برترین خودروهایی بازار ایران در دهه های مختلف
برترین خودروهایی بازار در تاریخ ایران
این ماشین چه از نظر فنی و چه از نظر امکانات و تجهیزات، یک سر و گردن از تمامی خودروهای هم عصرش برتر بودهیچ گاه به طور دقیق نمی‌توان تعریف مستقلی از لوکس بودن یک اتومبیل برای تمامی کشور های دنیا ارائه کرد. ممکن هست خودرویی در بازار اروپا متوسط و نه عمده لوکس محسوب شود، اما در بازار ایران به لطف عواملی همانند هزینه بالای گمرکی و محدودیت هاي بازار، در رده خودروهای نیمه لوکس جای گیرد.
هیچ گاه به طور دقیق نمی‌توان تعریف مستقلی از لوکس بودن یک اتومبیل برای تمامی کشور های دنیا ارائه کرد. ممکن هست خودرویی در بازار اروپا متوسط و نه عمده لوکس محسوب شود، اما در بازار ایران به لطف عواملی همانند هزینه بالای گمرکی و محدودیت هاي بازار، در رده خودروهای نیمه لوکس جای گیرد.
به گزارش تالاب:با این حال، در طول تاریخ نه عمده کوتاه ورود ماشین به ایران، همواره خودروهایی بعنوان لوکس و خاص در محافل خودرویی و غیرخودرویی مطرح و حتی حاشیه ساز بوده اند؛ خودروهایی که در دوران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در بین ثروتمندان و افراد وابسته به دربار و خود دربار پهلوی مورد دقت بودند، معمولا از خاص ترین و لوکس ترین مشابه ها گزینه می شدند.
در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز با وجود کاهش قابل دقت اشرافی گرایی، باز هم خودروهایی بعنوان لوکس و خاص وارد کشور شدند و معمولا حاشیه هاي قابل توجهی ایجاد کردند. در این مقاله سعی داریم به طور خلاصه، لوکس ترین ماشین بازار ایران در دوره هاي متفاوت را بررسی کنیم و گرچه تلاش کرده ایم تا محصولات اسپرت را برای یک دست شدن گزینش ها، مطرح نکنیم.
پیش از جنگ جهانی دوم: Pierce Arrow
ماشین در دوران پایانی حکومت سلسله قاجار به ایران وارد شد و از همان زمان، به طور کلی مسئله اي لوکس و تشریفاتی محسوب می شد. با این حال به تدریج از زمان پهلوی اول، ماشین عادی تر شد و مردم دهک هاي بالای جامعه، صاحب اتومبیل شدند.
در بین خودروهایی که برای افراد وابسته به دربار ایران در این دوره وارد شد، می‌توان به محصولات رولزرویس و برندهای سرشناس اروپایی آن زمان اشاره کرد. با این حال شاید بتوان نخستین اتومبیل رویایی وارد شده به ایران را یک دستگاه Pierce Arrow دانست که برای بهرهگیری دربار وارد شد؛ اتومبیل سرمه اي رنگی که امروزه در تماشاگه اتومبیل تهران دیده میشود.
این اتومبیل سفارشی، پر از تجهیزات خاص و المان هاي لوکس همانند سپرها و زه هاي طلاکاری شده داشبورد جواهرنشان و پیشرانه خاصی بود که در نهایت آن را به گران ترین ماشین وارد شده به ایران بدل می‌کرد. به جز این مورد اما خودروهای برندهایی همانند پاکارد، بوگاتی، کورد و دوزنبرگ نیز به ایران وارد شدند که هر یک در بین خودروهای لوکس آن زمان نام هایي اصیل محسوب می شدند.
دهه 30 شمسی: روزلزرویس فنتوم IV و V
با آن که زمان جنگ جهانی دوم برای کشورمون مشکلات متعددی را به همراه داشت، اما ورود خودروهای لوکس ایران پس از پایان جنگ ادامه یافت. مرسدس بنز، رولزرویس، کدیلاک و لینکلن را باید ستارگان آن زمان در بازار خودروهای لوکس ایران بدانیم. پس از پایان جنگ جهانی دوم، فرزند رضاخان جای پدرش را گرفت و خودروهای جدیدی نیز برای بهرهگیری دربار در ایران وارد شدند. در بین تمامی خودروهایی که در این دوره وارد ایران شدند، باز هم خودروهای درباری حرف اول را درمیان مشابه هاي لوکس می زدند. اما شاید محصولات رولزرویس را باید گل سرسبد آن دوران بدانیم.
2 نسل متوالی 4 و 5 رولزرویس فنتوم در اواسط و اواخر این دهه برای بهرهگیری دربار وارد کشور شدند که از نظر تعداد ساخت بسیار محدود بوده، همگی سفارشی و با ظاهر مشخصات فنی خاص ساخته شده بودند. همین امر سبب میشود که این رولزرویس ها به راحتی گوی سبقت را از رقبای آمریکایی و آلمانی خود ربوده، لقب لوکس ترین خودروهای آن زمان ایران را به دست آورند.
دهه 40 شمسی: رولزرویس فانتوم VI
دهه 40 شمسی برای ایران سرآغاز تحولاتی بود که بعدها جامعه و اقتصاد ایران را به سمت مدرن شدن سوق داد. بازار ماشین ایران نیز در این دهه به شدت دگرگون شد و خودروها و برندهای جدیدی با کوهی از تنوع وارد کشور شدند. دهه 40 شمسی به گونه اي آغاز سلطنت بلامنازع خودروهای آمریکایی بر بازار ایران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی هست.
در بین محصولات برندهای آمریکایی، گونه هاي لوکس از برندهای کرایسلر، کدیلاک و لینکلن وارد کشور شدند که هر یک در زمان خود اعتبار و ارزش زیادی داشتند. با این حال باز هم بزرگترین خریدهای کشور را دربار انجام می داد و رولزرویس هاي فنتوم سفارشی بزرگی که برای دربار خریداری شد، با اختلاف، لوکس ترین خودروهای ایرانی بودند. نسل ششم فنتوم که به نحوی مشابه به روز شده نسل پنجم هست، مجهزترین اتومبیل در زمان خود بود. 2 دستگاه از این رولزرویس ها در موزه خودروهای کاخ نیاوران دیده میشود.
دهه 50 شمسی: مرسدس بنز 600 پولمان
دهه 50 شمسی دورانی بود که به لطف قیمت بالای نفت، پول زیادی به سمت ایران سرازیر شد و به طور نسبی، قدرت خرید مردم افزایش یافت. به همین جهت خودروهای لوکس متعددی نیز وارد کشور شدند و بازار این خودروها از همۀ وقت داغ تر بود. باز هم دست بالا با خودروهای آمریکایی بود که در همۀ بخش هاي بازار حضور داشتند. اضافه بر این، محصولات جگوار، مرسدس بنز، رولزرویس و امثال جنسن نیز حضور پررنگی داشتند. مرسدس بنز سری 600 با آنکه از اواسط دهه 40 شمسی وارد ایران شد، اما با گسترش ناوگان آن از اواخر این دهه بود که به سرعت نام خود را بعنوان بهترین اتومبیل موجود در کشور مطرح کرد.
این اتومبیل چه از نظر فنی و چه از نظر امکانات و تجهیزات، یک سر و گردن از تمامی خودروهای هم عصرش برتر بود و همین امر سبب شد تا به سرعت بتواند بعنوان اتومبیل اصلی تشریفات مواردی همانند جشن هاي موسوم به دو هزار و پانصد ساله و مراسم مربوط به دربار پهلوی، معرفی شود. تعداد زیادی از این اتومبیل در دهه هاي 40 و 50 شمسی وارد کشور شدند که امروز هنوز هم می‌توان تعدادی از آن ها را در موزه ها دید.
دهه 70 شمسی: مازراتی Biturbo
دهه 60 شمسی را باید دوران دوری خودروهای لوکس از بازار ایران دانست. علل متعددی را در این چرخش ناگهانی باید موثر دانست. در سال هاي اول پس از انقلاب، دیدی بسیار منفی نسبت به فرهنگ اشرافیت و لوکس گرایی برگرفته از غرب وجود داشت و همین سبب شد تا تعداد زیادی از خودروهای لوکس به حاشیه رانده شوند.
مرحله دوم، قطع ورود خودروهای لوکس به کشور بود که سبب شد تا به جز چند دستگاه مرسدس بنز که برای بهرهگیری در ناوگان دولتی و نیروی انتظامی وارد شدند، خودروهای لوکس چندانی به ایران نرسند.
مسئله آخر اما شرایط خاص دوران جنگ تحمیلی و مشکلات اقتصادی بود که عرصه را برای چنین خودروهایی تنگ می‌کرد. با این حال آغاز دهه 70 شمسی همزمان شد با ورود مجدد خودروهای جدید و در این میان، خودروهای لوکس نیز سهمی از بازار کسب کردند. برندهایی همانند لکسس، مرسدس بنز، ب ام و و اوپل را باید ستارگان بی چون و چرای بازار خودروهای لوکس دهه 70 شمسی دانست. با این حال ورود یک اتومبیل به طور خاص سبب شد تا حاشیه هاي بی شماری به وجود بیاید و باز هم بحث لوکس گرایی در جامعه مذمت شود. چند دستگاه از مشابه هاي گوناگون مازراتی بیتوربو در این دوره وارد کشور شدند که به لطف قیمت هاي چند ده میلیون تومانی و ذات خاص و لوکسشان، رسانه اي شدند.
دهه 80 شمسی: بنتلی کانتیننتال
در اواسط دهه 70 شمسی بود که واردات اتومبیل قطع شد و بازار ایران دوباره به محدودیت بازگشت. با این حال خودروهایی با مجوزهای خاص هنوز هم وارد کشور می شدند که بازار خودروهای لوکس را زنده نگه می داشت. اضافه بر این تولیدشدن محصولاتی همانند سانگ یانگ موسو، نیسان ماکسیما و سیتروئن زانتیا سبب شد تا حدی بخش لوکس بازار زنده بماند.
روح تازه هنگامی در بازار خودروهای لوکس دمیده شد که ورود خودروهای گذرموقت جان گرفت. در بین این خودروها، محصولات برندهایی همانند رولزرویس، جگوار، بنتلی، فراری، لامبورگینی، پورشه، مازراتی، مرسدس بنز و ب ام و دیده می شدند.
با باز شدن مجوز واردات در میانه دهه 80، پای برندهای لوکس نیز به ایران باز شد و پورشه، مرسدس بنز، لکسس، ب ام و و حتی مازراتی به ایران بازگشتند. در این میان اما ورود خودروهای خاص با مجوزهای خاص ادامه یافت و بدین ترتیب، تعدادی ماشین استثنایی نیز به جز این موارد صاحب پلاک ملی شدند مانند بنتلی کانتیننتالی که دو سالی میشود با پلاک ملی در کشور تردد میکند و شاید به نحوی نماینده خوبی از دوران طلایی خودروهای با مجوز خاص و گذرموقت باشد.
دهه 90 شمسی: مرسدس بنز کلاس S
پس از افت و خیزهای متعدد اقتصادی در اوایل دهه 90 شمسی و با دقت به صلاحدید مسئولان رده بالا، ورود خودروهای بسیار گرانقیمت به ایران با محدودیت هاي خاصی مواجه شد. همین مورد بازار خودروهای لوکس را بسیار تحت الشعاع قرار داد و سبب شد تا اوضاع قیمت ها شدیدا بحرانی شود. با این حال ورود خودروهای لوکس در چند سال جدید توانست این بخش از بازار را برای مدتی فراهم سازی کند.
اضافه بر این، امکان سفارش خودروهای لوکس با پیشرانه هاي کم حجم سبب شد تا به نحوی دوباره این خودروها به ایران بازگردند و امثال ب ام و سری 7 بتوانند حضور مجددی را تجربه کنند.
با این حال باید ستاره سال هاي جدید بازار خودروهای لوکس ایران را نسل آخر مرسدس بنز کلاس S دانست. با آنکه در سال هاي جدید این نسل از مرسدس در ایران حاضر بوده، اما هیچ یک از نسل هاي آن به اندازه این نسل لوکس و خاص نبوده و محدودیت واردات و ورود تعداد بسیار کمی از آن سبب شده تا این اتومبیل ستاره بازار خودروهای لوکس ایران بماند.
