معرفی آثار تاریخی ایران ثبت شده در یونسکو + عکس
ایران دارای بناهای متعدد تاریخی هست که نظیر آن را هیچ کجای دنیا نمی توان پیدا کرد. امیدواریم با معرفی این بناهای معروف باعث رونق گردشگر ایرانی و خارجی شویم.
تخت جمشید، 1979(1358)
هرچند بنایی که امروز در شمال شرقی شیراز جا خوش کرده، باقی مانده ای است از بنای باشکوه روزگاران دور، اما همین ها نیز آن قدر حرف برای گفتن داشتند که کمیته میراث جهانی را متقاعد کنند، تا نام تخت جمشید را در فهرست آثار جهانی قرار دهند.
تخت جمشید که در دوره هخامنشیان به دستور داریوش، ساخته شد، سال ها میزبان جشن ها و مراسم آیینی دین زرتشت بود تا زمانی که آتش خشم اسکندر مقدونی، سردار یونانی، دامن این بنا را گرفت و بخش عظیمی از کتاب ها، فرهنگ و هنر هخامنشی را نابود کرد. با این حال بسیاری از آگاهیهای موجود که در مورد پیشینه هخامنشیان و فرهنگ آن ها در دسترس است به خاطر سنگ نبشته هایی است که در این کاخ ها و بر روی دیواره ها و لوحه های آن حکاکی شده است.
میدان نقش جهان، 1979(1358)
چند ماه پیش که ایرینا بوکووا، رئیس سازمان یونسکو چند روزی را مهمان ایران بود، نام میدان نقش جهان هم در خبرها بیش از گذشته دیده می شد. این میدان که به خاطر ساخت و ساز در حریم آن و نگهداری نادرست، کم مانده بود از فهرست میراث جهانی خط بخورد، به واسطه حضور بوکووا، دستی به سر و روی خود کشید. هر چند شنیده ها حاکی از آن است رئیس سازمان یونسکو زیاد هم از وضعیت موجود راضی نبوده است.
میدان نقش جهان میدان مرکزی شهر اصفهان است که در مجموعه تاریخی نقش جهان قرار دارد.
بناهای تاریخی موجود در میدان نقش جهان شامل عالیقاپو، مسجد شاه، مسجد شیخ لطفالله و سردر قیصریه است. علاوه بر این بناها دویست حجره دو طبقه پیرامون میدان واقع شده که عموما جایی برای عرضه صنایع دستی اصفهان است.
میراث جهانی یونسکو
تخت سلیمان، 2003(1382)
تخت سلیمان بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و عبادتگاه ایرانیان در قبل از اسلام به شمار میرفت اما در سال ۶۲۴ میلادی و در حمله هراکلیوس، امپراطور رومیان به ایران تخریب شد. آبا قاخان برادر زاده هلاکو خان که به دین اسلام گرویده بود بر روی ویرانههای تخت سلیمان مسجدی بنا کرد که آن نیز بعدها ویران شد و تنها کاشیهایی با نقوش و خط برجسته از آن به جا مانده است که در حال حاضر موزه رضا عباسی نگهداری میشود. تخت سلیمان (آتشکده آذرگشنسب) در نزدیکی تَکاب و روستای تخت سلیمان (در گذشته نصرتآباد) واقع در استان آذربایجان غربی، اثری بود که سکوت 24 ساله ایران را شکست و بار دیگر به روند ثبت آثار ایرانی در فهرست جهانی، جریان بخشید.
میراث جهانی یونسکو
بم و فضای فرهنگی آن، 2004(1383)
ارگ بم، بزرگترین سازه خشتی در جهان بود که در نزدیکی شهر بم در استان کرمان قرار دارد، پس از زلزله سال 1385 آسیب هایی دید که باعث شد تا یونسکو آن را در لیست آثار در خطر خود قرار دهد. این ارگ عظیم که در مسیر جاده ابریشم قرار دارد سده ۵ پیش از میلاد ساخته شدهاست و تا سال ۱۸۵۰ پس از میلاد نیز همچنان مورد استفاده بود. کل بنا یک دژ بزرگ است که در قلب آن، ارگ واقع شده، اما به دلیل ظاهر پرابهت ارگ، که پر ارتفاعترین قسمت مجموعه نیز به شمار میآمد، کل بنای دژ به عنوان ارگ بم نامیده میشود.
نکته امیدوارکننده در مورد این بنا آن است که تلاش های سازمان میراث فرهنگی برای مرمت ارگ بم، یونسکو را متقاعد کرد تا نام این بنا را از لیست آثار در خطر خود خط بزند.
میراث جهانی یونسکو
پاسارگاد، مجموعهای از سازه های به جا مانده از دوران هخامنشیو به احتمال زیاد، کوروش کبیر است که در شهرستان پاسارگاد در استان فارس قرار دارد.
این مجموعه دربرگیرنده ساختمانهایی چون آرامگاه کوروش بزرگ، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آبنماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطه مقدس و تنگه بلاغی است.
این مجموعه به دلیل دارا بودن شاخصهای فراوان توانست صد در صد آرا را از آن خود کند.
میراث جهانی یونسکو
گنبد سلطانیه، 2005(1384)
گنبد سلطانیه مقبره اُلجایتو است که در ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۲ میلادی در شهر سلطانیه (پایتخت ایلخانیان) ساخته شد و از آثار مهم معماری ایرانی و اسلامی از شیوه معماری آذری به شمار میرود. الجایتو (سلطان محمد خدابنده) این مکان را از آن جهت می سازد تا بعد از آن ترتیب انتقال پیکر حضرت علی (ع) را از نجف به گنبد سلطانیه فراهم کند. اتفاقی که آن چنان که مشخص است، هرگز نیفتاد.
این گنبد، بزرگترین گنبد از حیص مصالح در دنیا با ارتفاع 48.5 و قطر دهانه 25.5 در شهرستان زنجان واقع است.
میراث جهانی یونسکو
سنگ نبشته بیستون، 2006(1385)
سنگ نبشته بیستون، بزرگترین سنگ نبشته جهان، که به دوره هخامنشیان تعلق دارد، شرح پیروزی داریوش بزرگ را بر گوماته مغ و به بند کشیدن یاغیان را نشان میدهد. این سنگ نبشته که در نزدیکی کرمانشاه و بر کوه بیستون قرار دارد، یکی از مهم ترین و مشهورترین سندهای تاریخ جهان و مهم ترین متن تاریخی در زمان هخامنشیان است. این سنگ نبشته در ارتفاع چند ده متری از سطح زمین و بر دامنه کوه است.
میراث جهانی یونسکو
مجموعه کلیساهای آذربایجان، 2008(1387)
قرهکلیسا، کلیسای سن استپانوس، کلیسای مریم مقدس دره شام، کلیسای چوپان و کلیسای سور سور، کلیساهایی هستند که در آذربایجان غربی و شرقی واقع شده و تحت عنوان یک مجموعه جای خود را در فهرست میراث جهانی پیدا کردند.
قره کلیسا یا کلیسای تادئوس مقدس یا کلیسای طاطاووس واقع در آذربایجان غربی است. تادئوس مقدس که یکی از حواریون عیسی مسیح و از بنیانگذاران کلیسای ارمنی است، در سال ۶۶ میلادی بخاطر بشارت مسیحیت به قتل رسید. مقبره وی در قره کلیسا قرار دارد و به صورت یکی از زیارتگاههای مهم ارمنیان از آن یاد میشود. کلیسای سن استپانوس، یا کلیسای استفانوس مقدس دومین کلیسای مهم ارامنه ایران است که از نظر اهمیت بعد از قرهکلیسا قرار میگیرد. این بنا در استان آذربایجان شرقی در نزدیکی شهر جلفا واقع شدهاست. کلیسای مریم مقدس در ارومیه واقع شده است و برخی از تاریخ شناسان این کلیسا را دومین کلیسای بزرگ جهان پس از کلیسای بیتلحم فلسطین میدانند. کلیسای چوپان، محل عبادت چوپانان ارمنی ساکن روستاهای اطراف دره شام بوده است و کلیسای سور سور، کلیسای صلیبی شکل است که بیشتر به یک نمازخانه کوچک شبیه است.
میراث جهانی یونسکو
سازه های آبی شوشتر، 2009(1388)
سازههای آبی تاریخی شوشتر مجموعهای به هم پیوسته از پل ها، بندها، آسیاب ها، آبشارها، کانال ها و تونل های عظیم هدایت آب هستند که در ارتباط با یکدیگر کار می کنند و در دوران هخامنشیان تا ساسانیان، جهت بهره گیری بیشتر از آب ساخته شدهاند. در سفرنامه مادام ژان دیولافوآ باستان شناس نامدار فرانسوی از این محوطه به عنوان بزرگ ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است.
میراث جهانی یونسکو
مجموعه تاریخی بازار تبریز، 2010(1389)
بازار تبریز یکی از بزرگترین و مهمترین بازارهای سرپوشیده در سطح ایران و قاره آسیا به شمار میرود و با مساحتی حدود یک کیلومتر مربع، بزرگترین بازار سرپوشیده جهان است. این بازار در گذشته به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم از رونق چشمگیری برخوردار بود. تاریخ بنای این مجموعه مشخص نیست. بسیاری از گردشگران و جهانگردان نظیر ابن بطوطه، مارکو پولو، ژان شاردن، اوژن فلاندن و… از رونق و شکوه بازار تبریز تمجید کردهاند.
میراث جهانی یونسکو
