قوانین گرفتن خسارت در تصادفات رانندگی (بیمه شخص ثالث)

قوانین گرفتن خسارت در تصادفات رانندگی

قوانین کلی برای تمامی بیمه هاي‌ شخص ثالث کشور به این صورت می‌باشد.

خسارت چیست؟

به صورت کلی مفهوم «خسارت» :

درمورد انسان به معنی نقص عضو و یا در مرحله بالاتر فوت فرد است. در مورد اشیا و اموال به معنای از بین رفتن، اتلاف شدن، کم شدن یا معیوب شدن ان شی است.

مثلا در صورت برخورد دو خودرو یکی از انها مقصر شناخته می شود، نقص‌ها و شکستگی‌ها و آسیب‌هاي‌ واردشده به خودرو نوعی خسارت محسوب می شود.

خسارت انواع مختلفی دارد؛ خسارت‌هاي‌ مادی، خسارت‌هاي‌ جانی و بدنی و خسارت‌هاي‌ معنوی که در مبحث خسارت بیمه شخص ثالث به بیان دو نوع اول میپردازیم.

گرفتن خسارت در تصادفات رانندگی ،هرروز تعداد زیادی تصادف در کشور رخ می دهد که بخش از انها تصادف‌هایي است که خسارت به بار می‌آورند. همیشه بعد از وقوع تصادف و رخ دادن حادثه این سوال مطرح میشود که چه کسی باید گرفتن خسارت در تصادفات ناشی ازاین اتقاق را پرداخت کند؟

به گزارش تالاب درسال‌هاي‌ اخیر و با توجه به اجباری شدن بیمه شخص ثالث، بسیاری بیمه‌ها را پاسخ به این پرسش می دانند اما باید بدانید که راه‌هاي‌ دیگری نیز برای جبران خسارت وجوددارد. وقتی حادثه رخ می دهد در قدم اول باید معلوم شود مسبب اصلی تصادف کیست.

باید بدانید که برابر قانون در سوانح رانندگی کسیکه حادثه مستقیما از فعل وی ناشی شده، مسئول و قابل تعقیب است و قانون جدید هم مانعی بر سر این مسئله ایجاد نکرده است.

در تبصره دو ماده یک قانون اصلاح قانون بیمه اجباری آمده است:«مسئولیت دارنده وسیله نقلیه مانع از مسئولیت شخصی که حادثه منسوب به فعل یا ترک فعل او است، نیست».

به عبارتی در حوادثی که مطالبه زیان یا گرفتن خسارت در تصادفات ناشی از ان مشمول قانون اصلاحی است، می توان علیه مقصر حادثه طرح دعوا کرد. مقصود از مسبب حادثه شخصی است که مرتکب فعل قابل سرزنشی شده است.

در واقع ممکن است بدون ارتکاب تقصیر هم تصادفی رخ دهد و زیانی به بار آید که دراین صورت احتمال دارد شخص بی‌گناه مسئول شناخته شود. پس مسئول جبران زیان وارده همیشه مقصر نیست.

بد نیست بدانید که برابر تبصره ۱ ماده ۱ «قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث»؛ دارنده همان مالک یا متصرف وسیله نقلیه است و هرکدام که بیمه‌نامه موضوع این ماده را تحصیل کند تکلیف از دیگری سرنگون میشود.

البته در ماده ۱۹ قانون فوق دارنده کسی است که از وسیله نقلیه استفاده میکند و باید بیمه‌نامه وسیله رابه همراه داشته باشد. بر اساس مفهوم ماده، دارنده مسئول جبران زیان‌هایي است که بر اثر وسیله نقلیه یا یدک یاا تریلر یا از محمولات آن ها به اشخاص ثالث « گرفتن خسارت در تصادفات » وارد می شود.

خسارت‌های مادی «پولی» در بیمه شخص ثالث:

در این جا منظور از خسارت بیمه شخص ثالث ان دسته از خسارت‌هایي است که به اموال مردم «اشخاص ثالث» وارد میشود. مثل تصادف و خسارت به خودرو ثالث، شکستن شیشه مغازه یا خانه شخص ثالث، خراب شدن کشت و زراعت یک مزرعه و … خسارت بیمه شخص ثالث مصادیق بسیار زیادی دارد.

این خسارت‌ها باعث زیان مادی شخص ثالث صاحب ان وسیله می شود و با پول قابل جبران است؛ جبران خسارت وارد شده به ماشین شخص ثالث، از بیمه‌نامه مقصر حادثه قابل پرداخت است.

خسارت‌های جانی و بدنی :

در این جا منظور از خسارت بیمه شخص ثالث ان دسته از خسارت‌هایي است که به بدن و جسم انسان وارد می شود. مثلا اگر دریک تصادف، فردی دست یا پایش را از دست بدهد یا دچار قطع نخاع شود یا هر نوع آسیبی به او برسد همه ی این‌ها زیان‌هاي‌ بدنی و جسمی است.

فوت و مرگ شخص ثالث هم نوعی خسارت جانی است. از آنجایی که نمیتوان برای جان انسان قیمتی گذاشت یا ارزش یک عضو را مشخص نمود؛ جبران خسارت فوت و یا نقص عضو قطعا کار بسیار دشواری است؛ اما بر اساس شرع و قانون برای جبران خسارت‌هاي‌ جانی و بدنی مفهوم «دیه» بوجود آمد تا با پرداخت و جبران مالی بخش اندکی از زیان وارد شده جبران شود.

جبران خسارت‌هاي‌ جانی و بدنی وارد شده به شخص ثالث نیز از بیمه‌نامه مقصر حادثه قابل پرداخت است.

مفهوم خسارت جانی و بدنی در بیمه شخص ثالث:

به هر نوع دیه یا ارش «دیه‌اي است که مقدار و میزان ان مشخص نشده» که در صورت بروز آسیب، شکستگی، نقص عضو و ازکارافتادگی «جزیی یا کلی ـ موقت یا دائم» یا فوت شخص ثالث بدلیل حوادث مشمول موضوع قانون بیمه اجباری شخص ثالث است خسارت بدنی بیمه شخص ثالث گفته می شود.

بیمه شخص ثالث خودرو تمامی هزینه‌هاي‌ درمانی و دیه را جبران خواهد کرد.

تعریف حادثه در خسارت بیمه شخص ثالث :

حوادث شامل هرسانحه ناشی از وسایل نقلیه موتوری و محمولات آن ها از قبیل تصادم، تصادف، سقوط، واژگونی، آتش سوزی و یا انفجار یا هر نوع سانحه ناشی از وسایل نقلیه بر اثر حوادث غیرمترقبه است.

بیمه‌گر باید خسارت را بدهد

درسال‌هاي‌ اخیر بدلیل پررنگ شدن حضور بیمه‌ها در کشور در صورت بروز تصادف این شرکت‌هاي‌ بیمه هستند که باید خسارت را جبران کنند. البته این باید، به جز مواردی است که تصادف منجر به کشته شدن فردی شود.

این مورد در ماده ۱۶ قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه پیش‌بینی شده است. دراین قانون آمده است که «در حوادث رانندگی منجر به صدمات بدنی غیر از فوت، بیمه‌گر وسیله نقلیه مسبب حادثه یا صندوق تامین خسارت‌هاي‌ بدنی حسب مورد موظفندد پس از دریافت گزارش کارشناس راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه ودر صورت لزوم گزارش سایر مقامات انتظامی و دکتری قانونی بلافاصله حداقل ۵۰درصد از دیه تقریبی رابه اشخاص ثالث زیان‌دیده پرداخت کرده و باقی‌مانده ان را پس از معین شدن میزانن قطعی دیه بپردازند».

به یاد داشته باشید که در حوادث رانندگی منجر به فوت، شرکت‌هاي‌ بیمه می توانند در صورت توافق با راننده مسبب حادثه و ورثه متوفی، بدون نیاز به رای مراجع قضایی، دیه و دیگر خسارت‌هاي‌ بدنی وارده را پرداخت کنند.

صندوق تامین خسارات بدنی

البته کم نیستند مواردی که شرکت‌هاي‌ بیمه زیر بار مسئولیت جبران خسارت نمیروند. مواردی مانند تمام شدن مدت بیمه نامه یا بیمه نبودن خودرو از این موارد است در این جا پای صندوق تامین خسارت بدنی به میان می آید و این صندوق خسارت را پرداخت می کند. این مورد در ماده۱۰ قانون جدید درج شده است.

این ماده قانونی میگوید: «به منظور حمایت از زیان‌دیدگان حوادث رانندگی، خسارت‌هاي‌ بدنی وارد به اشخاص ثالث که بعلت فقدان یا انقضای بیمه‌نامه، بطلان قرارداد بیمه؛ تعلیق تامین بیمه‌گر، فرار کردن یا شناخته نشدن مسئول حادثه یا ورشکستگی بیمه‌گر قابل پرداخت نباشد یا به طورکلی خسارت‌هاي‌ بدنی خارج از شرایط بیمه‌نامه باشد «به استثنای موارد مصرح در ماده ۷» توسط صندوق مستقلی به نام صندوق تامین خسارت‌هاي‌ بدنی پرداختت خواهد شد.»

دراین ماده حتی پیش‌بینی شده است که اگر راننده خاطی فرار کند، این صندوق مسئولیت رابه عهده میگیرد و خسارت را جبران می کند. البته این مورد نیز شرایطی دارد؛ مثلا باید مجهول بودن مسئول حادثه اثبات شود.

نقش بیمه‌ها بعد از تصادف و گرفتن خسارت در تصادفات

حال فرض را بر این بگیرید که بعد از تصادف شرکت بیمه بخواهد پرداخت‌کننده خسارت باشد؛ باید بدانید که دراین مورد نیز قوانین و مقررات زیادی وجوددارد. برای نمونه اگر هنگام بروز تصادف طرفین به توافق برسند و میزان خسارت ان زیر ۳ میلیون تومان باشد لازم به کشیدن کروکی و گزارش پلیس نیست و دو طرف می توانند با هماهنگی یک دیگر به مراکز پرداخت خسارت بیمه مراجعه و خسارت خودرا دریافت کنند.

باید به خاطر داشته باشید اگر قصد حل کردن مشکل به این روش را دارید طبق قوانین بیمه، خودرو مقصر و زیاندیده نباید تعمیر شده باشند ضمن آنکه برای دریافت خسارت، حضور دوطرف یعنی زیاندیده و مقصر الزامی است.

این نکته را نیز باید درنظر داشته باشید که اگر با شخصی تصادف کرده اید و او مقصر حادثه است باید به شرکت پرداخت خسارت بیمه‌نامه فرد مقصر مراجعه کنید. برای مثال اگر شما بیمه شخص ثالث بیمه ایران دارید و فرد مقصر بیمه شخص ثالث بیمه البرز، باید به واحد پرداخت خسارت بیمه البرز مراجعه کنید نه به واحد پرداخت خسارت بیمه ایران.

اگر با مقصر به توافق نرسیدید

در حالت ذکرشده نیازی به مامور نیروی انتظامی نبود زیرا دو طرف باهم به نتیجه رسیده بودند اما گاهی پیش می آید که طرفین تصادف به نتیجه نمی رسند و مقصر تقصیر خودرا نمی‌پذیرد؛ دراین جاست که باید پلیس وارد میدان شود.

دراین زمان میتوانید با پلیس راهنمایی رانندگی از طریق عدد ۱۱۰ تماس بگیرید. درنظر داشته باشید تصادفاتی که خسارتش زیر ۳ میلیون ریال باشد و طرفین بر سر این موضوع توافق نرسند در صورتی که افسر راهنمایی و رانندگی در صحنه حاضر شود کروکی صادر نخواهدد کرد و طرفین باید به مراکز پرداخت خسارت مراجعه کنند. کروکی فقط به تصادف‌هاي‌ بالای این رقم تعلق می گیرد.

البته این مورد فقط مربوط به تصادف‌هاي‌ خسارتی است ودر مواقع تصادفی که منجر به جراحت و خسارت جانی شود حضور افسر راهنمایی و رانندگی برای گرفتن خسارت در تصادفات الزامی است و برای پرداخت خسارت نیز به کروکی و گزارش پلیس نیاز است.

همچنین در بیشتر تصادفات که منجر به جرح نمی شود میتوانید صحنه تصادف رابه هم بزنید و خودروها را منتهی‌الیه سمت راست هدایت کنید و از محل حادثه قبل از بر هم زدن صحنه تصادف و خودروها عکس بگیرید یا فبلمبرداری کنید که برای پلیس راهنمایی و رانندگی نیز قابلل استناد باشد.

مدارک مورد نیاز تشکیل پرونده خسارت مالی شخص ثالث

شرایط متفاوت حواث و زیان هاي‌ وارد شده، منجر می شود بررسی و پرداخت خسارت خودرو دربخش مالی به چند دسته تقسیم شود، دراین قسمت به انها خواهیم پرداخت:

خسارت بیمه شخص ثالث بدون کروکی

با رعایت شرایطی پرونده تشکیل و خسارت پرداخت می شود، دراین قسمت به این شرایط اشاره می کنیم:

خسارت مالی وارد شده به وسیله نقلیه زیان‌دیده، باید حداکثر تا سقف تعهدات مالی قانونی باشد.

هردو خودرو در لحظه تصادف دارای بیمه نامه معتبر و پیوسته شخص ثالث باشند.

هردو راننده دارای گواهی‌نامه مجاز رانندگی با وسیله مورد نظر باشند.

اختلافی بین طرفین حادثه وجود نداشته باشد.

حادثه منجر به خسارت مالی باشد نه جانی.

مراجعه طرفین حادثه با خودرو های تصادفی به یکی از مراکز پرداخت خسارت بیمه.

سقف خسارت بدون کروکی بیمه شخص ثالث معادل حداقل پوشش مالی بیمه‌نامه است.

پس از مراجعه طرفین حادثه به یکی از مراکز پرداخت خسارت خودرو و اعلام حادثه، فرم اعلام خسارت بدون کروکی را تنظیم، تکمیل و امضای نموده و بر اساس مدارک ارائه شده پرونده خسارت تشکیل میشود.

یکی دیگر از انواع تصادف

همیشه طرف دوم تصادف فرد یا خودرو نیست گاهی نیز پیش می آید که خودرو با جسم دیگری برخورد میکند. باید بدانید که در برخورد خودرو با جسم ثابت مانند جدول، درخت و .. برای دریافت خسارت نیاز به کروکی و برگه گزارش پلیس است ودر این نوع حادثه فقط بیمه بدنه برای بیمه‌گذار جبران خسارت میکند و خسارت بیمه شخص ثالث هیچ گونه خسارتی پرداخت نخواهد کرد.

همچنین اگر در هنگام بروز تصادف بر اثر ضربه وارد شده خودرو شما نیز به جسم ثابتی برخورد کند برای دریافت خسارتت قسمت زیاندیده ماشین بر اثر برخورد با جسم ثابت از شرکت بیمه حتماً کروکی پلیس لازم و ضروری است.

مدارک تشکیل پرونده خسارت مالی شخص ثالث بدون کروکی

برای تشکیل پرونده خسارت مالی شخص ثالث بدون کروکی مدارک زیر مورد نیاز است:

اصل و کپی مدارک مقصر و زیان¬دیده یا زیان¬دیدگان حادثه «گواهینامه، کارت ملی».

اصل و کپی کارت مشخصات خودروی مقصر و زیان‌دیده یا زیان دیدگان حادثه.

اصل و کپی بیمه نامه معتبر و پیوسته شخص ثالث خودروی مقصر و زیان‌دیده یا زیان دیدگان حادثه.

یک برش اصل کوپن بیمه نامه شخص ثالث مقصر حادثه.

مدارک تشکیل پرونده خسارت مالی شخص ثالث با کروکی سازشی

برای تشکیل پرونده خسارت مالی شخص ثالث با کروکی سازشی مدارک و شرایط زیر مورد نیاز است:

حضور راننده و خودروی زیان‌دیده برای رویت و تایید حادثه و ارزیابی خسارت توسط کارشناس بیمه‌گر.

اصل برگ کروکی سازشی تصادف، امضاء شده توسط پلیس تنظیم کننده.

اصل و کپی گواهینامه زیان‌دیده حادثه.

اصل و کپی کارت ملی زیان‌دیده حادثه.

اصل و کپی بیمه نامه ثالث معتبرخودروی زیان‌دیده حادثه.

اصل و کپی کارت مشخصات خودروی زیان‌دیده حادثه.

اصل یک برش کوپن بیمه نامه معتبر مقصر حادثه.

کپی گواهینامه و کارت مشخصات و بیمه نامه خودروی مقصر حادثه.

مدارک تشکیل پرونده و پرداخت خسارت شخص ثالث با کروکی غیرسازشی

هنگامیکه به دلایل مختلفی مانند عدم توافق طرفین حادثه در مورد فرد مقصر، عدم قبول نظر پلیس و یا کامل نبودن مدارک طرفین حادثه و … کروکی از نوع عدم سازش «غیر سازشی» توسط پلیس و یا کارشناس رسمی دادگستری ترسیم میشود، باید زیان‌دیده یا طرفین تصادف با در دست داشتن مدارک زیر جهت تشکیل پرونده به شعب پرداخت خسارت بیمه مراجعه نمایند:

اصل یا کپی برابر اصل شده کروکی تصادف و یا گزارش کارشناس رسمی دادگستری توسط مرجع قضایی تایید شده.

کپی برابر اصل شده مدارک مقصر «گواهی‌نامه، کارت مشخصات خودرو، کارت ملی» که توسط مرجع قضایی تایید شده.

اصل یک برش کوپن بیمه نامه خودرو مقصر حادثه.

اصل و کپی مدارک زیان‌دیده «گواهی‌نامه، کارت مشخصات خودرو، کارت ملی و بیمه‌نامه شخص ثالث».

یک نکته ضروری

این که بعد از تصادف علاوه بر خسارت ریالی بخش زیادی از وقت خسارت‌دیده نیز اتلاف می شود صحت دارد اما بد نیست بدانید که جبران این خسارت «گرفتن خسارت در تصادفات»نیز در قانون پیش‌بینی شده است.

در تصادف رانندگی، فرد زیان‌دیده میتواند علاوه بر گرفتن خسارت در تصادفات وارده به خودرو از طریق بیمه، تمام هزینه‌هاي‌ مرتبط با تصادف را ارزیابی کند و از طریق شکایت حقوقی، از طرف مقابل، مطالبه کند.

این راهی است که براساس قانون مسئولیت مدنی پیش پای زیاندیدگان گذاشته شده است و این که کسی تا به حال از این حق استفاده نکرده، نمی تواند دلیلی باشد بر این که، این حق اساساً وجود ندارد.

هرگاه بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی و یا عدم رعایت نظامات دولتی و یا عدم مهارت رانندگی منتهی به قتل غیرعمدی شود، مرتکب علاوه بر پرداخت دیه، به حبس نیز محکوم می شود..

البته اگر «گواهینامه رانندگی نداشتن» مرتکب رابه این موارد اضافه کنیم، مجازات جدی تر خواهد شد و قاضی باید شدیدترین مجازات را در اینگونه موارد انتخاب کرده و شخص مقصر رابه ان مجازات محکوم کند.