مولتی ویتامین یکی از مکمل های مفیدی که هم به ورزشکاران و هم افراد معمولی توصیه میشود در کنار یک تغذیه مناسب مصرف نمایند . البته کسانی که الرژی یا مشکل خاصی دارند حتما با پزشک مشورت کنند.
به گزارش گروه سلامت تالاب بر اساس آمار ارائه شده بیش از نیمی از افراد میانسال از انواع مولتیویتامینها یا سایر مکملهای غذایی استفاده میکنند که خانمها در این میان گوی سبقت را از آقایان ربودهاند.
بهرغم مطالعات پیشین که اثربخشی مولتیویتامینها را در پیش گیری از بیماریهایی مانند سرطان و ناراحتیهای قلبی زیر سؤال برده بود، بررسیهای کنونی خبر از فواید آن از دیدی دیگر دارد، از جمله افزایش قدرت مغز با بالارفتن سن.
متخصصان تغذیه معتقدند غذا هنوز هم باید مهمترین منبع دریافت مواد مغذی باشد و البته دریافت روزانه مکملها بهخصوص در سنین بالا هم ضامن سلامت طولانیمدت است. در واقع مکملهای غذایی برای پر کردن شکافهای تغذیهای مناسب هستند.
به عقیده هایدی اسکولنیک، کارشناس ارشد تغذیه، ویتامینها نوشدارو نیستند اما از آنجایی كه بدن ما مثل اتومبیلهای نرم و گرانقیمت است نمیتوانید بنزین معمولی در ماشین پورشه خود بریزید و انتظار داشته باشید خوب کار کند. برای عملکرد ظریف و دقیق بدن عزیز ما هم دریافت روزانه این ویتامینها ضروری است.
درست مانند ویتامین D، با بالا رفتن سن، بدن قادر به ساختن ویتامین B12 نیست و میتوان گفت تنها ویتامینی است که در سن بالا حتما باید به صورت مکمل، مولتی ویتامین، مصرف شود.
حضور این دو ویتامین در بدن با بالا رفتن سن بسیار حائز اهمیت میشود. ویتامین B6 برای ساخت گلبولهای قرمز خون و ویتامین B12 برای رشد سلولهای عصبی و گلبولهای قرمز مورد نیاز است؛ که هر دو در غذا های سالم زیادی وجود دارند.
به عنوان مثال با خوردن روزانه یک سینه مرغ، یک تخممرغ آبپز، یک فنجان ماست کمچرب ساده یا یک لیوان شیر به علاوه یک فنجان غلات صبحانه حاوی سبوس و کشمش، ویتامین B12 زیادی به بدن می رساند.
با افزایش سن، بدن مقداری از توانایی خود در تبدیل نور خورشید به ویتامین D را از دست میدهد؛ و بدون ویتامین D بدن قادر به استفاده از کلسیم نیست. در عین حال كرمهای ضدآفتابی که به منظور جلوگیري از ابتلا به سرطان پوست، موقع بیرون رفتن از منزل استفاده میشود به معنای عدم دریافت ویتامین D در بیرون از خانه است. به منظور جبران کمبود ویتامین D مورد نیاز بدن، بهخصوص در خانمهای میانسال مصرف مولتیویتامین حاوی کلسیم و ویتامین D ضروری است.
یک لیوان شیر حاوی حدود 100 واحد بینالمللی «IU» ویتامین D است. در دهه 50 زندگی مقدار ویتامین D مورد نیاز بدن روزانه 400 و در دهه 70، 600 IU است.
آهن
در صورتی که هنوز در سنین باروری هستید، باید از وجود میزان کافی آهن در رژیم غذایی خود اطمینان حاصل کنید تا دچار کمخونی نشوید.
منابع غذایی به عنوان شروع مناسب هستند اما ممکن است به مکملهای آهن نیز نیاز داشته باشید.
گوشت قرمز، ماکیان، انواع لوبیا، تخممرغ و پنیر توفو سرشار از آهن هستند. حتما توجه داشته باشید که منابع غذایی حاوی آهن را با غذاها یا نوشیدنیهای حاوی ویتامین C مانند آب پرتقال یا آب سایر مرکبات مصرف کنید.
موجب جذب بهتر آهن میشود. نیاز آهن خانمی که در دوران یائسگی به سر میبرد، بسیار کمتر است و میتواند مولتی ویتامینی فاقد آهن مصرف کند مگر آنکه پزشک مکمل آهن تجویز کرده باشد.
با بالا رفتن سن، حجم توده استخوانی بدن کاهش یافته و نیاز به دریافت کلسیم بیشتر جهت جلوگیري از بروز پوکی استخوان یا استئوپروز شدیدا احساس میشود.
به طور معمول کلسیم مورد نیاز روزانه بدن 1000 تا 1500 میلیگرم است که البته این میزان به نسبت سن فرد تغییر میکند. با مصرف روزانه مواد لبنی«ترجیحا بدون چربی»، نوشیدن آب پرتقال خالص غنی شده با کلسیم یا مکمل کلسیم این نیاز تامین میشود.
این اسیدها در بدن مانند مواد ضد التهاب طبیعی عمل میکنند و در سلامت قلب نقشی بسزا دارند. با افزایش سن در خانمها و کاهش هورمون استروژن، ریسک ابتلا به بیماری قلبی بالا می رود.
ماهیهای چرب مانند ماهی سالمون و تن از اصلیترین منابع چربیهای امگا 3 به شمار میروند؛ آب پرتقالهای طبیعی که با امگا3 ها غنی شدهاند نیز نباید فراموش شود. البته مصرف کپسولهای روغن ماهی نیز یکی از بهترین راههای مطمئن جهت دریافت این چربیهای ضروری است.
آنتیاکسیدانها، مانند بتا-کاروتن و ویتامین C که با سرطان مبارزه میکنند، از بدن در مقابل آسیب سلولی محافظت میکنند. مواد غذایی بهترین منبع بتا- کاروتن محسوب میشوند که میتوان به هویج، زردآلو، پاپایا، گرمک، کدو تنبل، سیبزمینی شیرین و انبه اشاره کرد.
بنابراین از این به بعد زمانی که به میوهفروشی رفتید به میوههای نارنجی رنگ توجه بیشتری داشته باشید. البته بهتازگی مكملهای زیادی حاوی این نوع آنتیاكسیدانها به بازار آمده كه میتواند انتخاب خوبی برای افراد میانسال باشد.
خانمهای باردار یا آنهایی که میخواهند باردار شوند به اسید فولیک بیشتری نیاز دارند؛ پژوهشها نشان میدهد کمبود ویتامین B منجر به نواقص مادرزادی مربوط به مغز و نخاع در جنین میشود. علاوه بر مکملها، اسید فولیک در آب پرتقال، انواع لوبیا و سبزیجات سبزرنگ به وفور وجود دارد؛ مضاف بر اینکه مصرف نان و آردغنی شده با اسید فولیک نیز بسیار مفید است.
اگر چه بیشتر نیازهای تغذیهای بدن را میتوان با داشتن یک رژیم غذایی مناسب و متعادل تامین کرد، اما مصرف یک مولتیویتامین خوب نیز بهخصوص در خانمهای میانسال و مسن كاری صحیح است.
حتما مولتیویتامینی را انتخاب کنید که مهر USP «فارماکوپه ایالاتمتحده» یا DSVP «برنامه تایید مکمل رژیمی» و مهر وزارت بهداشت ایران را داشته باشد. مهر سازمانهای مذکور به شما اطمینان میدهد که مواد ذکر شده روی بستبندی صحت دارد.
بد نیست قبل از مراجعه به داروخانه و خرید هرگونه مکمل ویتامینی به سایت consumerlab.com سری بزنید که در آن انواع مولتی ویتامینها از نظر مواد متشکله بررسی شدهاند.
اگر سن شما بالاست، بهتر است مولتی ویتامین خود را با مشاوره پزشک یا داروساز تهیه کنید تا مطمئن باشید مکمل ویتامینی شما حاوی مقادیر کافی کلسیم و ویتامینهای B12 و D، و البته آهن به میزان اندک باشد.
بیشتر متخصصان موافق مصرف مولتی ویتامین هستند؛ بهخصوص در مورد کلسیم و ویتامین D که همه ی ي ما به مکمل علاوه بر منبع غذایی آن نیاز داریم. مگر چقدر می توانیم در طول روز از مواد لبنی یا غذا های غنی شده بخوریم؟! بدانید كه مولتی ویتامین شکافهای تغذیهای ما را پر میکند.
اهمیت مصرف مولتی ویتامین و مناسب ترین زمان مصرف ویتامین هامتخصصان تغذیه به این مواد، ریز مغذی می گویند که کمبود آن ها در بدن باعث بروز بیماری میشود.
چرا مصرف مولتی ویتامین ها مهم است؟
همانگونه که بارها به این نکته اشاره کرده ایم، مولتی ویتامین ها هیچ وقت نمی توانند جایگزین مواد غذایی باشند، اما در شرایطی که رژیم و سبک غذایی شما نیاز بدن را تأمین نکند اینجاست که باید از مولتی ویتامین ها استفاده کنید.
مکملها تنها برنامه غذایی را از لحاظ دریافت ویتامین و املاح غنیتر میکنند.
مصرف مولتی ویتامین ها به عنوان مکمل در کنار مواد غذایی، نه تنها موجب تأمین نیازهای تغذیهای تأمین نشده از غذاها میشود بلکه در بسیاری موارد موجب جلوگیري یا کاهش عوارض یک بیماری میشود.
معمولاً” برای خیلی ها پیش آمده که شنیده اند، صبح ها یا شب قبل از خواب بهترین زمان برای مصرف مولتی ویتامین ها است، یا شاید هم شنیده باشید که مصرف آن ها با غذا جذب بهتری دارد.
اهمیت مصرف مولتی ویتامین و مناسب ترین زمان مصرف ویتامین هابیشتر پزشکان و متخصصان تغذیه معتقدند که خوردن ویتامین ها و املاح در زمان هایی میتواند جذب بیشتری داشته باشد یا برعکس همراه کردن آن ها با بعضی از خوراکی ها میتواند از اثربخشی آن ها بکاهد.
ویتامین های محلول در چربی برای جذب به چربی نیاز دارند بنابراین آن ها باید همیشه با غذاهایی که چربی دارند مصرف شود. این ویتامین ها شامل ویتامین A، ویتامین D، ویتامین E، و ویتامین K هستند.
در مورد مجموعه ای از ویتامین های گروه B مثل B 1 تا B 12 گفته میشود چون ما در حالت عادی این ویتامین ها را که از جمله ویتامین های محلول در آب هستند با غذا دریافت میکنیم پس بهتر است این ویتامین ها هم همزمان با خوردن غذا به خصوص میوه ها و سبزی ها مصرف شوند.
دقت کنید در صورتی که قرص آهن برای شما تجویز شده است از نوشیدن شیر و لبنیات و همچنین قرص کلسیم با آن خودداری کنید چون جذب آهن را کاهش میدهد.
ویتامین C هم از ویتامین های محلول در آب است اما تفاوت آن با دیگر ویتامین ها این است که فقط چند ساعت در خون می ماند و به سرعت از راه کلیه ها دفع میشود به همین علت برای کسب نتیجه بهتر، ویتامین C بهتر است در هر سه وعده غذایی تقسیم و مصرف شود. خوشبختانه ویتامین C تنها ویتامینی است که خوردن میزان بیش از نیاز آن دفع میشود و عارضه ای ندارد.
ویتامین های محرک مثل ویتامین C، نباید قبل از خواب مصرف شوند زیرا شخص را بیدار نگه می دارد. بعضی ها معتقدند که آب مرکبات و ویتامین C خواب را برهم می زند اما این مورد تأیید نشده است.
هنگام مصرف مولتی ویتامین به این نکته توجه کنید
فیبر «مانند پوست میوه و یا سبزیجات» در روده میتواند مانع جذب ویتامین ها شود، زیرا به عنوان یک پوشش برای روده عمل میکند، بنابراین بهتر است قبل از مصرف فیبر ویتامین استفاده نکنیم. اگر از فیبر خوراکی هم برای رفع یبوست یا کاهش وزن استفاده می کنید، بهترین زمان برای جذب آن صبح است و لازم است که قرص های مکمل ویتامینی و املاح همراه با آن میل نشوند چون فیبر مانع جذب ویتامین ها میشود.
در واقع پودرهای حاوی فیبر به عنوان پوششی برای روده عمل میکنند، بنابراین بهتر است مصرف فیبر را به صبح ها موکول کنیم و ویتامین ها را با وعده دیگری از غذا میل کنیم. آهن نیز همراه با فیبر به خوبی جذب نمی شود.
از ویتامینهایی استفاده کنید که برچسب شرکتهای تولیدکننده مطمئن و معروف را دارند. به این ترتیب اطمینان خواهید داشت که محصول مربوطه، واقعا حاوی همان مواد و ترکیباتی است که روی برچسب آن چاپ شده است.
سن، جنسیت و شرایط جسمی خود را همواره در نظر بگیرید و مولتی ویتامینی را انتخاب کنید که فرمول آن مخصوص شرایط شما باشد. از مکملهایی استفاده کنید که فاقد هر نوع ماده مضر مثل قند، نشاسته، گلوتن یا رنگها و طعم دهندههای مصنوعی باشند .