آشنایی با زلزله های بسیار مخرب در ایران و جهان
نگاهی به تاریخچه ي زمين لرزه در ایران و دنیا , چند ماه متوالی است که ایران بسیار کشور پر زمين لرزه خیز است در ادامه می توانید با زمين لرزه های بسیار ویرانگر در تهران و ایران و دنیا تالاب را دنبال نمایید .
به گزارش تالاب ایراناز جمله کشور های زمين لرزه خیز است و در طول زمان های مختلف تاریخی زمین لرزه های مهیب با خسارات بالای متعددی را شاهد بوده است.
از چند روز پیش که رئیس جمهور وقوع زمین لرزه در تهران را جدی دانست و سپس بحث ها و اقدامات دولت برای سبک سازی جمعیت این کلان شهر مطرح شده، بار دیگر نظز زمین شناسات و رسانه ها و… به این حادثه طبیعی جلب شده است.
بر اساس پیشبینی ها و تحقیقات صورت گرفته، وقوع زمين لرزه در تهران هم به خاطر بافت ساختمانی و عمرانی و هم به خاطر موقعیت زمين لرزه خیزی آن، خسارات بسیاری رابه دنبال خواهد داشت. همین موضوع مطالعات، کارشناسی، تمهیدات و آنوزش های لازم را بیش از پیش ضروری می‌نماید.
رودبار و بم، تجربه های دردآور
زمین لرزه رودبار و منجیل و زمین لرزه بم از بزرگ ترین و ویرانگر ترین زمین لرزه های ایران در چند دهه اخیر است. به گزارش پایگاه ملی داده های علوم زمینی کشور، روز پنج‌شنبه ساعت 30 دقيقه و 13 ثانيه بامداد در استان گيلان زمين لرزه‌ای دهشتناک به وقوع پيوست.
کانون آن در عرض جغرافيايي 36 درجه و 49 دقيقه و در طول جغرافيايي 49 درجه و 24 دقيقه و 51 ثانيه برآورد شده است.
به گزارش تالاب برابر ارقام اعلام شده اوليه، بزرگي آن بين 7.3 تا 7.7 در مقياس ريشتر بود. اين رويداد در 31 خردادماه سال 1369، برابر با بيستم ژوئن سال 1990 در ناحيه رودبار، منجيل و لوشان در بخش باختري البرز موجب كشتار نزديك به 35000 نفر، زخمی شدن 60000 نفر و بي خانماني بيش از500000 نفر شد.
دراين واقعه حدود 200هزار واحد مسکوني تخريب شد که تعداد 60هزار واحد ازآن به کلي ويران شده بودند و خسارات اوليه ناشي از زمين لرزه بيش از 800ميليارد ريال تخمين زده شد.
دراين حادثه 4 روستا در منطقه «اشکور» رودسر بر اثر ريزش کوه ارتفاعات کليشم عمارلو و شکاف عميق در دل خاک دفن شدند.
هم‌چنين در قسمت مياني شهر رودبار، مشرق رودخانه سفيدرود دره‌ای عميق وجود داشت که آب کوه‌های «کولون» و «لازباد» و چشمه‌ای مرتفع در آن جاري بود.
سایت تالاب : در اثر وقوع زمين لرزه کوه‌های اطراف منتهي به اين دره که پوشيده از درختان زيتون به بار نشسته بود به طول يک کيلومتر بر اثر رانش به سوي جاده و رودخانه سپيدرود پيشروي کرد.
همراه اين جابه‌جايي تقريبا تعداد 25هزار اصله درخت جابجا و به کوهي از خاک و درخت تبديل شد.
اين زمين لرزه خسارات اقتصادي معادل 2/5 در صد توليد ناخالص ملي وارد نمود.
مطالعه و وارسي عوارض برجا مانده از اين زمين لرزه نشان داده است كه عمق کانوني اين زمين لرزه در ژرفاي 19 كيلومترزير سطح زمين واقع شده است . گسل آن در روي سطح زمين نيز به گونه سه تكه ناپيوسته با سيماي نردباني درطولي نزديك به 80 كيلومتر با فاصله آشكار شده بود.
زمین لرزه ۵ دیماه ۱۳۸۲ بم در ساعت۵:۲۶:۲۶ به وقت محلی « ساعت ۱:۲۶:۲۶ روز ۲۶ دسامبر ۲۰۰۳ به وقت بین المللی GMT» در شهر تاریخی بم در جنوب شرقی کشور و در جنوب شرقی کرمان به وقوع پيوست .
این زمين لرزه در ساعات آغازین بامداد که اکثر ساکنان بم خواب بودند اتفاق افتاد، که این چالش را میتوان بعنوان یکی از عوامل تشدید تلفات جانی درنظر گرفت. آمار تلفات رسمی بیش از ۲۵۰۰۰ نفر و مجروحان حدود ۵۰۰۰۰ نفر اعلام گردید.
سایت تالاب :بیش از ۱۰۰۰۰۰ نفر نیز بی خانمان شدند. کانون زمین لرزه – بر اساس اطلاعات کسب شده از لرزه اصلی و پس لرزه ها توسط لرزه نگارها و شتاب نگارهای مستقر در بم – در محدوده شهر بم واقع بوده است. بر اساس بررسی های انجام شده بخشی از گسل بم که از کنار شهر بم عبور می‌کند در این زمين لرزه فعال شده است.
زمين لرزه های بزرگ تهران
نخستین زمين لرزه ثبت‌شده در تاریخ برای شهر تهران مربوط به 400 سال پیش از میلاد است که این زمين لرزه با بزرگی 6/7 ریشتر ری و ایوانکی را لرزانده است.
در زیر به برخی زمین لرزه های بزرگ و ویرانگر تاریخ تهران و نواحی آن بر اساس منابع اینترنتی اشاره شده است:
درسال 122 خورشیدی شرق شهر ری با بزرگی 2/7 ریشتر
در 234 خورشیدی شهر ری با بزرگی 1/7 ریشتر
337 خورشیدی ری- طالقان- شمیران 7/7 ریشتر
556 خورشیدی ری- کرج- قزوین 2/7 ریشتر
1044 خورشیدی زمين لرزه دماوند با 5/6 ریشتر
1209 خورشیدی دماوند- شمیرن با بزرگی 1/7 ریشتر
1341 خورشیدی بوئین زهرا با 2/7 ریشتر
1352 خورشیدی ورامین و ایوانکی با بزرگی 5 ریشتر
1369 رودبار و منجیل با 4/7 ریشتر لرزید.
1376 ورامین، 7/4 ریشتر
1383 فیروز آباد، 3/6 ریشتر
بزرگ ترین زمين لرزه های صد ساله ایران
سایت تالاب : در ادامه به مهم‌ترین زمین لرزه های بزرگ در صد ساله گذشته ایران اشاره شده است.
درسال 1288 در منطقه سیلاخور زمین لرزه ای به بزرگی 4/7 ریشتر بوقوع پیوست که 8000 کشته و 64 تخریب روستا رابه همراه داشت.
درسال 1309 زمین لرزه با بزرگی 4/7 ریشتر سلماس را لرزاند که باعث کشته شدن 2514 نفر و تخریب 60 روستا شد.
شهر لار درسال 1339 با یک زمین لرزه 7/6 ریشتری لرزید که 400 نفر در این حادثه کشته شده و 75 درصد شهر نیز تخریب شد.
زمین لرزه بوئین زهرا نیز با شدت 2/7 ریشتر و 10000 کشته درسال 1341 به وقوع پیوست.
درسال 1347 نیز زمین لرزه ای به بزرگی 4/7 ریشتر دشت بیاض را لرزاند که منجر به کشته شدن 10500 نفر و تخریب 61 روستا شد.
1351 منطقه قیر با زمین لرزه 9/6 ریشتری لرزید و 4000 نفر رابه کام مرگ برد.
1356 خورگو با 7 ریشتر لرزید که در آن 128 نفر کشته شدند.
زمين لرزه طبس با شدت 7/7 ریشتر درسال 1357، 19600 کشته و تخریب 16 روستا رابه دنبال داشت.
درسال 1358 هم قائن با شدت 1/7 ریشتر لرزید که در اثر آن 130 نفر جان باختند.
1360 سیرچ با شدت 4/7 ریشتر به لرزه درآمد و 1300 نفر کشته شدند و 85 درصد شهر هم تخریب شد.
رودبار و منجیل درسال 1369 با شدت 4/7 ریشتر لرزید که 35000 نفر کشته به همراه داشت.
بیرجند هم درسال 1376 با شدت 3/7 ریشتر لرزید و 1500 نفر کشته بر جای گذاشت.
درسال 1381 هم آوج در اثر زمین لرزه با خسارات زیاد در شهر و روستاها روبه رو شد. شدت زمين لرزه آوج 6/6 ریشتر بود.
بم هم درسال 1382 با قدرت 5/6 ریشتر با خاک یکسان شد که 41000 نفر در اثر آن جان باختند.
زمين لرزه بعدی درسال 1383 در فیروزآباد با شدت 3/6 ریشتر آمد که منجر به ریزش کوه و خسارات شد.
زرند هم درسال 1383 با شدت 4/6 ریشتر لرزید و 612 نفر در آن کشته شدند و 10 روستا تخریب شد.
بزرگ ترین زمين لرزه های تاریخ قبل از قرن بیستم
• زمين لرزه شانكسی «1556». مرگبارترین زمين لرزه شناخته شده تاریخ در چین كه تلفات آن 830000 نفر تخمین زده شده است.
• زمین لرزه داور استریتس سال 1580 «1580».
• زمين لرزه كاسكادیا«1700».
• زمين لرزه های كامچاتكا «1737 و1952».
• زمين لرزه لیسبون درسال 1755 /زمين لرزه یسبون «1755».
• زمين لرزه نیومادرید «1811» ویك زمين لرزه دیگر «1812» كه هردو درشهر كوچك میسوری رخ دادند؛ این زمين لرزه بعنوان قویترین زمين لرزه در آمریكای شمالی گزارش شده و مسیر رودخانه می سی سی پی را موقتا تغییر داد.
• زمین لرزه فورت تجون «1857». بزرگی آن بیش از 8 درجه ریشتر تخمین زده شده واز آن به‌عنوان قویترین زمين لرزه تاریخ كالیفرنیای جنوبی یاد میشود.
• زمين لرزه لون ولی «1872». لرزه شناسان می‌گویند كه شاید قویتری زمين لرزه ای باشد كه در كالیفرنیا اندازه گیری شده و بزرگی آن 1/8 درجه در مقیاس ریشتر تخمین زده شده است.
• زمین لرزه چارلستون «1886». بزرگترین زمين لرزه درجنوب شرقی ایالات متحده كه 100 نفرراكشت .
• زمین لرزه آسام درسال 1897 «1897». یك زمين لرزه بزرگ با اندازه بیش از 8 ریشتر كه همه ی ساختمان ها را ویران كرد.
زمين لرزه‌های مهیب قرن بیستم
• زمين لرزه سانفرانسیسكو درسال 1906/زمين لرزه سانفرانسیسكو «1906». بین 7/7 و3/8 ریشتر بودو تقریباً 3000نفر را كشته و400میلیون دلار ضرر به بار آورد؛ ویرانگرترین زمين لرزه تاریخ كالیفرنیا و ایالات متحده است .
• زمین لرزه گریت كانتو «1923». این زمين لرزه در جزیره هانشو در ژاپن به وقوع پيوست و بیش از 140000نفر را درتوكیو و اطراف آن كشت .
• زمين لرزه آسام درسال 1950 «1950». زمين لرزه به بزرگی 6/8 در آسام هند.
• زمین لرزه گریت كرن كانتی «1952». این زمین لرزه دومین ریززلزله «tremor» نیرومند تاریخ كالیفرنیای جنوبی است كه مرکز اصلی آن در 60 مایلی شمال لس آنجلس قرار داشت. خسارات عمده آن در بیكرزفیلد كالیفرنیا بودو لس آنجلس را نیز تكان داد .
• كویك لیك «1959». یك دریاچه را در مونتانای جنوبی در ایالات متحده ایجاد كرد.
• زمين لرزه گریت چیلیان «1960». بزرگترین زمين لرزه ای كه تاكنون ثبت شده؛ بزرگی آن 5/9 درجه در مقیاس اندازه گشتاور می باشد وباعث ایجاد سونامی هایي در سراسر اقیانوس آرام شد .
• زمین لرزه جمعه خوب «1964». درآلاسكا به وقوع پيوست و سومین زمين لرزه بزرگ ثبت شده به اندازه 2/9 است و باعث ایجاد سونامی هایي در سراسر اقیانوس آرام شد .
• زمین لرزه آنكاش درسال 1970 «1970». باعث رانش زمین شد وشهر یوگای ، پرو را دفن كرد كه منجر به كشته شدن بیش از 40000نفر گردید.
• زمين لرزه مانوگوا «1972» كه بیش از 10000نفر را كشته و%90از شهر را ویران كرد . این زمين لرزه در نیمه شب 23 دسامبر 1972 به وقوع پيوست.
• زمین لرزه فریول «1976» كه در 6 می بیش از 2000نفر را در شمال ایتالیا به كام مرگ فروبرد .
• زمين لرزه تانگشان «1976» ویرانگر ترین زمین لرزه عصر جدید است .آمار رسمی تلفات آن 255000نفر اعلام شد اما تعداد زیادی از كارشناسان معتقدند كه دویا سه برابر این تعداد در این زمين لرزه كشته شده اند.
• گواتمالا«1976». منجر به مرگ 23000 نفر مصدوم شدن 77000نفر وویرانی 25000 خانه شد .
• زمين لرزه كوالینگا ،كالیفرنیا «1983». 5/6 درجه در مقیاس ریشتر در قسمتی از گسل سن آندریاس. شش نفر كشته شدند مركز شهر گوالینگا ، كالیفرنیا ویران شد و میدان های نفتی دچار آتش سوزی شدند.
• زمين لرزه بزرگ مكزیك «1985» بیش از 65000 نفر رابه كام مرگ فروبرد «هرچند خيال می‌رود بدلیل ناپدید شدن مردم بیش از 30000 نفر كشته شده باشند ».
• زمين لرزه لندرز ،كالیفرنیا «1992» ضرر های جدی در شهر كوچك یوكاولی ، كالیفرنیا به بار آورد و در10ایالت غربی ایالات متحده احساس شد . 3ساعت بعد یك ریز زمين لرزه به بزرگی 4/6 به وقوع پيوست و در سراسر كالیفرنیای جنوبی احساس شد
.
• زمين لرزه بزرگ هانشین «1995». بیش از 6400نفر را در كوبه و اطراف آن واقع در ژاپن قربانی گرفت .
• زمين لرزه ایزمیت در س
ال 1999 درتركیه ، زمين لرزه ایزمیت «1999 » بیش از 17000 نفر را در شمال غربی ترکیه به کام مرگ فرستاد.
• زمين لرزه هکتور ماین «1999». یك زمين لرزه 1/7 ریشتری كه مركز اصلی آن در 30 مایلی شرق بارستوف ، كالیفرنیا قرار داشت و بطور گسترده در كالیفرنیا و نوادا احساس شد.
قرن بیست ویكم
• زمين لرزه گجرات درسال 2001
• زمين لرزه دودلی درسال 2002
• زمين لرزه نیسکوالی «2001»
• زمين لرزه بم ، ایران سال 2002 بیش از 40000نفر کشته گزارش شدند.
• زمين لرزه پارك فیلد / زمين لرزه پارك فیلد ،كالیفرنیا «2004». این زمين لرزه بزرگ نبود «6درجه » اما پیشبینی شده ترین ومجهزترین زمین لرزه ای بود كه تا كنون ثبت شده واحتمالاً نگرشی را ایجاد می كند كه می‌تواند برای پیشبینی زمين لرزه های آینده درجاهای دیگر با گسل های لغزشی – ضربه ای نظیر مفید باشد.
• زمين لرزه چوتسودرسال 2004
• زمين لرزه اقیانوس هند درسال 2004. یكی از بزرگترین زمين لرزه هایي است كه درتاریخ ثبت شده و مقدار گشتاوری آن 1/9 تا3/9 است . مركز اصلی آن در سواحل جزیره سوماترا در اندونزی بود ؛ این زمین لرزه عظیم باعث به وجود آمدن مجموعه ای از سونامی های غول پیكر شد كه سواحل چند كشور را در نوردید و 229000نفررا به كام مرگ فرستادند. از این زمين لرزه بعنوان یكی از بدترین بلایای طبیعی سیاره زمین یاد میشود.
• زمين لرزه سال 2005 در سوماتران
• زمين لرزه فاكووكا درسال 2005
• زمين لرزه سال 2005 كشمیر بیش از 79000 نفر كشته شدند .
• زمين لرزه دریاچه تانگانیا «2005».
• زمين لرزه 3/6 درجه ای جاوه در جولای 2006
• زمين لرزه 6/6 درجه ای سلبس در جولای 2006
• زمين لرزه 7 ریشتری در هائیتی 2010
• زمين لرزه 8/8 ریشتری شیلی در2010
