آشنایی با جنگنده سبک آموزشی یاک- 130 روسی (+ مشخصات)
آشنایی با جنگنده سبک آموزشی یاک- 130 روسی
جنگنده آموزشی یاک – 130 Yak-130 ساخت واحد یاکوفلف که یک جنگنده آموزشی دو نفره با ظاهری نه چندان با شکوه است . البته با ظاهر نه چندان مطلوب یاکوولف یاک- 130 یک هواپیمای نیرومند محسوب میشود.
هواپیمای جنگنده یاک- 130 – Yak-130 علاوه بر نقش آموزشی میتوانند ماموریت‌هاي رزمی منحصر به فردی نیز انجام دهند.
به گزارش تالاب جنگنده Yak-130 در صورتی که کاملا مسلح و پر از سوخت باشد به وزن 22 هزار و 700 پوند میرسد. این کمی بیشتر از نصف وزن یک هواپیمای کاملا مسلح شده F-16 است.
یاکوولف یاک- 130 که در سیستم نام گذاری ناتو Mitten خوانده می شود، نوعی جت پیشرفته آموزشی و جنگنده اي سبک است که دو صندلی داشته ودر دسته جت هاي مافوق صوت طبقه بندی خواهد شد.
جنگنده سبک آموزشی یاک- 130 روسی
سازمان‌هاي اطلاعاتی غربی عنوان Mitten «نوعی دستکش» را روی ان گذاشته‌اند اما این جنگنده در حال نشان دادن هرچه بیشتر قابلیت‌هاي خود بعنوان یک جنگنده چندمنظوره منحصر به فرد است.
سایت تالاب : جنگنده Yak-130 هم چون تعداد زیادی از پروژه نظامی شوروی سابق قبل از آنکه شاهد سوار شدن اولین خلبان در ان باشیم فرایندی طولانی را طی کرد اما در حال حاضر این جنگنده در مدارس آموزش پرواز پیشرفته نیروی هوایی روسیه استفاده میشود.
یاک- 130 توسط شرکت روسی سازنده هواگرد “یاکوولف” طراحی و ساخته شده است و ان را بعنوان یک هواپیمای تهاجمی سبک ودر عین حال بسیار نیرومند می شناسند.
جنگنده یاک- 130 روسی
توسعه این هواپیما درسال 1991 شروع شد و اولین پرواز آزمایشی ان نیز مربوط به تاریخ 25 آوریل سال 1996 است.
درسال 2009؛ یاک- 130 برنده مناقصه دولت برای هواپیماهای آموزشی شد و به دنبال ان توانست خدمت نظامی خودرا در نیروی هوایی روسیه آغاز کند.
در قالب جتی پیشرفته و همچنین آموزشی، یاک- 130 مجموعه اي از خصوصیات جنگنده هاي نسل چهارم و نسل پنجم مانند سوخو- 57 را در خود جای داده است. جت نام برده قادر به مشارکت در عملیات هاي شناسایی نیز بوده و میتواند به اندازه 3؛000 کیلو گرم بار جنگی حمل کند.
جنگنده آموزشی یاک- 130 روسی
طراحی و توسعه جنگنده یاک- 130
در اوایل دهه 1990؛ یاک- 130 به دنبال تقاضای دولت شوروی از صنایع نظامی کشور و با هدف حذف جت هاي آموزشی آئرو L-29 دلفین و آئرو L-39 آلباتروس ساخت جمهوری چک، توسعه یافت.
البته 5 دفتر طراحی مختلف برای انعقاد این قرارداد با دولت شوروی دست به عمل شدند که در نهایت یاکوولف موفق به اجرای پروژه شد. در ادامه نیروی هوایی روسیه تعداد تخمینی هواپیماهای مورد نیاز را 1؛000 فروند گزارش کرد.
در ابتدا توسعه هواپیمای مورد نظر با نام یاک- UTS درسال 1991 آغاز و طراحی اولیه ان در سپتامبر سال 1993 تکمیل شد. در همین سال کمپانی یاکوولف با شرکت ایتالیایی Aermacchi قرارداد همکاری امضا کرد و پس از ان یاک- UTS به یاک/ AEM- 130 تغییر نام یافت.
مانور جنگنده یاک- 130 روسی
لازم به ذکر است که درسال 2000؛ اولویت هاي متفاوت دو شرکت منجر به توقف همکاری انها شد و هر کدام بطور مستقل توسعه هواپیما را ادامه دادند. نسخه ایتالیایی تحت عنوان M-346 شناخته می شود.
یاکوولف نیز 77 میلیون دلار برای اسناد فنی هواپیما دریافت کرد. در نهایت یاکوولف مسئول فروش هواپیما به کشورهایی نظیر هند، اسلواکی و الجزایر شد. این در حالی بود که کشور های ناتو به Aermacchi اختصاص یافت.
به گزارش تالاب درسال 2002 دو نمونه یاک- 130 و MiG-AT توسط نیروی هوایی روسیه بعنوان جت هاي آموزشی جدید انتخاب شدند. اما بنظر می‌رسید که یاک- 130 توانایی بیشتری برای ایفای این نقش درکنار کاربری تهاجمی خود داشته باشد.
بدین ترتیب در دهم آوریل سال 2002 اعلام شد که یاک- 130 برنده رقابت مناقصه برای استفاده بعنوان هواپیمای آموزشی پایه و پیشرفته نیروی هوایی روسیه است.
پس از ان نیروی هوایی 10 فروند یاک- 130 سفارش داد که هزینه کلی تحقیقات، توسعه، ساخت، آزمایش و تولید 4 نمونه آزمایشی از ان 200 میلیون دلار برآورد شد.
84 درصد از این هزینه توسط یاکوولف و مابقی ان به وسیله دولت روسیه تامین شد. با این وجود گزارش شد که بیش از 500 میلیون دلار تا اوایل سال 1996 سرمایه گذاری شده است.
همانگونه که پیش تر نیز اشاره شد، این هواپیما قابلیت مشارکت در ماموریت هاي شناسایی و همچنین حملات سبک را در اختیار دارد. ظرفیت حمل بار تا 3؛000 کیلو گرم نیز مربوط به تسیلحات هدایت شونده، غیر هدایت شونده، تانک هاي سوخت و همچنین تجهیزات الکترونیکی می شود. طی یک فاز آزمایشی که در دسامبر سال 2009 پایان یافت، این هواپیما همراه با تسیلحاتی که مجموعا 500 کیلو گرم وزن داشتند ودر خدمت فعال نیروی هوایی روسیه بودند تست شد.
حداکثر ظرفیت داخلی سوخت این جت مافوق صوت 1؛700 کیلو گرم بوده و میتواند به دو تانک سوخت خارجی که ظرفیت رابه 2؛600 کیلو گرم ارتقا می دهند، مجهز شود. از جمله مهمترین امکانات یاک- 130 میتوان به موشک هاي هوا به هوا، هوا به سطح، سیستم پرتاب بمب، تسلیحات مختلف و سیستم دفاعی حین پرواز اشاره کرد.
انواع جنگنده یاک 130 :
Yakovlev Yak-130: نسخه آموزشی پایه دو صندلی
Yakovlev Yak-131: هواپیمای تهاجمی سبک که بعنوان جایگزینی برای Su-25 معرفی شد. این نمونه مجهز به سیستم هاي راداری مختلف و همچنین توپ خودکار 30 میلی متری GSh-301 است.
Yakovlev Yak-133: این پروژه از هواپیماهای تهاجمی سبک در اوایل سال 1990 متوقف شد.
Yak-133IB: نسخه شکاری- بمب افکن از پروژه اصلی یاک- 130 که برای حمله به اهداف زمینی، هوایی و دریایی مورد استفاده قرار گرفت.
Yak-133PP: این مدل پلت فرم طراحی شده برای حضور در نبردهای الکترونیکی به شمار می‌رود.
Yak-133R: یاک- 133 آر نسخه تاکتیکی مخصوص عملیات هاي شناسایی است.
Yakovlev Yak-135: این مدل نیز به منظور حمل و نقل و با چهار صندلی طراحی شده است.
از جمله اصلی ترین اپراتورهای انواع مختلف جت یاک- 133 میتوان به الجزایر، بنگلادش، بلاروس، میانمار، روسیه و سوریه اشاره کرد.
مشخصات یاکوولف یاک- 130
– کاربری: جت آموزشی پیشرفته/ جنگنده سبک
– محل تولید: روسیه
– اولین پرواز: 25 آوریل سال 1996
– سال معرفی: 19 فوریه سال 2010
– وضعیت: فعال
– تعداد ساخته شده: 140 فروند تا سال 2017
– هزینه ساخت هر فروند: 15 میلیون دلار
– خدمه: 2
– طول: 11.49 متر
– پهنای بال: 9.84 متر
– ارتفاع: 4.76 متر
– مساحت سطح بال: 23.52 متر مربع
– وزن خالی: 4؛600 کیلو گرم
– وزن بارگیری شده: 7؛250 کیلو گرم
– بیشینه وزن برخاست: 10؛290 کیلو گرم
– موتور هواگرد: 2 موتور توربوفن Progress AI-222-25
– حداکثر سرعت: 1؛060 کیلومتر بر ساعت
– سرعت کروز: 887 کیلومتر بر ساعت
– برد: 2؛100 کیلومتر
– شعاع عملیاتی: 555 کیلومتر
– سقف پرواز: 12؛500 متر
– بارگیری بال: 276.4 کیلو گرم بر متر مربع
– نسبت نیرو به وزن: 0.70
جنگنده‌هاي Yak-130 متعلق به کلاس هواپیماهای مشهور به جنگنده‌هاي آموزشی مقدماتی یا به اصطلاح LIFT هستند که به دانشجویان خلبانی اجازه میدهند که با تکنولوژی‌هاي پیشرفته هنگام سوار شدن به یک جنگنده خط مقدم آشنا باشند.
