آبهراسی یا آکوافوبیا، یکی از شایعترین فوبیاهای خاص است که کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد. این ترس غیرمنطقی از آب در بازه وسیعی از فوبیاها مانند ترس غرق شدن تا ترس از عمق آب را شامل شود. در این مقاله از آموزش شنای بانوان، به بررسی دقیق دلایل و انواع ترس از آب، عواقب و مهمتر از همه راههای درمان آبهراسی می پردازیم. با ما همراه باشید تا با این اختلال اضطرابی بیشتر آشنا شده و روشهای مؤثرتری برای غلبه بر آن پیدا کنید.
آبهراسی یا آکوافوبیا، نوعی اختلال اضطرابی خاص با ترس شدید و غیرمنطقی از آب است. این ترس در مواجهه با هر نوع آبی مانند استخر، دریا، رودخانه و حتی دوش گرفتن بروز می کند. افراد دارای آبهراسی، اغلب احساس تنگی نفس، تپش قلب، عرق کردن و لرزش عضلات را در مواجهه با آب تجربه میکنند.
آبهراسی در اشکال مختلفی بروز میکند که معروف ترین آنها عبارتند از:
این ترس شدید و غیرمنطقی بوده و از دریاهای آزاد و اقیانوسها، به ویژه آبهای عمیق و تاریک بیشتر می گردد.
از علائم تالاسوفوبیا، ترس از موجها، ترس از موجودات دریایی بزرگ، احساس تنهایی و بیدفاعی، و ترس از غرق شدن است.
از مهم ترین علل تالاسوفوبیا می توان به ترس از ناشناختهها، احساس عدم کنترل، و تجربیات منفی مرتبط با دریا است.
دلایل متفاوتی برای آبهراسی وجود دارد و برای هر فردی، دلیل این ترس متفاوت بوده اما برخی از مهم ترین عوامل رایج عبارتند از تجربیات منفی گذشته مانند یک حادثه نزدیک به غرقشدگی یا مشاهده غرق شدن دیگران، میتواند ریشههای این ترس را در ناخودآگاه فرد شکل دهد. همچنین، مشاهده ترس از آب در والدین یا اطرافیان در دوران کودکی، میتواند این ترس را در فرد نهادینه کند. علاوه بر این، افرادی که به طور کلی اضطراب بالایی دارند، مستعدترند که فوبیاهای خاصی مانند آبهراسی را تجربه کنند. جالب است بدانیم که عوامل ژنتیکی نیز در ایجاد این ترس نقش مهمی ایفا میکنند.
ترس طبیعی از آب، واکنشی طبیعی به یک موقعیت خطرناک است و اغلب در کودکان مشاهده میشود. این ترس معمولاً با افزایش سن و کسب تجربه کاهش مییابد. اما آبهراسی یک اختلال اضطرابی است که در آن ترس از آب غیرمنطقی، شدید و پایدار است و زندگی روزمره فرد را مختل میکند. این ترس شدید با بزرگ شدن فرد کاهش نمی یابد.
از نظر شدت، ترس طبیعی از آب معمولاً خفیف و موقتی است، در حالی که آبهراسی شدید و پایدار است. ترس طبیعی از آب با کسب تجربه کاهش مییابد، اما آبهراسی به طور مداوم وجود دارد. ترس طبیعی از آب به ندرت در زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد میکند، اما آبهراسی باعث اجتناب از بسیاری از فعالیتها و موقعیتهای اجتماعی می شود.
اگرچه مطالعات نشان داده که ژنتیک به طور مستقیم باعث ایجاد آبهراسی نیست ولی میتواند در افزایش حساسیت فرد به اضطراب و توسعه اختلالات اضطرابی نقش داشته باشد. همچنین مطالعات نشان دادهاند که افرادی با سابقه خانوادگی اختلالات اضطرابی، بیشتر در معرض ابتلا به آبهراسی قرار دارند.
آبهراسی تأثیرات منفی قابل توجهی بر روابط اجتماعی و زندگی روزمره فرد دارد از جمله:
خبر خوب اینکه آبهراسی قابل درمان است. درمانهای مختلفی برای غلبه بر این ترس وجود دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
برای شروع بهتر است از مربی های باتجربه شنا کمک بگیرید، لیست زیر شامل مربیانی است که در این زمینه تبهر بالایی دارند:
لیست بهترین مربیان شنا در ایران
یکی از بهترین راهها برای ایجاد انگیزه و دادن باور به امکانپذیر بودن غلبه بر آبهراسی، مطالعه و دیدن تجربههای موفق دیگران در مواجهه با ترس است. تجربه نشان داده است که بسیاری از افراد با استفاده از روشهای مختلف درمانی و تمرینات مداوم، توانستهاند بر ترس خود از آب غلبه کنند و به زندگی عادی خود برگشته اند. این مطالعات نشان میدهند که با اراده و تلاش توانسته اند بر این فوبیا غلبه کنند.
مثال رایج این گزینه، فردی هست که از کودکی به دلیل یک حادثه ناگوار در آب، دچار آبهراسی شدید شده بود. او با شروع جلسات درمان شناختی رفتاری و مواجهه تدریجی با آب در یک استخر کمعمق، توانست ترس خود را به مرور زمان کاهش دهد. با گذشت چند ماه، او نه تنها توانست در آب شنا کند، بلکه به ورزشهای آبی نیز علاقهمند شد.
غیر از مراجعه به متخصص، با انجام برخی تمرینات ساده در منزل نیز به روند درمان آبهراسی خود کمک خواهید کرد:
اگر دوست دارید درباره آب هراسی بیشتر اطلاعات کسب کنید، منابع زیر در این باره کمک کننده خواهد بود:
انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا (ADAA)
کلام آخر
به طور کلی، آبهراسی یک اختلال قابل درمان است و با کمک درمانهای مناسب، قابل کنترل است و می توان بر آن فائق آمده و به زندگی عادی بازگشت. اگر شما یا یکی از عزیزانتان از آبهراسی رنج میبرید، در قدم اول توصیه می کنیم به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب برای شما تجویز شود. به یاد داشته باشید، با تلاش و پشتکار مداوم، غلبه بر این ترس میسر بوده و می توانید از زندگی لذت ببرید.