گاز اشک آور چگونه بر بدن انسان اثر می گذارد؟

استفاده از گاز اشک آور در چند دهه گذشته بـه طور فزاینده اي رایج شده اسـت. از ان برای نظارت شورش ها و متفرق کردن جمعیت استفاده می‌کنند. یک بررسی درسال 2013 از یک منبع مورد اعتماد نشان داد کـه عوارض بالینی قابل توجه سلامتی ناشی از گاز اشک آور غیرمعمول اسـت. با این حال، هنوز بحث در مورد استفاده قابل قبول ان وجوددارد.

عده اي از افراد احساس میکنند برای محاسبه بهتر ایمنی ان بـه تحقیقات بیشتری نیاز اسـت. کودکان و افراد مبتلا بـه عوارض تنفسی ممکن اسـت در دسترس خطر بیشتری برای ایجاد عوارض در مواجهه با گاز اشک آور باشند. دراین مقاله از مجله تفریحی تالاب چگونگی تأثیر گاز اشک آور بر سلامت انسان و انچه می توانید درصورت مواجهه با ان انجام دهید، خواهیم دید.

گاز اشک آور چیست؟

گاز اشک آور مجموعه اي از مواد شیمیایی اسـت کـه باعث تحریک پوست، تنفس و چشم میشود. طبق معمولً از قوطی ها، نارنجک ها یا اسپری هاي‌ تحت فشار مستقر میشود.

باوجود نام، گاز اشک آور گاز نیست. این یک پودر تحت فشار اسـت کـه هنگام استقرار مه ایجاد میکند. متداول ترین شکل گاز اشک آور 2-کلروبنزالمالونونیتریل «گاز CS» اسـت. نخستین بار درسال 1928 توسط دو دانشمند آمریکایی کشف شد. دیگر انواع رایج گازهای اشک آور عبارتند از اولئورسین فلفل «اسپری فلفل»؛ دی بنزوکسازپین «گاز CR» و کلرواستوفنون «گاز CN».

گاز اشک آور بـه عنوان یک سلاح شیمیایی در جنگ جهانی اول استفاده شد. با این حال، در حال حاضر استفاده از ان در زمان جنگ غیرقانونی اسـت. درسال 1993؛ تعداد زیادی از کشور های جهان در ژنو گرد هم آمدند تا یک معاهده بین المللی برای جلوگیري از جنگ شیمیایی امضا کنند. ماده 1 «5» این معاهده می‌گوید: «هر کشور عضو متعهد میشود کـه از عوامل بازرسی شورش بـه عنوان یک روش جنگی استفاده نکند».

تقریبا همه ی کشورها این معاهده را امضا کردند بـه جز چهار کشور عضو سازمان ملل: کره شمالی، سودان جنوبی، مصر و اسرائیل.

گاز اشک آور چه اثراتی بر بدن انسان دارد؟

تماس با گاز اشک آور منجر بـه تحریک سیستم تنفسی، چشم ها و پوست می‌شود. درد بـه این دلیل رخ می‌دهد کـه مواد شیمیایی موجود در گاز اشک آور بـه یکی از دو گیرنده درد بـه نام هاي‌ TRPA1 و TRPV1 متصل میشوند.

TRPA1 همان گیرنده درد اسـت کـه روغن‌هاي‌ خردل، واسابی و ترب بـه ان‌ها می‌چسبند و طعم قوی‌شان را می دهند. گاز CS و CR بیش از 10000 برابر قویتر از روغن موجود دراین سبزیجات اسـت. شدت علائمی کـه بعد از قرار گرفتن در دسترس گاز اشک آور تجربه میکنید می‌تواند بـه موارد زیر بستگی داشته باشد:

چه دریک فضای بسته یا یک فضای باز

چقدر گاز اشک آور استفاده شده اسـت

وقتی گاز اشک آور آزاد میشود چقدر بـه ان نزدیک هستید

آیا شـما یک بیماری قبلی دارید کـه ممکن اسـت تشدید شود

اکثر مردم پس از قرار گرفتن در دسترس گاز اشک آور بدون هیچ علامت قابل توجهی التیام می‌یابند. یک مطالعه 10 ساله کـه در دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو انجام شد، 4544 مورد اسپری فلفل را بررسی کرد. محققان دریافتند 1 در 15 احتمال بروز علائم شدید پس از قرار گرفتن در دسترس. عده اي از اثرات بالفعل قرار گرفتن در دسترس گاز اشک آور عبارتند از:

علائم چشمی

بلافاصله پس از قرار گرفتن در دسترس گاز اشک آور، می توانید علائم چشمی زیر را تجربه کنید:

پاره شدن

بسته شدن غیر ارادی پلک ها

خارش

سوزش

کوری موقت

تاری دید

سوختگی هاي‌ شیمیایی

قرار گرفتن در دسترس طولانی مدت یا قرار گرفتن در دسترس در فاصله نزدیک می‌تواند منجر بـه موارد زیر شود:

کوری

خون ریزی ها

آسیب عصبی

آب مروارید

فرسایش قرنیه

علائم تنفسی و گوارشی

تنفس گاز اشک آور میتواند باعث تحریک بینی، گلو و ریه هاي‌ شـما شود. افرادی کـه از قبل شرایط تنفسی دارند، بیشتر در دسترس خطر ابتلا بـه علائم شدید مانند نارسایی تنفسی هستند. علائم تنفسی و گوارشی عبارتند از:

خفگی

سوزش و خارش بینی و گلو

مشکل در تنفس

سرفه کردن

ترشح بزاق

تنگی قفسه سینه

حالت تهوع

استفراغ

اسهال

نارسایی تنفسی

در موارد شدید، قرار گرفتن در دسترس غلظت بالای گاز اشک آور یا قرار گرفتن در دسترس در فضاهای بسته یا برای مدت طولانی می‌تواند منجر بـه مرگ شود.

علائم پوستی

هنگامی کـه گاز اشک آور با پوست در دسترس تماس قرار می‌گیرد، میتواند منجر بـه تحریک و درد شود. در موارد شدید این سوزش می‌تواند برای روزها ادامه داشته باشد. علائم دیگر عبارتند از:

خارش

سرخی

تاول ها

درماتیت آلرژیک

سوختگی هاي‌ شیمیایی

سایر علائم گاز اشک آور

بـه گفته پزشکان حقوق بشر، قرار گرفتن طولانی مدت یا مکرر در دسترس گاز اشک آور می‌تواند علائم اختلال استرس پس از سانحه «PTSD» را ایجاد کند. قرار گرفتن در دسترس گاز اشک آور می‌تواند منجر بـه افزایش ضربان قلب یا فشار خون شود. در افراد مبتلا بـه بیماری هاي‌ قلبی از قبل، این میتواند منجر بـه ایست قلبی یا مرگ شود. برخورد با گاز اشک آور می‌تواند منجر بـه آسیب تروماتیک شود.

عده اي از تحقیقات حیوانی نشان می‌دهد کـه قرار گرفتن در دسترس گاز CS ممکن اسـت خطر سقط جنین را افزایش دهد یا باعث نابهنجاری هاي‌ جنینی شود. با این حال، در حال حاضر تحقیقات انسانی کافی برای دانستن این کـه چگونه گاز CS بر رشد جنین در انسان تأثیر میگذارد، وجود ندارد.

بهترین راه برای درمان این عوارض چیست؟

هیچ پادزهری برای گاز اشک آور وجود ندارد، بنابر این درمان متکی بر مدیریت علائم فردی اسـت. طبق گفته مرکز بازرسی و پیشگیری از بیماری، شـما باید بلافاصله پس از قرار گرفتن در دسترس گاز اشک آور از منبع گاز اشک آور دور شوید و بـه دنبال هوای تازه باشید. بخار ناشی از گاز اشک آور روی زمین مینشیند، بنابر این ایده خوبی اسـت کـه درصورت امکان بـه دنبال ارتفاعات باشید.

همچنین ایده خوبی اسـت کـه لباس هایي را کـه ممکن اسـت آلوده شده اند بردارید و با آب و صابون حمام کنید تا بخار از روی پوست شـما خارج شود. می توانید با شستن چشم‌ها با آب ان‌ها را پاک کنید تا زمانی کـه گاز اشک‌آور کاملاً خلاص شوید.

آیا کاری وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از بروز این عوارض انجام دهید؟

عوارض گاز اشک آور هر چه مدت طولانی تری در دسترس قرار بگیرید بدتر میشود. بـه حداقل رساندن مدت زمان تماس با گاز با فاصله گرفتن در سریع ترین زمان ممکن میتواند خطر ابتلا بـه عوارض جانبی شدیدتر را بـه حداقل برساند.

شـما ممکن اسـت بتوانید با پوشاندن چشم ها، دهان، بینی و پوست خود تا حد امکان، قرار گرفتن در دسترس خودرا بـه حداقل برسانید. پوشیدن روسری یا باندانا روی بینی و دهان ممکن اسـت بـه پیش گیری از ورود مقداری گاز بـه مجاری تنفسی شـما کمک کند. استفاده از عینک می‌تواند بـه محافظت از چشمان شـما کمک کند.

آیا باید به پزشک مراجعه کنم؟

بیشتر افرادی کـه در دسترس گاز اشک آور قرار می‌گیرند هیچگونه عوارض طولانی مدتی ندارند، اما در برخی موارد، قرار گرفتن در دسترس گاز اشک آور میتواند باعث عوارض شدید یا مرگ شود. اگر در دسترس گاز اشک آور قرار گرفتید، باید فوراً بـه دنبال مراقبت هاي‌ دکتری باشید تا بتوانید توسط یک متخصص دکتری تحت نظر باشید.

خوراکی های کلیدی

گاز اشک آور طبق معمولً توسط مجریان قانون برای نظارت شورش ها و جمعیت استفاده میشود. بـه طور کلی روشی کم خطر برای مدیریت شورش ها درنظر گرفته میشود، اما هنوز بحث هایي در مورد زمان استفاده از ان وجوددارد.

اکثر مردم بدون عارضه از گاز اشک آور التیام می‌یابند. با این حال، افرادی کـه در دسترس دوزهای زیاد قرار می‌گیرند یا دارای شرایط دکتری قبلی هستند ممکن اسـت علائم شدیدی مانند نارسایی تنفسی، کوری و حتی مرگ داشته باشند. اگر در دسترس گاز اشک آور قرار گرفتید، فوراً با یک متخصص دکتری تماس بگیرید تا درمان مناسب را دریافت کنید.