعر بوده گرچه یك دقیقه باشد كه اگر كسى مقدار ركن را عمداً و دانسته ترك كند حج او باطل هست.

 

مسئله: 

كسى كه روى عذر مقدار ركن را درك نكند باید یكى از دو وقوف اضطرارى مشعر را درك كند یعنى یا مقدارى از شب تا اذان صبح را درك كند یا مقدارى از طلوع آفتاب تا ظهر در مشعر توقف كند اگر چه یك دقیقه باشد. خلاصه اینكه اگر كسى به وقوف اختیارى در عرفات یا مشعر نرسد باید وقوف اضطرارى را دریابد و دانستیم كه وقوف اضطرارى عرفات مقدارى از شب عید هست و در مشعر دو وقوف اضطرارى دارد یكى همان شب عید تا اذان صبح، دومى از طلوع آفتاب روز عید تا ظهر؛

 

و در این جا صورت هاى زیادى هست كه در كتاب هاى مفصل با احكامش گفته شده و چون خیلى طولانى هست از ذكر آن خودداری شد. اگر براى كسى پیش آمد باید در موقع به اهلش رجوع كند و وظیفه‏اش را بفهمد و عمل كند تا حجش باطل نگردد.

 

رفتن به منا و رمى كردن «انداختن سنگریزه به جمره عقبه»

كسى كه حج مى‏كند باید در روز عید از مشعرالحرام به محلى كه آن را منا مى‏گویند برود و در آنجا یكى از اعمالش رمى جمره عقبه هست یعنى باید هفت عدد سنگریزه به جمره آخرى بیندازد.

 

مسئله: 

سنگریزه‏ها باید متوسط باشد نه مثل شن ریز و نه سنگ بزرگ و همینطور باید از جنس سنگ باشد یعنى كلوخ و خزف و جواهرات صحیح نیست، اما اقسام سنگ ها هر چه باشد حتى سنگ مرمر اشكال ندارد.

 

مسئله:

 باید سنگریزه‏ها از حرم باشد «حرم محدوده معینى هست از شهر مكه و اطراف آن» گرچه نباید از مسجد الحرام یا مسجد خیف بلكه به احتیاط از سایر مساجد باشد و مستحب هست از مشعر بردارد و باید بكر باشد یعنى كسى دیگرى آن ها را ولى در سال هاى قبل نیانداخته باشد.

 

مسئله: 

واجب هست ‏سنگریزه‏ها را با قصد قربت بزند نه اینكه روى جمره بگذارد؛ و واجب هست هفت عدد به طور یقین به خود جمره برسد و اگر شك كند كه هفت عدد خورد یا نه باید آنقدر بیندازد تا یقین كند كه هفت عدد خورد.

 

مسئله:

 در رمى جمره طهارت به هیچ نحو شرط نیست بنابراین جنب و حائض و كسى كه بدن یا لباسش نجس باشد مى‏تواند رمى كند و صحیح هست‏ حتى خود سنگریزه‏ها هم اگر نجس باشد اشكال ندارد ولى باید مباح باشد یعنى از سنگریزه‏هائى كه دیگران برداشته‏اند بدون اجازه انها تصرف نكند.

مسئله: 

وقت انداختن سنگریزه از طلوع آفتاب روز عید هست تا غروب آن و اگر فراموش كرد تا روز سیزدهم مى‏تواند به جا آورد و اگر تا سیزدهم یادش نیامد احتیاط آنست كه سال بعد خودش یا نایبش بیندازد.

 

مسئله: بچه و مریض ناتوان كه قدرت برانداختن ندارد دیگرى باید به نیابت او بزند و كسانی كه نمى‏توانند و عذر دارند از اینكه روز رمى كنند، مى‏توانند شب عمل كنند هر وقت‏شب كه باشد.

 

 احکام حج تمتع در قرآن

واجب هست انسان بعد از تمام كردن اعمال عمره تمتع، آماده شود براى انجام اعمال حج تمتع

 

قربانى و احكام آن

بعد از رمى جمره در روز عید واجب هست قربانى كند؛ یعنى یك شتر یا گاو و یا گوسفند در منا ذبح كند و چون غالباً گوسفند قربانى مى‏كنند باید دانسته شود كه گوسفند قربانى باید به احتیاط وجوبى یك سال او تمام شده باشد و داخل سال دوم باشد و باید از هر جهت‏سالم و بى‏عیب باشد یعنى از جهت‏شاخ و دم و تخم و گوش و چشم و دست و پا و غیره باید نقصى در او نباشد و همینطور باید لاغر نباشد و بنابر احتیاط باید كچلى هم نداشته باشد ولى اگر گوشش شكاف خورده باشد یا سوراخ باشد ولى ناقص و بریده نباشد اشكال ندارد و همینطور اگر شاخ بیرونى او كه مثل غلاف براى شاخ سفید درونى هست‏شكسته باشد و خود شاخ درونى سالم باشد اشكال ندارد.

 

مسئله:

 انسان مى‏تواند خودش قربانى را ذبح كند و مى‏تواند نایب بگیرد و نایب باید شیعه باشد و در وقت ذبح نیت كند براى هر كس كه ذبح مى‏كند و دانسته شود كه در ذبح ِ كفارات هم لازم هست ذابح شیعه باشد.

 

مسئله:

 شركت در قربانى صحیح نیست و باید هر كس خودش یك قربانى كند.

 

مسئله:

 اگر عمداً یا بواسطه عذرى روز عید قربانى نكرد احتیاط واجب آنست كه در ایام تشریق یعنى یازده و دوازده و سیزده ذبح كند و اگر نشد در بقیه ماه ذیحجه.

 

مسئله:

 احتیاط مستحب آنست كه ذبیحه را سه قسمت كنند: یك قسمت را هدیه بدهند و یك قسمت را صدقه بدهند و قدرى هم از ذبیحه بخورند و صدقه را به مؤمنین بدهند و لكن چون هیچ كدام از این ها واجب نیست اگر صدقه را به فقراى كفار بدهد یا آنكه تمام ذبیحه را به انها بدهد اشكال ندارد؛ و ضامن سهم فقرا نیست گرچه احتیاط خصوصاً در خوردن قدرى از ذبیحه خیلى مطلوب هست، ولى واجب نیست.

 

مسئله: 

اگر كسى نیابت داد به شخصى كه براى او قربانى بخرد و ذبح كند نایب هم انجام داد پس از آن انسان شك كند كه صحیح انجام داده یا نه، به این شك اعتنا نكند كافى و صحیح هست.

 

مسئله:

 اگر كسى قدرت بر قربانى نداشته باشد به این معنى كه نه گوسفند دارد و نه پولش را كه بخرد و نه اینكه مى‏تواند قرض كند یا از راه دیگرى تهیه نماید باید به جاى قربانى سه روز در حج و هفت روز پس از مراجعت از حج روزه بگیرد« در این جا مسائلى هست كه چون معمولا واقع نمى‏شود ذكر نكردیم اگر اتفاق افتاد از اهلش سؤال كنید.»

 

حلق یا تقصیر و احكام آن

بعد از ذبح كردن واجب هست سرتراشیدن یا قدرى از مو یا ناخن گرفتن. گرچه اگر سال اول حج اش باشد احتیاط واجب به سرتراشیدن هست اما براى زن، تراشیدن سر جایز نیست و باید تقصیر كند یعنى یا از مو یا از ناخن بگیرد؛ و سر تراشیدن یا تقصیر كردن عبادت هست باید با قصد قربت باشد و ریا نكند كه باطل مى‏شود و تراشیدن ریش، كفایت از تقصیر نمى‏كند.

 

مسئله: 

جایز هست ‏سر را خودش بتراشد یا به دیگرى واگذار كند و همینطور در تقصیر، ولى باید خودش نیت كند و بهتر هست دیگرى هم نیت كند.

 

مسئله:

 محل سر تراشیدن یا تقصیر، منى هست و در غیر آنجا اختیاراً جایز نیست ولى واجب نیست ‏حتماً در روز عید باشد بلكه تأخیر تا آخر روز سیزدهم جایز هست گرچه به احتیاط مستحب مفید هست روز عید انجام دهد.

 

مسئله:

 اگر كسى عمداً یا سهواً یا از روى فراموشى و ندانستن مسئله به هر حال حلق یا تقصیر نكرد تا از منا خارج شد، واجب هست برگردد به منا و انجام دهد و اگر برگشتن امكان ندارد،هر جا كه هست‏ حلق یا تقصیر كند و در صورت امكان مویش را به منا بفرستد.

 

مسئله:

 لازم هست به احتیاط وجوبى رعایت ترتیب در این سه عمل؛ یعنى اول رمى جمره، بعد قربانى، بعد حلق یا تقصیر؛ ولى اگر ندانسته ترتیب را رعایت نكرده اشكال ندارد و صحیح هست.

 

مسئله:

 بعد از حلق یا تقصیر، انسان از احرام خارج مى‏شود و چیزهائى كه بر او حرام بود حلال مى‏شود مگر سه چیز: زن و بوى خوش و صید در حرم.

 

طواف زیارت

واجب هست بعد از تمام شدن اعمال منا كه سه چیز بود به مكه مراجعت كند براى انجام اعمالى كه در آنجا واجب هست، ولى لازم نیست كه همان روز عید یا فرداى آن براى اعمال مكه مراجعت كند بلكه مى‏تواند این اعمال را تا آخر ذیحجه تأخیر بیاندازد؛ باین معنا كه اگر روز آخر ذیحجه هم اگر آمد و اعمال را به جا آورد مانع ندارد ولكن چون شب یازدهم و دوازدهم ماندن در منا واجب و در این دو روز رمى جمره‏ها هم در منا واجب هست معمولاً این دو شب و دو روز را همانطور در منا مى‏مثل و بعد از ظهر روز دوازدهم به مكه مى‏آیند و چند روزى كه در مكه میباشند اعمال را انجام مى‏دهند.

مسئله: نخستین عمل كه باید در مكه انجام داد بعد از برگشتن از منا، طواف حج هست كه به آن طواف زیارت مى‏گویند. این طواف در همۀ آداب و شرایط و احكام، مثل طواف عمره هست كه گفته شد فقط در نیت تفاوت دارد كه این جا باید به نیت طواف حج باشد.

 

نماز طواف حج

مسئله: دوم از اعمال مكه، نماز طواف هست. این نماز هم با نماز طواف عمره تفاوت ندارد و احكام و آدابش مثل آنست فقط در این جا باید نیت كند نماز طواف حج.

 

سعى بین صفا و مروه

مسئله: سوم از اعمال مكه سعى بین صفا و مروه هست كه باید هفت مرتبه سعى كند و این جا هم با سعى بین صفا و مروه كه در اعمال عمره گفته شد فرق ندارد مگر در نیت كه این جا نیت مى‏كند سعى بین صفا و مروه حج.

 

 احکام حج تمتع در قرآن

اولین اعمال حج تمتع, عمل احرام است 

 

طواف نساء

 

مسئله: چهارم از اعمال مكه طواف نساء هست كه این هم در عمل و احكام مثل طواف عمره و طواف حج هست فقط باید به نیت طواف نساء انجام شود.

 

دو ركعت نماز طواف نساء

مسئله: پنجم از اعمال مكه در مراجعت از منا، دو ركعت نماز طواف نساء هست. این نماز هم آداب و احكامش مثل نماز طواف عمره و حج هست فقط باید به نیت نماز طواف نساء خوانده شود.

این پنج عملى بود كه باید بعد از مراجعت از منا در مكه انجام داد و پس از انجام این اعمال، زن و بوى خوش هم كه باقى مانده بود حلال مى‏شود. فقط صید در حرم به حرمت باقى مى‏ماند كه همۀ وقت حرام هست و دانسته شود این پنج عمل به همین ترتیب و بعد از اعمال سه گانه منا باید انجام شود و ترتیب به هم نخورد اختیاراً و بدون عذر.

 

مسئله:

 براى بعضى مقدم انداختن این پنج عمل مكه بر رفتن به عرفات و مشعر و منا و اعمال انها جایز هست، مثل زن كه اگر بترسد در برگشتن حائض مى‏شود و نمى‏تواند طواف و نماز را به جا آورد و همینطور پیرمرد و پیرزن و مریض ناتوانى كه مى‏ترسند در برگشتن از جهت كثرت جمعیت قادر به انجام اعمال نباشند، این‌ها مى‏توانند اعمال مكه را قبلا به جا آورند و صحیح هست ولى آن ها باید بدانند با این اعمال از احرام خارج نمى‏شوند و زن و بوى خوش هم بر انها حلال نیست و همۀ یك مرتبه بعد از حلق یا تقصیر در منا حلال خواهد شد.

 

مسئله:

 طواف نساء اختصاص به مرد ندارد و بر زن و بچه هم واجب هست كه اگر به جا نیاورند اگر مرد باشد زن بر او حلال نیست، و اگر زن باشد مرد بر او حلال نیست.

 

مسئله: 

طواف نساء و نماز آن اگر چه واجب هست لكن ركن نیست و ترك عمدى آن هم باعث بطلان حج نمى‏شود، ولى اگر انجام ندهد زن بر مرد یا مرد بر زن حلال نمى‏شود و دانسته شود مراد از اینكه گفته مى‏شود زن حلال نمى‏شود، نه فقط زن ِخود انسان، بلكه هیچ زنى؛ نه زن خودش و نه زن دیگر را اگر بخواهد بگیرد بر او حلال نیست و همینطور مرد هم كه بر زن حرام مى‏شود یعنى هر مردى، نه فقط شوهر خودش.

 

مسئله: 

اگر طواف نساء را سهواً به جا نیاورد و از حج برگشت، پس اگر مى‏تواند باید خودش برگردد و به جا آورد و اگر نمى‏تواند یا مشقت دارد، نایب بگیرد و پس از به جا آوردن ِ نایب، زن بر او حلال مى‏شود.

 

«شب ماندن» در منا

واجب هست‏ شب یازدهم و دوازدهم در منا بیتوته كردن؛ یعنى شب را ماندن از غروب آفتاب تا نصف شب. و بر بعضى شب سیزدهم هم لازم مى‏شود بمانند مثل كسى كه در حال احرام صید كرده یا جماع نموده باشد و كسى كه روز دوازدهم نرود و بماند تا غروب، چنین كسى هم باید شب سیزدهم را بماند و بر بعضى هم واجب نیست این شبها را در منا بمانند، مثل بیمار و پرستار بیمار و كسانى كه ماندن انها مشقت دارد.

 

مسئله:

 براى به دست آوردن نصف از شب، باید از مغرب حساب كرد تا طلوع آفتاب به احتیاط وجوبى،كه تقریبا ساعت دوازده شب مى‏شود. پس بعد از نصف شب جایز هست از منا خارج شود.

مسئله:

 كسى كه بدون عذر از اول شب در منا نبوده، احتیاط واجب آنست كه قبل از نیمه شب برگردد و تا صبح بماند.

 

مسئله: كسى كه شب ماندن در منا را ترك كند، براى هر شبى كه نبوده باید یك گوسفند قربانى كند و فرقى ندارد چه دانسته و عمداً نمانده باشد، چه از فراموشى یا ندانستن مسئله؛ و حتى مریض و پرستار و كسى هم كه براى او ماندن مشقت دارد كه گفتیم واجب نیست بمانند. این‌ها هم براى هر شبى كه نمانده‏اند واجب هست ‏یك گوسفند قربانى كنند و قربانى كردن این گوسفند محل معینى ندارد حتى مى‏تواند پس از مراجعت به محل خود قربانى كند.

 

مسئله: كسانى كه مقدارى از اول شب نبوده‏اند یا مقدارى قبل از نصف شب خارج شده باشند بر این‌ها قربانى كردن واجب نیست، احتیاط مستحب در قربانى كردن هست.

 

مسئله: كسانى كه جایز هست براى آن ها كوچ كردن در روز دوازدهم، كه غالبا اینجور میباشند باید بعد از ظهر كوچ كنند و قبل از ظهر جایز نیست؛ و كسانى كه روز سیزدهم كوچ مى‏كنند مختار میباشند، هر وقت بخواهند كوچ كنند.

 

رمى جمرات سه‏گانه

شب هایى كه گفتیم ماندن در منا واجب هست، در روز آن شبها رمى جمرات سه‏گانه واجب هست: یعنى سنگ ریزه بزند به سه محل كه اولى را «جمره اولى» و وسطى را «جمره وسطى» و آخرى را «جمره عقبه» گویند، ولى اگر عمداً هم آن را ترك كند، به حج او ضرر نمى‏رساند و صحیح هست؛ گرچه در صورت عمد معصیت كار هست.

 

مسئله:

 عدد سنگریزه براى هر جمره درهر روزى باید هفت عدد باشد و آداب و احكام آن همانطور هست كه سابقاً در جمره عقبه گفتیم.

 

مسئله:

 وقت انداختن سنگریزه از اول آفتاب هست تا غروب، و در شب جایز نیست و اگر كسى مریض یا ناتوان باشد كه بترسد در روز از جهت كثرت جمعیت نتواند رمى كند جایز هست ‏شب رمى كند.

 

مسئله:

 واجب هست جمره‏ها را به ترتیب رمى كند: یعنى اول جمره اولى، بعد وسطى، بعد جمره عقبه؛ و اگر به این ترتیب به جا نیاورد باید اعاده كند به طورى كه ترتیب حاصل شود؛ چه عمداً خلاف ترتیب كرده باشد چه از روى فراموشى و ندانستن مسئله و سهوى؛ در هر حال باید اعاده كند.

 

مسئله:

 اگر كسى فراموش كند در یكى از روزها رمى كند، واجب هست روز بعد آن را قضا كند و همینطور اگر عمداً ترك كند واجب هست روز بعد قضا كند و واجب هست در روز بعد قضا را جلوتر انجام دهد و اگر بعض از جمره‏ها را ترك كرده، باز باید فرداى آن روز آن مقدارى كه روز قبل ترك شده اول قضا كند با رعایت ترتیب، بعد تكلیف این روز را به جا آورد و همینطور اگر چیزى را در روز قبل ترك نكرده و لكن به ترتیبى كه گفتیم انجام نداده بوده باز باید قضا كند با ترتیب صحیح.

 

مسئله:

 اگر كسى رمى جمرات را فراموش كند و به مكه بیاید، اگر در ایام تشریق یعنى یازده و دوازده و سیزده یادش آمد باید برگردد و به جا آورد و اگر متمكن نیست نائب بگیرد و اگر بعد از این ایام یادش بیاید یا عمداً تأخیر بیاندازد تا بعد از این ایام، احتیاط واجب آنست كه خودش یا نایب او بیاید و به جا آورد و در سال دیگر هم در ایامى كه فوت شده هست‏ خودش یا نایبش قضا كند.

 

مسئله:

 اگر رمى جمرات را فراموش كرد تا از مكه خارج شد، احتیاط واجب آنست كه در سال دیگر خودش یا نایبش قضا كند.

 

مسئله:

 كسى كه از سنگ انداختن معذور باشد مثل آنكه مریض باشد به طورى كه نتواند رمى كند یا علیل باشد مثلاً دست ‏یا پا نداشته باشد یا شكسته باشد یا از شدت بیحالى نتواند رمى كند، باید نایبش به جا آورد و احتیاط واجب آنست كه تا مأیوس نشده از این كه خودش به جا آورد نایب انجام ندهد.

 

مسئله:

 اگر زن در برگشت از عرفات و منى به مكه حائض باشد و در مدتى كه در مكه هست پاك نشود و نتواند بماند تا پاك شود از براى طواف و نماز آن باید نایب بگیرد و سایر اعمال را خودش به جا آورد. بنابراین دانسته شود كه زن اگر در وقت انجام اعمال عمره از جهت‏حیض نتواند طواف عمره و نماز آن را به جا آورد و اگر بخواهد صبر كند تا پاك شود وقت وقوف به عرفات و مشعر مى‏گذرد باید حج تمتع را بدل كند به حج افراد و با همان احرام برود به عرفات و مشعر و منا و همۀ اعمال آن ها را انجام دهد گرچه غیر از قربانى كه در حج افراد واجب نیست‏؛سپس به مكه برگردد و یك عمره مفرده هم به جا آورد همین كفایت از حجه الاسلام او می كند و صحیح هست و این مسئله را سابقاً هم گفتیم. ولى اگر زن پس از برگشت از عرفات و منى براى طواف و نماز حج‏حائض شد در این جا هست كه گفتیم باید براى طواف و نماز آن نایب بگیرد و سعى بین صفا و مروه را خودش انجام دهد.

تا این جا سیزده عمل حج تمتع با مسائلش گفته شد. در نتیجه پنج عمل مربوط به عمره تمتع بود و سیزده عمل مربوط به حج تمتع. مجموعا كل وظایف هیجده عمل هست كه به ترتیب با مقدارى از مسائل كه غالبا مورد لزوم هست بیان شد و باز هم براى چندمین بار تذكر داده شود كه این هیجده عمل همۀ عبادت هست باید با قصد قربت و براى اطاعت امر خداوند به جا آورده شود و هرگونه ریا و خودنمائى باعث بطلان عمل مى‏شود و گاهى ممكن هست در نتیجه زن بر مرد یا مرد بر زن حرام بماند و مفاسدى به دنبال داشته باشد پس بكوشیم كه مسائل را مفید یاد بگیریم و اعمال را زیر نظر آگاهان به مسائل انجام دهیم و ریا و خودنمائى نكنیم.

 

جدیدترین مطالب سایت