در مواردی که به جای وضو و غسل بايد تيمّم نمود

مجموعه : مذهبی و دینی
در مواردی که به جای وضو و غسل بايد تيمّم نمود

3 مورد به جای وضو و غسل بايد تيمّم نمود

در تیمم به معنی قصد کردن است، ولی در اصطلاح شرع، قصد کردن به خاک پاک را می‌گویند که بجای وضو و یا غسل و در نبودن آب می‌باشد.

 

در سه مورد به جاى وضو و غسل بايد تيمّم نمود:

 

اوّل – تهيه آب به قدر وضو يا غسل ممكن نباشد

* هرگاه انسان آب نداشته باشد، بايد خود يا ديگرى به قدرى جستجو كند كه از پيدا كردن آب مأيوس شود ولى اگر در بيابان است و زمين هموار و بى‏مانع است در هر يك از چهار طرف دويست قدم و اگر زمين ناهموار است

 

در هر طرف صد قدم كفايت مى‏كند ولى اگر اطمينان دارد در محلّى دورتر از مقدارى كه بايد جستجو كند آب هست بايد براى تهيّه آب برود و در هر طرفى كه اطمينان دارد آب نيست، جستجو در آن طرف لازم نيست.

 

* اگر از درنده و دزد بترسد يا جستجوى آب به قدرى سخت باشد كه نتواند تحمّل كند يا وقت نماز به قدرى تنگ باشد كه هيچ نتواند جستجو كند، جستجو لازم نيست.

 

* اگر در جستجوى آب نرود تا وقت نماز تنگ شود معصيت كرده ولى نمازش با تيمّم صحيح است.

* كسى كه اطمينان دارد آب پيدا نمى‏كند، چنانچه دنبال آب نرود و با تيمّم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد كه اگر جستجو مى‏كرد آب پيدا مى‏شد نمازش صحيح است.

 

* اگر بعد از داخل شدن وقت نماز يا پيش از داخل شدن وقت نماز، وضو داشته باشد و بداند كه اگر وضوى خود را باطل كند نمى‏تواند وضو بگيرد چنانچه بتواند بدون ضرر و مشقّت وضوى خود را نگهدارد، نبايد آن را باطل نمايد، و همچنين است اگر بداند يا يك نفر ثقه خبر دهد كه تهيه آب براى او ممكن نيست بلكه اگر احتمال عقلايى هم بدهد نبايد وضوى خود را باطل كند.

 

* كسى كه به مقدار وضو يا غسل آب دارد اگر بداند يا يك نفر ثقه خبر دهد كه اگر آن را بريزد آب پيدا نمى‏كند، چنانچه وقت نماز داخل شده ريختن آن حرام است، و واجب است پيش از وقت نماز هم آن را نريزد، بلكه هر گاه احتمال عقلايى بدهد كه اگر آن را بريزد ديگر آب پيدا نمى‏كند بايد پيش از وقت نماز هم آن را نريزد.

 

* كسى كه بداند يا ثقه‏اى خبر دهد كه آب پيدا نمى‏كند، اگر بعد از داخل شدن وقت نماز وضوى خود را باطل كند يا آبى كه دارد بريزد معصيت كرده ولى نمازش با تيمّم صحيح است.

 

* اگر به واسطه پيرى يا ترس از دزد و جانور و مانند اينها يا نداشتن وسيله‏اى كه آب از چاه بكشد، دسترسى به آب نداشته باشد، بايد تيمّم كند و همچنين است اگر تهيه كردن آب يا استعمال آن به قدرى مشقّت داشته باشد كه مردم آن را تحمّل نكنند.

 

* اگر براى كشيدن آب از چاه، دلو و ريسمان و مانند اينها لازم دارد و مجبور است بخرد يا كرايه نمايد، گرچه قيمت آن چند برابر معمول باشد، بايد تهيه كند، و همچنين است اگر آب را به چندين برابر قيمتش بفروشند، ولى اگر تهيه آنها به قدرى پول مى‏خواهد كه نسبت به حال او آن مقدار ضرر دارد، واجب نيست تهيه نمايد.

 

* اگر ناچار شود كه براى تهيه آب قرض كند، بايد قرض نمايد ولى كسى كه‏مى‏داند يا گمان دارد كه نمى‏تواند قرض خود را بدهد واجب نيست قرض كند.

* اگر كندن چاه مشقّت ندارد بايد براى تهيه آب چاه بكند.

* اگر كسى مقدارى آب بى‏منّت به او ببخشد بايد قبول كند.

* هرگاه بترسد كه اگر آب را به مصرف وضو يا غسل برساند خود او يا نفس محترمى از انسان يا حيوان از تشنگى بميرند يا مريض شوند يا به قدرى تشنه شوند كه تحمّل آن مشقّت دارد بايد به جاى وضو يا غسل تيمّم نمايد.

 

* اگر غير از آب پاكى كه براى وضو يا غسل دارد آب نجسى هم به مقدار آشاميدن خود و كسانى كه با او مربوطند داشته باشد، بايد آب پاك را براى آشاميدن بگذارد و با تيمّم نماز بخواند ولى چنانچه آب را براى حيوانش بخواهد بايد آب نجس را به آن بدهد و با آب پاك وضو و غسل را انجام دهد.

 

* كسى كه بدن يا لباسش نجس است و كمى آب دارد كه اگر با آن وضو بگيرد يا غسل كند، براى آب كشيدن بدن يا لباس او نمى‏ماند بايد بدن يا لباس را آب بكشد و با تيمّم نماز بخواند. ولى اگر چيزى نداشته باشد كه بر آن تيمّم كند بايد آب را به مصرف وضو يا غسل برساند و با بدن يا لباس نجس نماز بخواند.

 

* اگر غير از آب يا ظرفى كه استعمال آن حرام است آب يا ظرف ديگرى ندارد، مثلاً آب يا ظرفش غصبى است و غير از آن، آب و ظرف ديگرى ندارد، بايد به جاى وضو و غسل تيمّم كند.

 

دوّم – آب براى او ضرر داشته باشد

* اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد، يا بترسد كه به واسطه استعمال آن مرض يا عيبى در او پيدا شود يا مرضش طول بكشد يا شدّت يابد، يا به سختى معالجه شود، مى‏تواند تيمّم نمايد ولى اگر وضو بگيرد يا غسل كند، وضو و غسل او صحيح است.

 

* لازم نيست يقين كند كه آب براى او ضرر دارد، بلكه اگر احتمال ضرر بدهد، چنانچه احتمال او در نظر مردم به جا باشد و از آن احتمال ترس براى او پيدا شود مى‏تواند تيمّم كند.

 

* اگر به واسطه يقين يا ترس ضرر تيمّم كند و پيش از نماز بفهمد كه آب برايش‏ضرر ندارد تيمّم او باطل است و اگر بعد از نماز بفهمد نمازش صحيح است.

 

* كسى كه مى‏داند آب برايش ضرر ندارد چنانچه غسل كند يا وضو بگيرد و بعد بفهمد كه آب براى او ضرر داشته وضو و غسل او صحيح است، بلكه اگر در صورت علم به ضرر وضو بگيرد يا غسل كند وضو و غسلش صحيح است.

 

سوّم – وقت براى وضو يا غسل نداشته باشد

* هرگاه وقت به قدرى تنگ باشد كه اگر وضو بگيرد يا غسل كند تمام نماز يا مقدارى از آن بعد از وقت خوانده مى‏شود، بايد تيمّم كند.

* اگر عمداً نماز را به قدرى تأخير بيندازد كه وقت وضو يا غسل نداشته باشد معصيت كرده ولى نماز او با تيمّم صحيح است.

* كسى كه شك دارد اگر وضو بگيرد يا غسل كند وقت براى نماز او مى‏ماند يا نه، بايد وضو بگيرد يا غسل نمايد.

 

* كسى كه به واسطه تنگى وقت تيمّم كرده، چنانچه بعد از نماز آبى كه داشته از دستش برود گرچه تيمّم خود را نشكسته باشد در صورتى كه وظيفه‏اش تيمّم باشد بايد دوباره تيمّم كند.

* كسى كه آب دارد، اگر به واسطه تنگى وقت با تيمّم مشغول نماز شود و در بين نماز آبى كه داشته از دستش برود براى نمازهاى بعد مى‏تواند با همان تيمّم نماز بخواند.

 

* اگر انسان به قدرى وقت دارد كه مى‏تواند وضو بگيرد يا غسل كند و نماز را بدون كارهاى مستحبّى آن مثل اقامه و قنوت بخواند بايد غسل كند يا وضو بگيرد و نماز را بدون كارهاى مستحبّى آن به جا آورد بلكه اگر به اندازه سوره هم وقت ندارد بايد غسل كند يا وضو بگيرد و نماز را بدون سوره بخواند.

 

جدیدترین مطالب سایت