14 حقیقت کاملاً خیره کننده در مورد اختاپوس ها
پس از خواندن این مطلب هرگز اختاپوس را بـه همان شکل نخواهید دید. ما دراین قسمت از مجله تفریحی تالاب برای شـما همراهان عزیز بـه مناسبت روز اختاپوس در 16 مهر لیستی از 14 حقیقت کاملاً خیره کننده در مورد اختاپوس ها را منتشر کرده ایم.
حقایقی جالب در مورد اختاپوس ها
ارسطو، فیلسوف یونان باستان، بیش از 2300 سال پیش نوشت: “اختاپوس موجود احمقی اسـت، زیرا اگر در آب پایین بیاید بـه دست انسان نزدیک میشود.” هر چند تا هم اکنون بهتر میدانیم.
اختاپوس ها برخی از عجیب ترین موجودات روی زمین هستند. انها نه تنها باهوش، سازگار و حیله گر هستند، بلکه ظرفیت قابل توجهی برای همدلی نیز از خود نشان می دهند. بـه علاوه، هوش غیر قابل انکار آن ها با هوش موجودات دیگر بسیار متفاوت اسـت، بـه همین دلیل اسـت کـه بسیاری انها را نزدیک ترین چیزی کـه میتوانید بـه یک موجود بیگانه ببینید، میدانند.
اگر مجذوب اختاپوس‌ها هستید، تنها شـما نیستید – دانشمندان نیز مانند برخی از مطالعاتی کـه منتشر کرده‌اند، مجذوب خود می شوند. ادامه دهید و آماده شوید تا ذهن خودرا منفجر کنید.
1. هر بازو مینی مغز خود را دارد که می تواند تصمیم بگیرد
مدت‌هاست کـه محققان گمان میکنند کـه بازوهای اختاپوس ذهن خودرا دارند، اما اثبات ان چیز کاملاً متفاوتی اسـت. با این حال، یک مطالعه درسال 2019 موفق شد دقیقاً این را ثابت کند، و نشان داد کـه بازوها می توانند اطلاعات را بـه یک دیگر بفرستند در حالی کـه مغز را دور میزنند، کـه اساساً یک مدل جای گزین برای هوش نسبت بـه نسخه متمرکزی کـه خودمان داریم نشان می دهد.
دومینیک سیویتیلی، نویسنده این مطالعه گفت: بازوهای اختاپوس دارای یک حلقه عصبی هستند کـه مغز را دور می‌زند و بنابر این بازوها می توانند بدون این کـه مغز از ان آگاه باشد، اطلاعات را بـه یک دیگر ارسال کنند. بنابر این، در حالی کـه مغز کاملاً مطمئن نیست کـه بازوها در کجا قراردارند، بازوها میدانند کـه در کجا قراردارند و این بـه بازوها اجازه می دهد تا در طول اقداماتی مانند حرکت خزیدن هماهنگ شوند.
مطالب مشابه: عکس های شکار اختاپوس توسط مرغ دریایی
2. آنها می توانند کد ژنتیکی خود را تغییر دهند
همه ی ما سرما خورده ایم وقتی سرما می‌خورید چیکار میکنید؟ شـما استراحت میکنید، مایعات زیادی می‌نوشید، از این جور چیزها. اختاپوس هنگام سرماخوردگی چه می کند؟ برای غلبه بر سرما RNA خودرا تغییر می دهد.
اختاپوس ها و خویشاوندان آن ها «سرپایان» نوعی ویرایش RNA را انجام می دهند کـه در قلمرو حیوانات بسیار نادر اسـت و اطلاعات رمزگذاری شده توسط ژن هاي خودرا بدون تغییر خود ژن ها تنظیم می کنند – و اینکار را بسیار بیشتر از هر نوع دیگری انجام می دهند.
بـه سختی می‌توان گفت کـه آیا این توانایی غیر معمول با هوش بیگانه مانند انها مرتبط اسـت یا خیر، اما نوآ لیسکویچ-بروئر، یکی از محققانی کـه روی این مطالعه کار کرده اسـت، بـه آتلانتیک گفت: “این یک فرضیه بسیار قانع کننده را درنظر من ایجاد می کند.”
3. آنها شهرها «یا روستاها» را می سازند
مطمئناً ساختن شهرک‌ها کاری اسـت کـه فقط انسانها میتوانند روی زمین انجام دهند، درست اسـت؟ خوب، دوباره فکر کنید! درسال 2017؛ محققان برای یافتن سکونتگاه اختاپوس دیگری حیرت زده شدند.
ما یکیدیگر را می‌گوییم زیرا نخستین شهر اختاپوس درسال 2009 پیدا شد، اما وقتی محققان ان یکی را یافتند، فکر کردند کـه باید یک اتفاق عجیب‌وغریب باشد. این تئوری این بود کـه اختاپولیس تنها بـه دلیل یک جسم انسانی غیر قابل شناسایی ایجاد شد کـه یک نقطه مرکزی را تشکیل می داد کـه سرپایان با لانه هایي احاطه شده بودند. اما زمانی کـه انها محل سکونت دوم و مشابهی پیدا کردند، دیگر خبری از تصادفات عجیب‌وغریب نبود.
این شهر چندان بزرگ نیست و ابعاد ان 18 در 4 متر «59 در 13 فوت» اسـت و 10 تا 15 متر «33 تا 49 فوت» زیر آب قرار دارد. بنابر این واقعاً بیشتر شبیه یک روستا اسـت تا یک شهر، اما این باعث نمیشود کـه از جذابیت ان کم‌تر شود. شامل 16 نفر اسـت کـه از ماسه و صدف لانه هایي ساخته اند.
قابل توجه اسـت کـه این همسایگان تعاملات پیچیده اي از خود نشان می دهند و همیشه دوستانه نیستند – آن ها حتی هر چند وقت یکبار هم دیگر را تعقیب و حمله می کنند. معلوم نیست چرا اختاپوس ها دهکده می سازند.
4. آنها می توانند شاخک های سمی را از موجودات دیگر جدا کنند و از آنها به عنوان سلاح استفاده کنند
استفاده از ابزار نشانه روشنی از هوش اسـت و اختاپوس ها مدت ها پیش بر ان مسلط بودند. انها می توانند از پوسته نارگیل، اشیاء دور ریخته شده انسان و انواع چیزهایی کـه در کف اقیانوس پیدا می کنند بـه عنوان ابزار استفاده کنند. اما انها کار بسیار سردتری انجام می دهند.
5. آنها می توانند رویاپردازی کنند و زمانی که می بینند رنگشان را تغییر می دهند
چند سال پیش ویدیویی از اختاپوسی بـه نام هایدی در فضای مجازی منتشر شد. هایدی خواب بودو رنگش را تغییر می داد. احتمالاً او خواب میبیند. همه ی بـه این ایده متقاعد نشده بودند «و اگر منصف باشیم، برخی از مردم هنوز هم قانع نشده اند»؛ اما تحقیقات اخیر نشان می دهد کـه اختاپوس ها حالت هاي خواب متناوب دارند و می توانند رویاهای زودگذر ببینند.
اثبات این کـه رویاهای یک حیوان یکی از سخت ترین کارها برای انجام اسـت اما بـه طور فزاینده اي انجام میشود، تحقیقات نشان می دهد کـه برخی از حیوانات «از جمله اختاپوس» حالت هاي خواب متناوب مشابهی با انسان دارند و بـه احتمال زیاد نیز خواب می‌بینند.
6. آنها عاشق بازی هستند و ممکن است خسته یا اذیت شوند
شعبده بازی باهم خانه هاي آکواریومی خود، کوبیدن سنگ ها بـه شیشه، و قطع برق با اتصال کوتاه یک لامپ – اوتو اختاپوس بـه دلیل حوصله اش بسیار ولگردی کرد.
میدانستیم کـه او حوصله‌اش را سر میبرد چون آکواریوم برای زمستان بسته اسـت، ودر فاصله دو فوتی، هفت اینچ اتو متوجه شده بود کـه بـه اندازه‌اي بزرگ اسـت کـه میتواند روی لبه مخزن خود بچرخد و نور نقطه‌اي 2000 واتی بالای سرش را بادقت شلیک کند.
یکی از سخنگویان آکواریوم ستاره دریایی در کوبورگ، کشور آلمان، جایی کـه این اتفاق افتاد، گفت: جت آب هدایت شده. اتو دائماً هوس جلب توجه می کند و برای بـه دست آوردن انچه میـــخواهد، شیرین کاری می کند — یکبار، او بـه شیشه آکواریوم سنگ پرتاب کرد. بار دیگر، او شروع بـه شعبده بازی با خرچنگ هاي آکواریوم خود کرد. و گاهی اوقات، او چیزهایی را در آکواریوم بـه دلخواه خود مرتب می کند کـه باعث ناراحتی همشهریانش میشود.
اتو تقریبا تنها اختاپوسی نیست کـه اینکار را انجام می دهد. اختاپوس ها عاشق بازی هستند و وقتی کاری برای انجام دادن ندارند حوصله شان سر می‌رود — بازهم دو نشانه بارز هوش بالاتر. شخصیت انها نیز نقش دارد: برخی بازی کردن را بیشتر از دیگران دوست دارند و برخی مانند اتو می توانند کمی شیطون باشند.
7. آنها می توانند انسان ها را بشناسند و با آنها خوب یا بد رفتار کنند
اختاپوس ها چشمان بزرگی دارند ودر حالی کـه کور رنگ هستند، سیستم بینایی بـه خوبی توسعه یافته آن ها بـه انها اجازه می دهد تا زیر آب را عالی ببینند و هیچ نقطه کوری ندارند. بـه نظر می رسد کـه اختاپوس ها می توانند از نظر بصری بین اعضای گونه خود تمایز قائل شوند کـه نادر اسـت اما منحصر بـه فرد نیست. اما جالب‌تر از ان؛ بـه نظر میرسد کـه انها میتوانند بین افراد تفاوت قائل شوند – و آن ها را بـه خاطر بسپارند.
بـه عنوان مثال، اختاپوسی از دانشگاه اوتاگو در نیوزلند نسبت بـه یکی از کارکنان بدش می آمد و هر بار کـه کارمند از کنار مخزن عبور می کرد، اختاپوس یک جت آب بـه سمت او می پاشید.
دریک آزمایش بازرسی‌شده‌تر، زیست‌شناسان در آکواریوم سیاتل نشان دادند کـه اختاپوس‌ها می توانند بـه یاد بیاورند کـه چه کسی بـه آن ها غذا می دهد و چه کسی با انها بد رفتار میکند. همچنین بـه نظر می رسد زمانی کـه مردم سعی می کنند با آن ها ارتباط برقرار کنند قدردانی می کنند.
8. آنها می توانند نور را از طریق پوست خود درک کنند
پوست اختاپوس حاوی رنگدانه حساس بـه نور اسـت کـه در چشم آن ها نیز یافت میشود. بـه عبارت دیگر، آن ها می توانند با پوست خود “ببینند” «یا بهتر اسـت نور را درک کنند». این موجودات باهوش می توانند با استفاده از سلول هاي تخصصی بـه نام کروماتوفور رنگ را بر اساس محیط اطراف خود تغییر دهند. اما این سلول ها حتی بیشتر از تغییر رنگ انجام می دهند.
اساساً با برخورد نور محیطی بـه پوست اختاپوس، نور می تواند انبساط یا انقباض این کروماتوفورها را تحریک کند. سلول‌ها همچنین بـه لمس مکانیکی واکنش نشان می دهند، و مشخص نیست کـه این سلول‌ها بـه عنوان پاسخی بـه نور، لمس مکانیکی یا هردو بـه این شکل تکامل یافته‌اند.
9. آنها برخی از ژن های هوش ما را به اشتراک می گذارند
اختاپوس ها و انسانها از نظر بیولوژیکی شباهت زیادی باهم ندارند، اما ما یک چیز مهم مشترک داریم: ژن هاي پرش. ژن هاي بـه اصطلاح پرش یا ترانسپوزون ها 45 درصد از ژنوم انسان را تشکیل می دهند. این ژن ها توالی هاي DNA کوتاهی هستند کـه توانایی کپی و چسباندن خودرا در مکان دیگری در ژنوم ما دارند.
در اختاپوس‌ها، مانند انسانها، انها همچنین در مناطقی از مغز کـه با انعطاف‌پذیری رفتاری مرتبط هستند – سازگاری – شناسایی شده‌اند. این بـه نوعی تایید می کند کـه اختاپوس ها سازگار هستند و شباهت انها بـه انسانها قابل توجه اسـت.
در واقع، یکی از محققانی کـه روی این مطالعه کار می کرد، وقتی متوجه فعالیت در لوب عمودی اختاپوس شدند – ساختاری کـه محل یادگیری و توانایی‌هاي شناختی ان‌هاست «مثلا هیپوکامپ برای انها، بـه معنای واقعی کلمه روی صندلی پرید».
10. آنها یاد گرفته اند که چگونه از زباله های کف اقیانوس استفاده کنند
استفاده از ابزار یک چیز اسـت، اما انطباق با استفاده از زباله‌هاي دست‌ساز چالشی متفاوت اسـت، چالشی کـه اختاپوس‌ها با رنگ‌هاي درخشان از ان عبور می کنند.
مواد در اقیانوس فرو می روند، و بسیاری از انها تقصیر ماست – زیرا موادی کـه فرو میروند اغلب آلودگی هستند. این بدیهی اسـت کـه برای حیات وحش بد اسـت، اما برخی از موجودات «شـما احتمالاً میتوانید حدس بزنید کدام یک» در واقع یاد گرفته اند کـه از ان بـه نفع خود استفاده کنند.
مطالب مشابه: تصاویر دیدنی از جدال یک شیر دریایی با اختاپوس
11. آنها می توانند خود را از آب بیرون بکشند و در خشکی راه بروند
ممکن اسـت دیوانه کننده بـه نظر برسد، اما بیشتر گونه هاي اختاپوس می توانند 30 تا 60 دقیقه بیرون از آب زنده بمانند و اغلب از این توانایی استفاده می کنند. اساساً؛ اختاپوس‌ها درصورت گرفتار شدن در جزر و مد یا اگر شکارچیان آن ها را تعقیب می کنند، از شاخک‌هاي خود برای راه رفتن در خشکی استفاده میکنند – گاهی اوقات حتی برای یافتن طعمه خود.
قابل توجه اسـت کـه این فقط در طبیعت اتفاق نمی افتد. اینکی، یک اختاپوس نر معمولی نیوزلندی، از داخل یک سوراخ کوچک از محوطه خود فرار کرد، زمانی کـه کسی تماشا نمی کرد روی زمین سر خورد و بدنش را از طریق لوله‌اي باریک کـه بـه آب‌هاي آزاد منتهی میشد، فشار داد.
12. آنها از دایناسورها پیرتر هستند
یک فسیل هشت پا مربوط بـه دوره اي بـه نام کربونیفر، حدود 296 میلیون سال پیش وجوددارد – برای مقایسه، دایناسورها 252 میلیون سال پیش ظاهر شدند. اما این حتی قدیمی‌ترین موردی نیست کـه می شناسیم. قدیمی‌ترین اختاپوس شناخته شده مربوط بـه حدود 329 میلیون سال پیش اسـت و 10 بازو داشت.
13. آنها می توانند درد عاطفی را احساس کنند
وقتی در مورد درد صحبت می‌کنیم، فقط بـه یک واکنش انعکاسی ساده بـه چیزی مضر اشاره نمی‌کنیم – درد همچنین شامل یک جزء احساسی اسـت و بـه نظر می رسد اختاپوس ها نیز ان را تجربه می کنند. مطالعه‌اي درسال 2021 نشان داد کـه اختاپوس‌ها مانند پستانداران احساس درد میکنند و از وضع مقررات رفاهی برای این حیوانات حمایت میکند.
در حالی کـه بازهم، اثبات این موضوع فراتر از هیچ شکی بسیار سخت اسـت، تحقیقات رو بـه رشدی بـه احساسات پیچیده اي کـه اختاپوس ها احساس می کنند اشاره می کند. اگر انها می توانند احساس بی حوصلگی، کنجکاوی یا آزرده خاطر کنند، سخت اسـت استدلال کنیم کـه انها احساساتی ندارند.
14. با همه اینها، برخی از مردم می خواهند کشاورزی کنند و آنها را بخورند
ما هنوز در حال شروع بـه درک انها هستیم — شاید این احمقانه ترین چیز از همه ی باشد. ما هزاران سال اسـت کـه اختاپوس ها را می شناسیم، اما هنوز فقط سطح توانایی هاي شناختی انها را می خراشیم. صد سال پیش، اکثر مردم احتمالاً با ارسطو موافق بودند، اما اکنون ما خیلی بهتر میدانیم. حتی همین دو دهه پیش، درک ما از انها کاملاً متفاوت بودو با هر مطالعه و مشاهده در حال تغییر اسـت.
بیش از 300 گونه مختلف از اختاپوس وجوددارد کـه ما آن ها را می شناسیم، و بـه نظر می رسد بسیاری «اگر نه همه ی» از چنین هوش پیشرفته اي برخوردار باشند. اما اختاپوس ها در مشکل هستند. بیشتر گونه ها کـه بـه طور جدی توسط آلودگی، صید بی رویه و از دست دادن زیستگاه تهدید می شوند، در حال مبارزه هستند. کاهش انها با این واقعیت تشدید میشود کـه غذای انها نیز بـه شدت تهدید میشود.
مطالب مشابه: دانستنی های جالب از دنیای حیوانات
در پایان
برای بدتر شدن اوضاع برای اختاپوس ها، فراخوان هاي فزاینده اي برای ساخت مزارع اختاپوس وجوددارد. همین همین حالا، وقتی یاد می‌گیریم کـه اختاپوس ها احساساتی هستند و فرهنگ دارند، میخواهیم انها را بـه عنوان حیوانات گوشتی پرورش دهیم.
