6 مدل از فیجت و علت محبوبیت «فیجت اسپینر»

علت محبوبیت «فیجت اسپینر»

عادت هاي مختلفی مثل چرخاندن زنجیر، بازی با سیم تلفن یا پرزهای فرش را اغلب در اطراف مان دیده ایم و حتی گاهی خود ما چنین عاداتی داریم. تا به حال برای تان پیش آمده که وقتی در صف نانوایی یا اتاق انتظار مطب دکتر منتظرید،با سوییچ و کلیدهایتان مشغول شوید؟ یا حتی تکان دادن مداوم پاها.

 یک جسم عجیب کوچک، ساده و خوش رنگ و لعاب و فانتزی که با صدای قِرقِر اندکی به سرعت می‌چرخد. این قدر سریع که انگار خیال ایستادن از حرکت را ندارد و با قوانین فیزیک و اصطکاک غریبه هست! احتمالا این روزهای جدید شما هم اسپینر را در دست دوست و آشنا دیده اید.

از مترو و اتوبوس تا کلاس دانشگاه و محل کار. اسباب بازی جدید آدم بزرگ ها همانطور که گفتیم «اسپینر» نام دارد، یعنی چرخنده و این چرخیدن تنها کاری هست که این وسیله انجام میدهد.

قیمت اسپینرها اما در برابر یک چرخش ساده کمی گران به نظر میرسد. ظاهر دلفریب و رنگارنگی که در قلبش تنها یک بلبرینگ مخفی هست. هر طور هم که نگاهش کنید به قیمت هاي بعضا بالای صد هزار تومانی که می فروشندش نمی ارزد.

6 مدل از فیجت و علت محبوبیت «فیجت اسپینر»

گرچه برخی از انواع گران قیمت آن ویژگی هاي جالبی دارند که ممکن هست این قیمت را برای تان توجیه کند. مثلا اسپینر شما فندک یا اسپیکر بلوتوثی هم هست!

به هر حال همین مدلهای گران قیمت هم طرفداران خودشان را دارند. فیجت اسپینر مدلهای ارزان تر و ساده اي هم دارد. از سایت فروشگاه هاي اینترنتی مشهور تا کانال هاي تلگرامی و حتی مترو به راحتی میتوانید انواع مدل اسپینر را خریداری کنید. اما این اسباب بازی از کجا آمد؟ چطور تا این حد محبوب شد و آیا فایده اي هم برای ما دارد؟

دلایل مختلفی برای این عادت ها و حرکات از جمله تمرکز بهتر، تخلیه فشار عصبی و امثالهم ذکر شده هست اما به تازگی وسیله هایي ساخته شده که ادعا دارند استرس را از شما دور میکند و باعث می‌شود که بهتر تمرکز کنید و از شرّ افکار گوناگون خلاص شوید. اما این وسیله نوعی ماساژور، پازل یا حتی چیزی شبیه به مکعب روبیک نیست؛

این وسیله فیجت اسپینر «Fidget spinner» نام دارد و شکلهای مختلفی دارد اما ساده ترین و متداول ترین نوع آن دارای سه شاخه هست که به یک دایره متصل اند و دور همین دایره می‌چرخند.

اسپینر نسبت به اندازه کوچکش، سنگین هست و این را در نخستین برخورد با آن متوجه میشوید. اغلب مدلهای آن در دایره مرکزی خود یک بلبرینگ دارند که راز چرخش سریع و روان و طولانی این اسباب بازی هست. به همین سادگی فیجت اسپینر کوچک در میان انگشتان شما می‌چرخد.

عامل اعصاب!

بیایید دقیق تر به این اسباب بازی نگاه کنیم. گفتیم که اسم آن فیجت اسپینر هست؛ کلمه فیجت «Fidget» به معنی حرکت و عملی عادت گونه هست که ممکن هست ناشی از عصبی بودن، آشفتگی و خستگی یا مجموع این‌ها باشد.

از جمله فیجت هاي معمول می‌توان به تکان دادن خودکار، بازی با قسمتی از لباس مثل دکمه هاي پیراهن یا تکان دادن پاها اشاره کرد. فیجت ها راهی برای رهایی از استرس و آشفتگی میباشند اما اغلب بعنوان عادت هاي بد شناخته می‌شوند، مخصوصا در میان کودکان.

اما بر زمینه تحقیقات دانشمندان، کودکانی که این حرکات را انجام می‌دهند نسبت به کودکانی که از اینکار منع می‌شوند، در یادگیری و یادسپاری عملکرد بهتری دارند. تحقیقات علمی نشان داده اند که انجام این حرکات در موارد بسیاری به تمرکز و دوری از استرس افراد کمک میکند، به خصوص کودکانی که اختلال اوتیسم یا ADHD دارند.

علت محبوبیت «فیجت اسپینر»

فیجت اسپینر هم با هدف کمک به انجام بهتر همین امر ساخته شده هست. اما این روزها اکثر بعنوان سرگرمی و اسباب بازی شناخته میشود تا یک وسیله تمدد اعصاب! جنس آن میتواند پلاستیکی یا یا فلزهایی نظیر برنج و استیل باشد. طرح ها و رنگ هاي آن هم هر روز اکثر میشوند، از آرم BMW و مرسدس بنز تا بتمن و مرد عنکبوتی، از اسپینرهای اصطلاحا رم خور که برای تان آهنگ هم اکران میکنند تا مدلهای ضد ضربه که بدون ترس از خراب شدنش به در و دیوار می کوبید!

آنقدر تنوع در مدل ها بالاست که اگر از طرفداران این وسیله باشید، قطعا در گزینش یک و یا حتی چند مدل برای خرید دچار مشکل خواهید شد. هر چه جنس اسپینر مرغوب تر، طرح و رنگش فانتزی تر و میزان چرخش اکثر باشد قیمت بالاتری خواهد داشت، که برخی از انها حدود پنج دقیقه و حتی اکثر هم می‌چرخند. تا این لحظه اسپینرهایی با قیمت حدود 200 هزار تومان هم دیده شده هست.

اوتیسمی ها

اما در نهایت و با وجود تمام این صحبت ها یک «خب که چی؟» بزرگ روبروی ما ایستاده هست. آیا اسپینر واقعا برای اعصاب خوب هست؟ آیا به واسطه مواد سازنده یا حتی وزنش ممکن هست برای کودکان خطرناک باشد یا خیر؟ طبق دلایل علمی و تحقیقات بسیار ادعا میشود که فیجت اسپینر و دیگر فیجت ها به رفع استرس و تمرکز کمک می‌کند، مخصوصا برای کودکان اوتیسم یا بیش فعال بسیار خوب هست اما در نهایت قضاوت خوب بودن یا نبودن این وسیله و احساس نیاز به خرید آن یا عدم نیاز به یک شیء چرخان کوچک، تنها به شخص مصرف کننده بستگی دارد.

در دنیا همین طور است

نشریاتی مثل گاردین و نیویورک تایمز ادعا کرده اند که خانمی شصت و دو ساله به نام کاترین هتینگر، فیجت اسپینر را ساخته هست، در حالی‌که خانم هتینگر این گفته را نفی کرده. او گفته زمانی به خاطر ابتلا به یک مریضی نادر عصبی قادر به جنب و جوش و بازی کردن با دختر خردسالش نبوده و با بهرهگیری از وسایل ساده اي که در خانه داشته، اسباب بازی نمونه به اسپینر با شمایل بشقاب پرنده را برای فرزندش می سازد و در سال 1993 نیز درخواست خود برای ثبت پتنت آن را تسلیم سازمان مربوطه در ایالات امریکا میکند که گرچه این پتنت حدودا چهار سال بعد به وی اعطا می‌شود.

خود خانم هتینگر اما بر این باور هست که این اسباب بازی شباهت زیادی به انچه برای دخترش ساخته بود، ندارد و اختراع فیجت اسپینر صرفا به او نسبت داده شده هست. در سال 2015 میلادی، تحقیقی مروی جمعی از کودکان هشت تا دوازده ساله مبتلا به بیش فعالی انجام شد که نتایج آن در نشریه روانشناختی کودکان غیرعادی منتشر شد.

بر زمینه این تحقیق آن دسته از کودکانی که به واسطه فعالیت هاي بدنی خاص دستان و پاهای خود را اکثر از دیگران تکان می دادند، نسبت به انها که دائما در جای خود نشسته و فعالیتی نداشتند، بهتر عمل میکردند و در نهایت مشخص نشد که این تمرینات برای کودکان مبتلا به بیش فعالی سودمند میباشند. گرچه تاکنون هیچ مطالعه مستقلی روی فیجت اسپینرها و اثرات سودمند آن ها انجام نشده هست و در نتیجه نمیتوان با قطعیت گفت که این ابزارها هم چنین فایده اي دارند.

فیجت ها انواع زیادی دارند که اسپینر تنها یکی از آنهاست

این چیه دستت؟

اسپینر تنها اسباب بازی تخلیه عصبی که با الگو گرفتن از حرکات فیجت ساخته شده نیست. اگر کلمه Fidget را در گوگل سرچ کنید، شاهد پیشنهادهایی مثل Fidget pen یا Fidget cube برای تکمیل عبارت از گوگل خواهید بود. این جا نگاهی به تعدادی از این اسباب بازی هاي عجیب که گاهی هم کاملا بیهوده به نظر می‌آیند، انداخته ایم.

Fidget Cube فیجت کیوب

از اسمش پیداست که مکعبی شکل هست. یک مکعب کوچک شش وجهی شبیه به تاس که در هر وجه اشکال عجیبی می‌بینید. دقیقا همین چیزهای عجیب این مکعب را به یک ابزار فیجت تبدیل کرده اند. از کلیدی شبیه به کلید پریزهای ساده برای روشن و خاموش کردن لامپ تا یک دیسک چرخنده، یک کره کوچک که در جای خود دور خودش می‌گردد و جوی استیکی شبیه به آن چه در کنترلر کنسول هاي بازی دیده اید. این مکعب کوچک به راحتی با یک دست بازرسی می‌شود و ادعا میکنند بازی کردن با ابزار موجود در هر وجه آن به دوری از استرس شما کمک می‌کند.

Stress Ball توپ ضد استرس

یک اسباب بازی نرم و کوچک که شکلهای بسیار متنوع و جالبی دارد. معمولا قطر آن از هفت سانتی متر اکثر نیست و به راحتی در یک دست جا میشود تا آن را بین انگشتان خود فشار دهید. از این وسیله برای تخلیه فشار عصبی و حتی تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات دست بهرهگیری میشود. استرس بال شکلهای بسیار چندان و متفاوتی دارد.

از توپ هاي ابری ساده تا نوعی جدیدتر که یک توپ را داخل تور می‌بینید. با فشردن توپ شاهد اشکال عجیب غریبی خواهید بود. توپ با فشردن تغییر شکل زیادی می‌دهد و از بین توری که در آن هست به شکل جالبی بیرون می‌آید. کره هاي پر تعداد کوچک و بزرگی که هر قدر هم توپ را فشار دهید، مثل حباب نمی ترکند.

Spiky Sensory حلقه های میخی

یک دایره لاستیکی نسبتا بزرگ که قطر آن حدودا چهار اینج هست، سطحی پر از زائده هاي تیغ مثل که گرچه مثل جنس خود این حلقه نرم بوده و تیز نیستند. این حلقه به راحتی در دست خم میشود و زائده هاي سطح آن در کف دست شما حس جالبی ایجاد می‌کنند.

فشردن این جسم عجیب در کنار حسی که از میخ هاي نرم سطح آن در دست شما به وجود می‌آید باعث کاهش استرس خواهد بود. شاید فکر کنید که این وسیله با استرس بال فرق چندانی ندارد اما شکل متفاوت و تیغ هاي نرم سطح آن، این دو وسیله را به کل متفاوت از یکدیگر کرده اند.

Infinity Cube مکعب بی نهایت

هشت مکعب کوچک فلزی که با لولاهای 360 درجه و بدون محدودیت به هم متصل شده اند و یک مکعب بزرگ‌تر را تشکیل میدهند. این همان مکعب بی نهایت هست. در هر سمت و جهتی که بخواهید مکعب هاي کوچکتر حرکت میکنند و اشکال عجیب و غریب را می سازند. بدون وقفه و معطلی میتوانید آن را در دست بچرخانید و به هر شکلی در بیاورید. لولاهای 360 درجه اي و منعطف باعث می‌شود که محدودیتی در کار با این وسیله نداشته باشید، حتی یک توقف کوتاه،اما قیمت حدودا 120 هزار تومانی این اسباب بازی برای چنین وسیله اي بسیار گران به نظر میرسد!

Fidget Dice فیجت دایس

هم خانواده و شبیه به همان مکعب فیجت هست اما 12 وجه دارد. تعدادی از وجه هاي آن شبیه فیجت کیوب هست اما ابزار بیشتری روی 12 وجه خود دارد تا به هر نحو که دوست دارید خود را مشغول کنید. انواع دکمه، اعداد چرخان، سطوح بافت دار و زبر و جوی استیک را میتوانید در این وسیله مشاهده نمایید که شکل جالبی دارد. فیجت دایس هم مثل برادر بزرگتر خود راه هاي مختلفی برای دوری از افکار گوناگون و استرس را روی سطح خود دارد! اما برگ برنده آن تنوع اکثر، رنگ و طرح هاي بسیار خوشگل حتی در مقایسه با مکعب فیجت و قیمت و اندازه شبیه به فیجت کیوب هست.