ضرر مصرف مسکن‌های بدون نسخه
6 ضرر مصرف مسکن‌های بدون نسخه
بعضی از افراد با بهرهگیری‌ي مداوم از ایبوپروفن یا ناپروکسن ممکن هست دچار از کارافتادگی کلیه‌ها شوند. اما این مشکل معمولا در بین آنهایی متعارف هست که ریسک فاکتورهای دیگری چون دیابت و یا فشار خون بالا هم دارند
اگر نگاهی به جعبه‌ي کمک‌هاي نخست در کابینت داروهای‌تان بیندازید، حداقل یک نوع مسکن پیدا می کنید که جزو مسکن‌هایي هست که بدون نیاز به نسخه و به راحتی می توانید از داروخانه تهیه کنید. این مسکن‌ها، فوری‌ترین روش ِ تسکین درد میباشند، اینجور نیست؟ اما آیا برترین راه حلند؟
معمول‌ترین مسکن‌هایي که مورد بهرهگیری‌ي عموم افراد میباشند شامل داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن و ناپروکسن و گرچه استامینوفن می شوند که معمولا برای تسکین درد یا پایین آوردن تب بهرهگیری میشود.
طبق اطلاعاتی که در سال ۲۰۱۵ توسط سازمان غذا و داروی ایالات امریکا گرد آوری شد، سالانه حدود ۳ میلیارد مراجعه به داروخانه جهت خرید مسکن یا داروهای بدون نسخه وجود دارد. خانواده‌هاي آمریکایی در سال تقریبا ۳۳۸ دلار صرف خرید داروهای بدون نسخه میکنند.
خطرات مصرف مسکن‌های بدون نسخه
این آمار به وضوح بیانگر رواج داروهای بدون نسخه هست که هیچ نیازی به مراجعه به دکتر و تجویز توسط او ندارند. شاید شما هم مثل خیلی از افراد وقتی دچار سردرد یا کمردرد میشوید به این فکر نکنید که آیا مصرف مسکن کار درستی هست یا خیر. چون هم سریعا دردتان را تسکین میدهند و هم این را میدانید که افراد خیلی خیلی زیادی از این داروها بهرهگیری میکنند پس کاملا بی‌خطر میباشند! اما واقعیت این هست که این مسکن‌ها، خطرات و عوارض جانبی قابل توجهی دارند.
خطر این عوارض جانبی در افرادی که به طور هرروز و در درازمدت از این داروها مصرف میکنند، به مراتب اکثر هست و گرچه برای آنهایی که داروهایی جهت مریضی خاصی که دارند مصرف می کنند، عوارض جانبی مسکن‌ها می تواند خطرات جدی‌تری داشته باشد. زنانی که باردارند و یا قصد بارداری دارند، نباید هیچ دارویی را بدون تجویز دکتر مصرف کنند که گرچه شامل مسکن‌ها هم می شود.
در ادامه به برخی از خطرات مصرف مسکن بدون تجویز پزشک اشاره می‌کنیم:
۱. اختلال عملکرد کلیه‌ها
مطالعات زیادی، بهرهگیری‌ي بیش از حد از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی را به مشکلات کلیوی ربط داده‌اند. بعضی از افراد با بهرهگیری‌ي مداوم از ایبوپروفن یا ناپروکسن ممکن هست حتی دچار از کارافتادگی کلیه‌ها شوند. اما این مشکل معمولا در بین آنهایی متعارف هست که ریسک فاکتورهای دیگری چون دیابت و یا فشار خون بالا هم دارند.
پژوهشی که در سال ۲۰۱۵ صورت گرفت گزارش کرده که خطرات مریضی‌هاي مزمن کلیوی، در مورد داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مختلف، متفاوت هست. بیشترین ریسک مربوط به کتورولاک هست که می تواند از طریق آسیب خفیف کلیوی، بدون نشانه و عارضه، کلیه‌ها را از کار بیندازد و داروی بعدی هم اوکسیکام‌ها میباشند، مخصوصا ملوکسیکام و پیروکسیکام.
۲. مداخله با داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی میتوانند تاثیرات بعضی از داروهای ضد افسردگی راکه موسوم به مهار کننده‌هاي باز جذب سروتونین میباشند کاهش بدهند و پژوهشی که در سال ۲۰۱۱ انجام شده نیز این موضوع را تائید کرده هست. یعنی اگر شما داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و داروهای ضد افسردگی را همزمان مصرف کنید، احتمال تجربه‌ي علائم افسردگی در شما ده درصد اکثر خواهد شد. ضمنا مصرف توامان این داروها میتواند خطرناک هم باشد.
مطالعه‌ي دیگری که در سال ۲۰۱۵ انجام شد دریافت بهرهگیری‌ي همزمان داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی، موجب افزایش ریسک خونریزی داخل جمجمه، در عرض ۳۰ روز بعد از نخستین مصرف همزان خواهد شد. خونریزی داخل جمجمه یا intracranial hemorrhage، به خونریزی زیر استخوان سر گفته می شود که میتواند منجر به آسیب موقت مغز و یا مرگ شود.
۳. رقیق کردن خون
ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین همگی دارای تاثیر خفیف رقیق کردن خون میباشند. این تاثیر برای اکثر افراد مشکلی ایجاد نمیکند، اما میتواند برای آنهایی که در حال حاضر داروی دقیق کننده‌ي خون مصرف میکنند مشکل ساز باشد. رقیق شدن بیش از اندازه‌ي خون میتواند منجر به افزایش ریسک خونریزی شود.
همزمانی مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و داروهای ضد انعقاد خون در مواردی نادر حتی میتواند کُشنده هم باشد. اگر شما هم داروی رقیق کننده‌ي خون مصرف میکنید، برای تسکین سردرد یا درد مفاصل و عضلات‌تان از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی بهرهگیری نکنید و در عوض تایلنول یا همان استامینوفن که اثرات ضد التهابی خفیفی دارد مصرف کنید.
۴. اختلال عملکرد کبد
آسیب کبد یکی از متعارف‌ترین آسیب‌هایي هست که در اثر بهرهگیری‌ي چندان از داروهای مسکن بدون تجویز دکتر، به سلامتی وارد می شود. در بین انواع داروهای بدون نسخه، آسپرین و استامینوفن، بیشترین آسیب را به کبدتان وارد می کنند که به علت مسمومیت درون اندامی ناشی از دوزهای بالا روی می دهد. در اکثر موارد، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی که منجر به آسیب کبد میشوند، نشانه‌هایي از علل ایمن شناسی دارند.
۵. مشکلات معده
هر چند ایبوپروفن و ناپروکسن معمولا تاثیری بر عملکرد کبد ندارند اما این داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی برای سلامت معده‌تان زیان آور میباشند. حتی آسپرین هم به معده‌ي شما آسیب میزند. مواد شیمیایی موجود در بدن که درد را گسترش میدهند، در محافظت از مخاط معده و روده‌ها نیز نقش مهمی دارند.
وقتی یک داروی مسکن، این مواد شیمیایی را مهار میکند، سیستم گوارشی، در معرض آسیب ناشی از اسیدهای گوارشی قرار می گیرد. در واقع، بهرهگیری‌ي بیش از حد این داروهای مسکن میتواند به مخاط معده، آسیب زده و یا حساس‌شان کند و در نتیجه، موجب از دست دادن خون در ناحیه‌ي آسیب دیده، دردهای معده و در مواردی زخم معده بشود.
خطرات مصرف مسکن‌های بدون نسخه
۶. نارسایی قلبی
مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی موجب افزایش احتمال نارسایی قلبی نیز می شوند. مطالعه‌اي که در سال ۲۰۱۶ انجام شد شواهدی ارائه داد مبنی بر این که افرادی که مکررا از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی و مهار کننده‌هاي انتخابی COX2 مصرف می کنند، اکثر در معرض ابتلا به نارسایی‌هاي قلبی میباشند. همینطور مطالعه‌ي دیگری که در سال ۲۰۱۷ صورت گرفت گزارش میدهد مصرف هر نوع داروی ضد التهابی غیراستروئیدی، مثل ایبوپروفن میتواند احتمال سکته‌ي قلبی را تا ۳۱ درصد افزایش بدهد.
جایگزین‌های بی‌ضرر برای مسکن‌های پُر خطر
. کمپرس سرد میتواند التهاب و درد ناشی از دلایل مختلف را، از ضربه به سر گرفته تا پیچ خوردگی قوزک پا، ب میزان قابل توجهی کاهش بدهد.
. کمپرس گرم هم میتواند درد ناشی از آرتروز و سایر مشکلات عضلانی و مفصلی را تسکین بدهد.
. تحرک بدنی و ورزش منظم هم در پیشگیري و کاهش دردهای معمول بسیار خوب هست.
. تعداد زیادی از افراد برای داشتن زندگی به دور از درد و ناراحتی، یوگا یا مدیتیشن تمرین می کنند.
. تکنیک‌هاي غیر سنتی مثل طب سوزنی یا طب فشاری هم تا حدود بسیار زیادی در کاهش درد موثر میباشند.
. حتی رژیم خوراکی‌تان هم میتواند تفاوت‌هاي چندان ایجاد کند. بهتر هست در تغذیه‌تان از غذاها و ادویه‌جات ضد درد و التهاب مثل دارچین، زردچوبه، سیر، زنجبیل، پیاز، آناناس و گیلاس ترش بهرهگیری کنید.