اشعار شاهنامه فردوسی | گلچینی از شعرهای حکیم ابوالقاسم فردوسی

– زندگینامه حکیم ابوالقاسم فردوسی

شعرهای کوتاه فردوسی در مورد علم و دانش

توانا بود هر که دانا بود
ز دانش دل پیر برنا بود

ز دانش اولین به یزدان گرای
کجا هست و باشد همیشه به جای

به دانش ز یزدان شناسد سپاس
خنک مرد دانا و یزدان شناس

دگر آن که دارد ز یزدان سپاس
بود دانشی مرد نیکی شناس

به دانش فزای و به یزدان گرای
که او باد جان ترا رهنمای

بپرسیدم از مرد نیکو سخن
کسی کو بسال و خرد بد کهن

که از ما به یزدان که نزدیکتر
که را نزد او راه باریکتر

چنین داد پاسخ که دانش گزین
چو خواهی ز پروردگار آفرین

به گیتی به از مردمی کار نیست
بدین با تو دانش به پیکار نیست

سر راستی دانش ایزیدیست
چو دانستیش زو نترسی ؛ بدیست

اشعار فردوسی درباره ایران

ندانی که ایران نشست منست
جهان سر به سر زیر دست منست

هنر نزد ایرانیان است و بس
ندادند شیر ژیان را بکس

همه ی یک دلانند یزدان شناس
به نیکی ندارند از بد هراس

چنین گفت موبد که مرد بنام
به از زنده دشمن بر او شاد کام

اگر کشت خواهد تو را روزگار
چه نیکو تر از مرگ در کار زار

همه ی روی یکسر بجنگ آوریم
جهان بر بد اندیش تنگ آوریم

****

چو ایران مباشد تن من مباد
بدین بوم و بر زنده یک تن مباد

اگر سر به سر تن به کشتن دهیم
ازآن به که کشور به دشمن دهیم

****

دریغ است ایران که ویران شود
کنام پلنگان و شیران شود

****

به یزدان چنین گفت کای دادگر
تو دادی مرا دانش و زور و فر

چو دیدار یابی به شاخ سخن
بدانی که دانش نیاید به بن

اگر چند بخشی ز گنج سخن
بر افشان که دانش نیاید به بن

یک بیت شعر از فردوسی

اگر دانشی مرد گوید سخن
تو بشنو که دانش نگردد کهن

به رنج اندر ار تنت را رواست
که خود رنج بردن به دانش سزاست

بیاموز و بشنو ز هر دانشی
بیابی ز هر دانشی رامشی
ز خورد و ز بخشش میاسای هیچ
همه ی دانش و داد دادن بسیچ

اشعار تک بیتی ناب فردوسی

میاسای از آموختن یک زمان
ز دانش میفکن دل اندر گمان

همیشه یکی دانشی پیش دار
ورا چون روان و تن خویش دار

فزون است ازآن دانش اندر جهان
که بشنود گوش آشکار و نهان

ابیات ناب از فردوسی درباره علم

کسی کو به دانش توانگر بود
ز گفتار و کردار بهتر بود

خرد باید و دانش و راستی
که کژی بکوبد ار کاستی

مطالب مرتبط : گزیده ای از اشعار فردوسی (گفتار اندر آفرینش مردم)

بر ما شکیبائی و دانش است
ز دانش روان هاي‌ پر از رامش است

شکبیائی از ما نشاید ستد
نه کس را ز دانش رسد نیز بد

نگه کن به جاییکه دانش بود
ز داننده کشور به رامش بود

شعر کوتاه در مورد ایران از فردوسی

نمانیم که این بوم ویران کنند
همی تاراج از شهر ایران کنند
نخوانند بر ما کسی آفرین
چو ویران بود بوم ایران زمین

بیارای دل رابه دانش که ارز
به دانش بود چو بدانی بورز

به دانش بود مرد را ایمنی
ببندد ز بد دست آهرمنی

به دانش بود بیگمان زنده مرد
خنک رنجبردار پایند مرد

چنین گفت داننده دهقان پیر
که دانش بود مرد را دستگیر

هر آن مغز کو را خرد روشنست
ز دانش به گرد تنش جوشنست

یک فارسی بود هشیار نام
که بر چرخ کردی به دانش لگام

شعر فردوسی درباره علم و خرد

چه ناخوش بود دوستی با کسی
که بهره ندارد ز دانش بسی

که بیکاری او ز بی دانشی است
به بی دانشان بر بباید گریست

****

ز دانش بود جان و دل را فروغ
نگر تا نگردی به گرد دروغ
سخنگوی چون بر گشاید سخن
بمان تا بگوید تو تندی مکن

گلچین اشعار فردوسی درباره ادب و سخن گفتن

مگو آن سخن کاندرو سود نیست
کزان آتشت بهره جز دود نیست

****

تن مرده چون مرد بی دانشست
که نادان به هر جای بی رامشست

که دشمن که دانا بود به ز دوست
که با دشمن و دوست دانش نکوست

****

سخن ماند از ما همی یادگار
تو با گنج دانش برابر مدار

****

سخن سنج و دینار گنجی مسنج
که بر دانشی مرد خوار است گنج

به دانش نگر دور باش از گناه
که دانش گرامی تر از تاج و گاه

مطالب مرتبط : گلچینی از بهترین شعرهای حکیم ابوالقاسم فردوسی

هران گه که گویی که دانا شدم
به هر دانشی بر توانا شدم
چنان دان که نادان تری آن زمان
مشو بر تن خویش بر بدگمان

گزیده‌اي از بهترین اشعار فردوسی

مطالب مرتبط : اشعار زیبای فردوسی (سپاه شب تیره)

 

****

بیا تا همه ی دست نیکی بریم
جهان جهان رابه بد نسپرسم

نباشد همه ی نیک و بد پایدار
همان به که نیکی بود یادگار
همان گنجِ دینار و کاخ بلند
نخواهد بُدَن مر تو را سودمند
سخن ماند از تو همی یادگار
سخن را چنین خوارمایه مدار

جز وی را مخوان کردگار جهان
شناسنده آشکار و نهان

ازو بر روان محمد سلام
بیارانش بر هریکی برفزود

سر انجمن بد ز یاران علی
که خوانند وی را علی ولی

همه ی پاک بودند و پرهیزگار
سخن هایشان برگذشت از شمار

کنون بر سخن ها فزایش کنیم
جهان‌ آفرین را ستایش کنیم

به یزدان هر آن‌کس که شد ناسپاس
به دلش اندر آید ز هر سو هراس

بسی رنج بردم دراین سال سی
عجم زنده کردم بدین فارسی
نمیرم از این پس که من زنده ام
که تخم سخن را پراکنده ام

اشعار زیبای فردوسی در مورد مرگ

جهان یادگار است و ما رفتنی
به گیتی نماند بجز گفتنی
به نام نکو گر بمیرم رواست
مرا نام باید که تن مرگ راست

بهترین تک بیتی فردوسی درباره خد

مطالب مرتبط : اشعار فردوسی در ستایش خرد (اشعار فردوسی)

به نام خداوند جان و خرد
کز این برتر اندیشه بر نگذرد
خداوند نام و خداوند جای
خداوند روزی ده رهنمای

مبارزه با هوای نفس و شهوت رانی

اگر بر خرد چیره گردد هوا
نیابد ز چنگ هوا، کس رها
خردمند کآرد هوا رابه زیر
بود داستانش چو شیر دلیر

مبارزه با حرص و آز

بخور آن چه داری و بیشی مجوی
که از آز کاهد همی آبروی

راست گویی و پرهیز از دروغ

به گیتی به از راستی پیشه نیست
ز کژی تبر هیچ اندیشه نیست
چو با راستی باشی و مردمی
نبینی بجز خوبی و خرّمی

تلاش و کوشش

شعر کوتاه فردوسی درباره کار و تلاش

به رنج اندر است اي خردمند گنج
نیابد کسی گنج نابرده رنج

بی آزاری

اشعار شاهنامه فردوسی

به نزد کهان و به نزد مهان
به اذيت موری نیرزد جهان

نیکی و احسان

مکن بد که بینی به فرجام بد
ز بد گردد اندر جهان نام بد
نگر تا چه کاری، همان بدروی
سخن هرچه گویی همان بشنوی
تو تا زنده اي سوی نیکی گرای
مگر کام یابی به دیگر سرای

بردباری و پرهیز از غرور

سر مردمی بردباری بود
سبک سر همیشه به خواری بود