چگونه فضانوردان در ایستگاه فضایی غذا میخورند؟
غذا خوردن در فضا، بهخصوص در ایستگاه فضایی بینالمللی، یک چالش بزرگ است، چرا که در شرایط بدون جاذبه، بسیاری از عملکردهای طبیعی بدن و مواد غذایی متفاوت عمل میکنند. فضانوردان نمیتوانند غذاها را مانند روی زمین بخورند و از روشها و تجهیزات خاصی برای حفظ غذا و جلوگیری از پراکنده شدن آن در فضای ایستگاه استفاده میکنند. در ادامه به روشها و تکنیکهایی که فضانوردان برای خوردن غذا به کار میبرند، میپردازیم.
چگونه فضانوردان در ایستگاه فضایی غذا میخورند؟
۱. ذخیرهسازی و بستهبندی غذا
در ایستگاه فضایی، غذاها به صورت منجمد، خشک و یا در بستهبندیهای خاص ذخیره میشوند. این بستهبندیها به گونهای طراحی شدهاند که هوا وارد آنها نشود تا غذا مدت طولانیتری ماندگاری داشته باشد. این نوع بستهبندیها از پراکندگی غذاها در ایستگاه نیز جلوگیری میکند.
۲. فرآیند آمادهسازی غذا
برخی از غذاها نیاز به آمادهسازی سادهای دارند، مانند افزودن آب داغ به غذاهای خشکشده. فضانوردان دستگاههای مخصوصی برای آبگیری و گرم کردن غذا دارند که این کار را برایشان آسانتر میکند.
۳. استفاده از چنگال و قاشق مغناطیسی
در شرایط بیوزنی، استفاده از قاشق و چنگالهای معمولی ممکن است باعث پراکنده شدن غذا شود. بنابراین، در ایستگاه فضایی از قاشق و چنگالهای مغناطیسی استفاده میشود که به سطح سینی یا میز مغناطیسی میچسبند و به فضانوردان کمک میکنند راحتتر غذا بخورند.
۴. اجتناب از استفاده از نمک و فلفل به صورت پودری
استفاده از ادویه جات به صورت پودری ممکن است باعث پراکنده شدن آنها در فضا و آسیب به دستگاههای حساس ایستگاه شود. به همین دلیل، نمک و فلفل به صورت مایع به فضانوردان داده میشود تا بتوانند بدون مشکل از آنها استفاده کنند.
۵. جلوگیری از پراکنده شدن مایعات
مایعات در فضا به شکل حباب درمیآیند و به همین دلیل، نوشیدنیها در بطریهای مخصوص و با نی خورده میشوند تا از پراکنده شدن آنها در ایستگاه جلوگیری شود. بطریهای مخصوص دارای سوپاپهایی هستند که تنها با فشار، مایعات را به داخل دهان منتقل میکنند.
۶. چالشهای هضم غذا در شرایط بیوزنی
به دلیل شرایط بیوزنی، فرآیند هضم غذا در فضا کمی متفاوت از زمین است. فضانوردان ممکن است احساس سنگینی و گاز معده بیشتری داشته باشند؛ زیرا جاذبهای نیست تا محتویات معده را به سمت پایین هدایت کند. با این حال، بدن فضانوردان به مرور زمان به این شرایط عادت میکند.
۷. تنوع غذایی و انتخاب غذاهای خوشطعم
در ایستگاه فضایی، تنوع غذایی بسیار مهم است زیرا به حفظ روحیه و سلامتی فضانوردان کمک میکند. غذاهایی که در ایستگاه فضایی فراهم میشوند شامل انواع غذاهای گوشتی، سبزیجات، میوهها و حتی غذاهای ویژه مانند بستنی خشک شده هستند که روحیه فضانوردان را بالا میبرد.
۸. چگونگی خوردن غذاهای حساس و نرم
غذاهای حساس مانند نان که ممکن است خردههای زیادی تولید کنند، کمتر استفاده میشوند و به جای آنها از نانهای بدون خرده و تورتیلا استفاده میشود. این کار باعث میشود که خردهها در فضای ایستگاه پراکنده نشوند و خطر آسیب به دستگاهها نیز کاهش یابد.
۹. غذاهای مخصوص برای موقعیتهای اضطراری
فضانوردان همیشه باید آماده وقوع شرایط اضطراری باشند. برای این موقعیتها، غذاهای فشرده و مغذی مانند بارهای پروتئینی در ایستگاه ذخیره میشود تا در مواقع لزوم از آنها استفاده کنند. این غذاها طول عمر بیشتری دارند و به راحتی قابل مصرف هستند.
جمعبندی
خوردن غذا در فضا شاید شبیه به زمین نباشد، اما با تلاش و تجربههای علمی مختلف، روشهای موثری برای غذا خوردن در شرایط بیوزنی ابداع شده است. این روشها به فضانوردان کمک میکنند تا در طول ماموریتهای طولانیمدت خود، سلامت و انرژی خود را حفظ کنند.
کلام پایانی
در نهایت، تغذیه در فضا یک نیاز حیاتی و چالشی بزرگ برای فضانوردان است. فناوریها و نوآوریهایی که به کار گرفته شدهاند، امکان تغذیه سالم و متنوع را در شرایط بیوزنی فراهم میکنند و نقش مهمی در حفظ سلامتی و روحیه فضانوردان دارند. با پیشرفت دانش و فناوری فضایی، این روشها همچنان بهبود یافته و در آینده نزدیک، تغذیه فضانوردان در ماموریتهای طولانیتر و حتی در سطح ماه و مریخ ممکن خواهد شد. تجربههایی که امروزه در ایستگاه فضایی بینالمللی به دست میآید، ما را یک گام به سوی زندگی طولانیمدت و مستقل در فضا نزدیکتر میکند.
