قورباغه، چغز، غوک یا بقه جانوری دوزیست کـه از راسته بی دمان یا بی دم سانان میباشد. این نوع دوزیست در حالت بالغ عموما چمباته زده و بدون دم بوده کـه از زبان چسبناک و بلند خود برای شکار طعمه و از پاهای بلند عقب جهت پرش استفاده مینماید.
بقه از بدنی مرطوب و نرم برخوردار بوده کـه در نزدیکی آب ها و برکه ها زندگی میکند. این جانور بخشی از زندگی خودرا در خشکی و بخشی دیگر را در آب میگذارند. قدمت بقه بـه 265 میلیون سال پیش باز میگردد و این جانور در برخی جوامع نقش غذا را دارد ودر برخی دیگر دارای ارزش مذهبی میباشد.
قورباغه یک جانور دوزیست اسـت کـه در اکثر نقاط دنیا بـه ویژه آب ها و جنگل ها بـه وفور یافت میشود. این جانور مزایای زیادی برای محیط زیست داشته و با خوردن حشرات در چرخه زندگی انسانها و حیوانات تعادل ایجاد میکند. بقه باید در نزدیکی آب بـه زندگی خود ادامه دهد تا بـه طور مداوم بتواند پوست خودرا مرطوب نگه دارد.
این جانور زیرمجموعه دوزیستان و از راسته بی دمان بوده کـه دوره نوزادی خودرا در آب میگذارند. بقه دراین دوره دارای باله بوده و هم چون ماهی میتواند در آب برکه ها شنا کند. همچنین با کمک آبشش هاي خود نفس میکشد و تا قبل از بلوغ از آب خارج نمیشود. زمانی کـه باله ها بـه دست و پا تبدیل میگردند این جانوران برای تغذیه از آب بیرون میآیند ودر این موقع با شش هاي خود نفس میکشند.
چرخه زندگی قورباغه ها بسته گونه هاي مختلف ان و اندازه هایشان نیز میتواند متفاوت باشد. این دوزیستان بـه طور مستمر خونسرد بوده و دمای بدن خودرا بـه سهولت با محیط اطراف هماهنگ می نمایند.بنابر این تغییرات آب و هوایی و فصل هیچگونه اثری روی انها ندارد. این جانوران فاقد چنگال و نیش هستند ولی از پوست بدن و دیگر مکانیسم جهت دفاع در مقابل موجودات دشمن و آسیب رسان استفاده میکنند.
اطلاعاتی جالب درباره قورباغه
قورباغه ها از تنوع بالایی درخانواده و راسته خود برخوردار می باشند. برای مثال بقه هاي بالغ دارای بدن قویتری بوده کـه با کمک ان جهش هاي طولانی تری را تجربه میکنند. همچنین چشمانی بیرون زده و درشتی دارند و باوجود زبان دراز جلوی دهانشان قادر بـه شکار طعمه هاي کوچک می باشند.
این دوزیستان بـه دلیل پاها و دست هاي قوی میتوانند آن ها را روی یک دیگر تا کنند. سپس بـه دلیل وجود غدد و مخاط ویژه زیر پوست از پوستی بسیار نازک و صافی برخوردار هستند و رنگ خودرا با الگوهای مختلف جهت استتار تغییر میدهند. البته بقه ها بسته بـه محل زندگی و پروسه تکاملشان میتوانند متفاوت باشند. در حالت کلی انواع بقه هاي موجود در سراسر جهان بـه موارد زیر تقسیم میشوند.
قورباغه هاي درختی گونه پرجمعیت و بزرگی هستند کـه بـه طور تقریبی کل زندگی را بر روی درخت می گذرانند و از درختی بـه درخت دیگری نقل مکان میکنند. بنابر این کمتر روی زمین آمده و بـه طور معمول جهت رفت و آمد و یافتن غذا روی درخت ها در حرکت هستند.
این نوع بقه ها در محیط هاي مرطوب یافت میشوند و تعداد زیادی از انها در شمال ایران زندگی میکنند کـه بـه وق یا وک مشهور می باشند. البته دلیل نامگذاری وک یا وق بـه صدایی کـه تولید میکنند وابسته اسـت. وق هاي درختی دارای خال هایي روی بدن خود بوده و رنگ انها با تغییر فصل سرد و گرم، تغییر میکند. ناگفته نماند کـه منظور از تغییر رنگ وق ها کمرنگ تر یا تیره تر شدن اسـت. خوراک این جانور، حشرات روی درخت ها میباشد.
اطلاعاتی جالب درباره قورباغه
قورباغه گونه خوراکی در مقایسه با دیگر گونه ها از اندازه بزرگتری برخوردار بوده ودر دریاچه ها و استخرها قادر بـه تولید مثل می باشند. این دوزیست خوراکی دارای ترکیب رنگ هاي زیبایی هم چون طلایی، زرد و سبز اسـت.
فرانسه یکی از کشور های پرطرفدار آن گونه از بقه بوده کـه با پاهای این جانوران خوراکی هاي خوشمزه و لذیذی درست میکنند. همچنین طبق گفته فرانسوی ها خوراک بقه خیلی خوشمزه اسـت و هر فردی کـه بـه آنجا سفر میکند بایستی این غذا را امتحان نماید. ناگفته نماند کـه خوراک بقه مختص فرانسه نبوده ودر آسیا نیز بـه مصرف میرسد.
این قورباغه بـه عنوان سمی ترین موجود روی خشکی در علم جانورشناسی شناخته شده اسـت. همچنین ظاهر بسیار زیبایی دارد و سم ان در عرض یک دقیقه میتواند 10 نفر را از پای درآورد. ظاهر کوچک و رنگ زرد و براق ان؛ طعمه ها را خیلی سریع گوش میزند.
اگر این حیوان بترسد سمی از پوست خود ترشح مي نماید کـه بـه محض تماس هر موجود زنده دیگر با این سم بـه گرفتگی شدید بدن دچار میشود. سپس قلب وی در بازه زمانی کوتاه از حرکت میایستد. البته مقدار سمی تولیدی توسط این جانور بسته بـه تغذیه ان در مناطق مختلف میتواند متفاوت باشد. ناگفته نماند کـه محل زندگی بقه گونه سمی طلایی، جنگل هاي کلمبیا اسـت.
قورباغه گونه چمن بسیار کوچک بوده و تعداد بی شماری از ان در اروپا یافت میشود. این جانور رنگی کاملا شبیه رنگ چمن داشته و گونه اي از بقه سبز بـه شمار میرود. البته اندازه اینگونه بـه قدری کوچک اسـت کـه بزرگترین آن ها فقط 9 cm طول دارد.
همچنین از ویژگی هاي این دوزیست میتوان بـه استتارش در موقع خطر اشاره کرد. بنابر این زمانی کـه در چمن اسـت با چشم غیر مسلح قابل رویت نمی باشد و تا زمانی کـه تکان نخورد هیچکس متوجه وجود این جانور نمیشود.
اطلاعاتی جالب درباره قورباغه
قورباغه گونه مردابی نسبت بـه دیگر گونه ها از اندازه بزرگتری برخوردار بوده و وزن ان تقریباً بـه نیم کیلو میرسد. هر جایی کـه دارای آب ساکن باشد اینگونه میتواند در ان زندگی کند طوری کـه در اکثر نقاط ایران یافت میشود.
قورباغه مردابی از صدای بلندی برخوردار بوده کـه در نرها صدای خروجی زمان آواز بلندتر اسـت. این جانور در فصل زمستان مانند اکثر حیوانات خواب زمستانی را تجربه میکند و سالی دو بار تخم ریزی دارد. همچنین نوزادان بقه مردابی از موجودات ریز و گیاهان داخل آب تغذیه کرده و زمان بلوغ ودر خشکی، حشرات کوچک و بزرگ را شکار می نمایند.
اکثر مواقع غذای اصلی قورباغه همان گیاهان داخل آب و حشرات کوچک و بزرگ در خشکی اسـت. این جانور با زبان چسبناک خود میتواند حشرات مختلف را شکار کند و چون بی دندان اسـت فورا ان را می بلعد.البته قورباغه دارای آرواره هاي قدرتمندی بوده و قادر بـه خوردن گوشت نیز می باشد. بنابر این موش، ماهی ودر مواقع گرسنگی بچه هاي خودرا هم میخورد. ناگفته نماند اندازه این جانور جهت خوردن موش بایستی بزرگ باشد.
همان طور کـه قبلا اشاره شد تعدادی از قورباغه ها بـه ویژه آنهایی کـه محل زندگیشان جنگل هاي بارانی اسـت بسیار سمی هستند. ولی اینگونه نسبت بـه دیگر گونه خیلی کوچک تر بوده و رنگ و ظاهر فریبنده اي دارند. گونه سمی بقه بیشتر بـه رنگ بنفش، آبی و یا زرد دیده میشوند کـه زهری را از پوست خود پرتاب یا ترشح مینماید.
این زهر بـه قدری خطرناک اسـت کـه 10-20 انسان یا 20 هزار موش را میتواند در کمترین زمان ممکن بکشد. البته این سم کشنده دارای نام علمی فیلوباستی تریلز اسـت کـه مردمان بومی سر تیر و کمان یا نیزه خودرا بـه این سم آغشته می نمایند.بـه همین دلیل از این جانور تحت عنوان بقه دارت نام میبرند. ناگفته نماند کـه از این سم در علم دکتری و برای تولید نوعی مسکن بدون اعتیاد استفاده میشود.
تعداد گونه قورباغه ها در ایران بـه 7 عدد میرسند و از جمعیت خوبی برخوردار هستند بدون این کـه در خطر انقراض قرار گرفته باشند. البته تعداد اینگونه ها در شمال ایران زیاد اسـت ودر جنوب نیز یافت میشوند. پس از مهمترین بقه هاي موجود در ایران میتوان بـه بقه درختی، بقه بلوچی و بقه پادراز ایرانی اشاره کرد.
همچنین قورباغه پا دراز در جنگل کنار کنده درختان و گیاهان آبی زندگی میکند. اینگونه روی پشت خود خال هاي ریزی دارند و نسبت بـه سایر گونه ها از پاهای درازتری برخوردار می باشند.گونه هاي موجود در ایران در دیگر کشور های جهان از جمله ترکیه، آذربایجان و ارمنستان نیز یافت میشوند. این جانور زمانی داخل آب می پرد روی ان سرخورده و اگر در آب بماند بینی و چشمهایش را بیرون از ان میگذارد.
قورباغه هم چون سایر جانوران و موجودات زنده کـه در چرخه طبیعت وجود دارند دارای دشمنانی هستند و انها را تهدید می نمایند. برخی مواقع نیز شکارچیانی هستند کـه برای وعده غذایی خود دنبال یک قورباغه بزرگ برای شکار می باشند. بنابر این انواع موجودات مانند پرندگان شکاری، موش هاي بزرگ و مارها مهاجمین بقه ها در طبیعت محسوب میشوند.
البته انسانها در برخی از نقاط جهان این جانور را برای یک وعده غذایی مصرف میکنند و بـه همین دلیل علاوه بر حیوانات شکار انسانها نیز میگردند. بقه ها بـه عنوان سازگارترین جانداران در طبیعت شناخته شده اند و از روش هاي متعددی برای محافظت و دفاع از خود استفاده میکنند.
برخی از گونه هاي قورباغه بسیار خطرناک و سمی هستند ودر صورت نزدیکی مهاجم صرف چند ثانیه جان او را میگیرند. ولی گونه هاي دیگر از روش هاي بی نظیری جهت دفاع از خود استفاده می نمایند. اولا این جانوران بـه عنوان دوزیست میتوانند در آب و خشکی زندگی کنند.
پس اگر تهدید شوند در آب بـه عنوان شناگری ماهر فرار میکنند ودر خشکی هم با سرعت بالا پریده و از مخاطره بگریزند. بنابر این گرفتن و شکار این جانور تاحدودي دشوار و سخت اسـت. دوما قدرت استتار خارق العاده اي داشته تا جایی کـه برخی مواقع شناسایی و تشخیص انها در طبیعت بسیار دشوار اسـت.
قورباغه ها گاهی اوقات در طبیعت جهت محافظت از خود وانمود میکنند کـه مرده اند تا بـه این طریق مهاجمان را گول بزنند. ناگفته نماند کـه ادرار کردن، عرض اندام، باد کردن کیسه هاي صوتی و تقلید صدا از روش هاي رایج بقه ها برای محافظت و دفاع از خود در برابر خطرات اسـت.
طول عمر این جانور چندان زیاد نبوده و بـه طور معمول مابین 10-15 سال تغییر میکند. پس اگر گونه اي مد نظر از مکانیسم دفاعی هم چون سم برخوردار نباشد و یا محلی زندگی ان پر از شکارچی باشد قطعا عمر بقه کاهش مییابد.برخی مواقع نیز دستکاری طبیعت میتواند گونه مورد نظر را بـه مرز نابودی و انقراض بکشاند. البته گونه اي کـه مجهز بـه مکانیسم سم بوده و بدون تهدید هیچگونه خطری در شرایط مناسب زندگی میکند عمر ان بـه 15 سال میرسد.
قورباغه ها موجودات شگفت انگیزی می باشند و از خصوصیات مختلفی برخوردار هستند. این دوزیست باوجود این کـه خزنده نیست ولی هم چون مار میتواند پوست بیندازد. پس هر چند وقت یکبار لایه اپیدرم پوست عوض میشود. نوزاد این جاندار از زمان تولد دارای آب شش بوده و مایعی ژله اي از ان محافظت مینماید. البته نوزادها دارای باله بوده و بعد مدتی تغییر حالت میدهند و بـه دست و پا تبدیل میشوند.
همچنین پوست این جاندار خاصیت از بین بردن قارچ و باکتری دارد. زیرا مدت زیادی در بین قارچ ها و محیط هاي مرطوب زندگی میکند. برخی از گونه ها بـه دلیل خونسرد بودن در زمستان میتوانند دمای خودرا آن قدر پایین بیاورند کـه از یخ زدگی دور باشند. اما در فصل گرم بـه همان حالت اولیه باز میگردند.
قورباغه در زمره عجیب ترین جانداران جهان واقع گردیده و مردم نگاه متفاوتی بـه ان دارند. این جاندار در چرخه طبیعی اکوسیستم نقش پررنگی داشته و قادر بـه نظارت جمعیت بیشتر حشرات می باشد. همچین در انواع مختلفی از جمله گونه درختی، گونه سمی طلایی، گونه چمن، گونه خوراکی و گونه مردابی یافت میشود کـه هر یک در نقاطی از جهان یافت میشود.