نگاهی به زندگی شهرام ناظری (متولد 29 بهمن 1328)
شهرام ناظری خواننده، موسیقی دان و موزیک ساز ایرانی اصیل ملقب بـه شوالیه ایران میباشد. ما دراین قسمت از مجله تالاب بـه مناسبت سال روز شهرام ناظری برای شـما همراهان عزیز مقاله اي از بیوگرافی را منتشر کرده ایم.
بیوگرافی شهرام ناظری
شهرام ناظری متولد 29 بهمن 1328 در محله برزه دماغ کرمانشاه اسـت. شهرام ناظری درخانواده‌اي کرُد و آشنا با موسیقی و شعر بـه دنیا آمد. وی صدای دلنشینش را از پدر و مادر خویش بـه یادگار دارد و از دوران خردسالی توسط مادرش با شعر و آواز آشنا شد؛ پدرش نیز صدای لطیفی داشت و ساز مورد علاقه او سه تار اسـت. «شیخ داوودی»یکی از خوانندگانی بود کـه او از ان درس گرفته اسـت.
اولین نوازندگی شهرام ناظری
شهرام ناظری اولین نوازندگی اش را در سن 7 سالگی در برنامهٔ هنری اي در رادیوی کرمانشاه همراه با تار درویشی، از نوازندگان مشهور ان زمان کرمانشاه، اجرا کرد. پس از ان در سن 11 سالگی نیز توانست در رادیو تلویزیون ایران بـه صورت مسلط چند برنامهٔ دیگر آواز ایرانی اجرا کند.
مطالب مشابه: واکنش استاد شهرام ناظری به سرطان محمدرضا شجریان
آغاز حرفه هنری شهرام ناظری
شهرام ناظری برای کسب تجارب بیشتر بـه نزد استادانی چون عبدالله دوامی، نورعلی خان برومند، عبدالعلی وزیری، محمود کریمی و محمدرضا شجریان در تهران رفت. شهرام ناظریان ساز سه تار را بـه صورت حرفه اي نزد استادان احمد عبادی، جلال ذوالفنون و محمود هاشمی یاد گرفت.
شهرام ناظری کارمند رادیو تلویزیون شد
درسال 1354 بنا بـه پیشنهاد نورعلی خان برومند بـه استخدام رادیو تلویزیون ایران درآمد و اولین برنامهٔ خودرا با گروه شیدا بـه سرپرستی محمدرضا لطفی با مثنوی مولوی و ترانه اي از شیخ بهایی اجرا کرد، پس از ان با گروه عارف بـه سرپرستی حسین علیزاده و پرویز مشکاتیان کار خودرا ادامه داد.
آغاز فعالیت شهرام ناظری در موسیقی
ناظری درسال 1355 در اولین آزمون موسیقی سنتی ایران با نام باربد شرکت کرد و توانست مقام نخست را در رشتهٔ آواز دراین آزمون بـه دست آورد. درسال 1356 همراه با گروه سماعی بـه سرپرستی اصغر بهاری و حسن ناهید برای اجرای کنسرت در جشنوارهٔ توس انتخاب شد.
آلبوم چاووشی ناظری
ناظری از سال 1357 تا 1360 در آلبوم هاي چاووش بـه شاره هاي 2؛ 3؛ 4؛ 7 و 8 رابا همکاری گروه هاي شیدا و عارف کانون فرهنگی و هنری چاووش بـه سرپرستی محمدرضا لطفی، حسین علیزاده و پرویز مشکاتیان آواز خوانی کرد.
تصنیف ای پدر از شهرام ناظری
تصنیف اي پدر درسال 1358 توسط محمدرضا لطفی و بـه یاد آیت الله طالقانی ساخته شد، اما برخی بـه اشتباه این تصنیف را در سوگ آیت الله منتظری مینامند؛ درحالی کـه او درسال 1388 از دنیا رفت.
آلبوم مثنوی موسی و شبان از شهرام ناظری
شهرام ناظری آلبوم مثنوی موسی و شبان رابا همکاری جلال ذوالفنون و بهزاد فروهری، بنمای رخ رابا همکاری نوازندگان مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی ایران و گروه مولانا بـه سرپرستی محمدجلیل عندلیبی، آلبوم صدای سخن عشق رابا همکاری گروه تنبور شمس و لاله بهار رابا همکاری گروه عارف بـه سرپرستی پرویز مشکاتیان تهیه کرد.
تدریس شهرام ناظری
او درسال هاي 1360 تا 1364 بـه روش هاي مختلف مشغول تدریس موسیقی و ردیف هاي آوازی بـه علاقه مندان گردید.
دیگر کارهای شهرام ناظری در دهه ی 60
در همین سال هاي 1360 تا 1364 در دوره ي آموزش دهی، شهرام ناظری آثار زمستان، بشنو از نی و نجوا را منتشر نمود. از سال 1364 بـه بعد با همکاری گروه هاي موسیقی ایرانی کارهای زیبایی را بـه بازار موسیقی عرفانی و اصیل ایرانی عرضه ساخت کـه از درخشان ترین این آثار میتوان شورانگیز با همکاری حسین علیزاده، گل صدبرگ و آتش در نیستان با همکاری جلال ذوالفنون، یادگار دوست و ساقی نامه 1 و ساقی نامه 2 رابا همکاری کامبیز روشن روان نام برد.
آلبوم بی قرار شهرام ناظری
دراین سال هاست کـه ناظری آلبوم بیقرار رابا همکاری گروه جلیل عندلیبی و همچنین کنسرت اساتید موسیقی ایران رابا همکاری گروه اساتید موسیقی ایران «گروهی بـه سرپرستی فرامرز پایور» اجرا و منتشر کرده اسـت. لازم اسـت ذکر شود گل صدبرگ مشهور ترین اثر شهرام ناظری و بسیاری از مردم ناظری رابا تصنیف اندک اندک با شعر مولانا اجرا شده دراین آلبوم می شناسند.
آلبوم های شهرام ناظری در دهه ی 70
درسال هاي دهه هفتاد خورشیدی شهرام ناظری آثار بسیاری را اجرا نمود کـه از ان جمله میتوان بـه آلبوم هاي نوروز بـه همراهی با حسین علیزاده، مهتاب رو رابا گروه تنبور شمس «موزیک سازی کیخسرو پورناظری» و دل شیدا رابا موزیک سازی فرامرز پایور اشاره نمود.
همکاری ناظری با کامکارها نیز منجر بـه آفرینش دو اثر ماندگار بـه نام هاي کنسرت کامکارها 76 و کنسرت 77 گشته اسـت. وی با انتشار دو آلبوم ساز نو آواز نو و سفر بـه دیگر سو مسیر نوینی از موسیقی خویش را نمایان ساخت بـه طوری کـه سفر بـه دیگر سو را دکترین موسیقایی خود میداند.
کنسرت شاهنامه خوانی استاد شهرام ناظری
درسال 1390 ناظری یک آلبوم موسیقی بـه نام امیرکبیر با موزیک سازی پژمان طاهری منتشر کرد کـه بیش تر اشعار ان را شعرهای نو تشکیل می دادند. مدتی بعد پس از 6 سال تأخیر کنسرت شهرام ناظری و لوریس چکناوریان منتشر شد.
این اثر مربوط بـه اجرای ارکستر بزرگ کومیتاس ارمنستان بـه رهبری مایسترو لوریس چکناوریان درسال 1384 میباشد کـه بیش تر قطعات ان بـه زبان کردی «زبان مادری شهرام ناظری» می باشند. البته دراین اثر 4 قطعهٔ فارسی نیز بـه نام هاي زین دوهزاران من و ما، شیدا شدم، آواز بـه همراه چنگ و آب حیات عشق اجرا شده اسـت.
بیش تر قطعات این آلبوم در سایر آثار ناظری بـه همراه سازهای ملی نیز اجرا شده اند ودر این اثر در قالب موسیقی ارکستری با سازهای غربی آرایه شده اند.
آثار برجسته شهرام ناظری
از دیگر آثار برجسته ایشان کـه بر روی شعرهای مولوی اجرا شده میتوان بـه آلبوم مولویه کـه در خارج از ایران با نام شور رومی شناخته میشود نیز اشاره کرد این اثر نامزد دریافت جایزهٔ گرمی ایالات متحده درسال 2007 میلادی برابر با 1386 خورشیدی نیز شده اسـت. دیپاک چوپرا فیلسوف هندی-آمریکایی الاصل نیز دراین آلبوم حضور دارد.
اینکار درسال بزرگداشت مولانا عرضه شد و بـه عنوان یکی از بهترین لوح هاي فشرده سال جهان معرفی شد. روزنامهٔ بوستون گلوب و لس آنجلس تایمز چاپ آمریکا، در گزارشی با عنوان «شعر مولانا در حرکت»؛ بـه بررسی تلاش هاي شهرام و حافظ ناظری برای زنده نگه داشتن اشعار مولانا پرداخته اسـت.
برنامه های بین المللی شهرام ناظری
شهرام ناظری اجراهای بین المللی زیادی در سراسر دنیا داشته اسـت. او در سراسر جهان در سالن ها و فستیوال هاي بزرگ برنامه و کنسرت هاي خارق العاده اي اجرا نموده اسـت. جشنواره موسیقی اکس-ان-پروانس، جشنواره موسیقی آوینیون، تئاتر دلاویل پاریس، جشنواره سامر توکیو، سالن تئاتر دالبی لس آنجلس، رویال آلبرت هال، جشنواره دل پوپولو در ایتالیا،
جشنواره بیت الدین لبنان، ارکستر فیلارمونیک کلن کشور آلمان، مجمع انجمن آسیا، مؤسسه جهانی موسیقی بروکلین، آکادمی موسیقی بام نیویورک، جشنواره اروپا رم، جشنواره موسیقی سائو پائولو و جشنواره موسیقی فاس مراکش و اجرا در شهر های ونیز، بارسلون، مادرید، ژنو، بروکسل، آمستردام، استکهلم، اسلو و کپنهاگ از جمله بزرگ ترین اجراهای جهانی ناظری بـه شمار می‌رود.
مطالب مشابه: حافظ ناظری فرزند استاد شهرام آذری با مردم کرمانشاه همدردی کرد
ازدواج و همسر شهرام ناظری
استاد شهرام ناظری سال ها قبل ازدواج کرده اند و او تنها یک پسر بنام حافظ دارد، حافظ ناظری متولد 1358 در تهران اسـت کـه حالا کنار پدر خواننده، نوازنده و آهنگسازی میکند.
بیوگرافی حافظ ناظری فرزند شهرام ناظری
حافظ ناظری متولد 8 مرداد 1358؛ فرزند شهرام ناظری آهنگساز و خواننده ایرانی اسـت. او از سن نه سالگی در نزد پدرش بـه یادگیری موسیقی پرداخته اسـت. او نوازنده حافظ «ساز» و دف میباشد. وی ساز حافظ را بر اساس ساز سه تار و الهام از نام حافظ شیرازی ابداع کرده اسـت.
جوایز و افتخارات شهرام ناظری
1. جایزهٔ «کونکورز» موسیقی فولکلور درسال 1975
2. دریافت جایزهٔ «بهترین موسیقی عرفانی جهان» در جشنوارهٔ فاس مراکش درسال 1997 «وی پس از دریافت این جایزه، از سوی مطبوعات آمریکا لقب پاواروتی ایران را نیز دریافت کرد.»
3. دریافت جایزه ویژه شهر ارواین ایالت کالیفرنیا برای گسترش پیام معنوی مولانا و صلح از طریق زبان موسیقی درسال 2006
4. دریافت نشان «لژیون دونور» از سوی دولت فرانسه درسال 2007
5. دریافت نشان «شوالیه ادب و هنر» از سوی دولت فرانسه درسال 2007
6. این نشان بالاترین نشان فرهنگی فرانسه اسـت و پاس داشتی اسـت از طرف دولت فرانسه بـه هنرمندانی کـه تلاش ویژه اي در جهت اعتلای فرهنگ و هنر دارند.
7. دریافت عنوان هنرمند برتر آسیا از طرف مجمع آسیاسوسایتی 2007
8. دراین مراسم بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد تقدیر ویژه اي از شهرام ناظری بـه عمل آورد.
9. دریافت جایزهٔ «اسطورهٔ زنده»از دانشگاه یوسی اِل اِي
10. دریافت نشان طلایی سماع بارگاه مولانا از دست اسین چلبی نواده مولانا درسال 1386 در شهر قونیه ترکیه و انتخاب بـه عنوان رئیس افتخاری مرکز مولانا پژوهی دانشگاه سلجوق در ایران.
11. دریافت لوح سپاس از شهرداری شهر ایرواین کالیفرنیا بـه پاس قدردانی از تلاشهای شهرام ناظری در ترویج پیام معنوی صلح در قالب موسیقی و شعرهای مولوی
12. نام گذاری روز 25 ماه فوریه سال 2006 بـه نام «شهرام ناظری»؛ توسط رئیس شواری شهر و شهردار سن دیه گو در حوزهٔ جغرافیایی سن دیه گوی ایالت کالیفرنیا. در مدت کوتاهی پس از این نامگذاری، کنگرهٔ آمریکا نیز با اهدای لوح سپاس از وی تقدیر نمود.
13. دریافت تقدیرنامه از سوی دانشگاه هاروارد بـه دلیل نقش مؤثر ناظری در معرفی مولوی بـه دنیای غرب و نوآوری در موسیقی ایرانی و جذب مخاطبان غربی
آهنگ ها و آلبوم های شهرام ناظری
- چاووش 2 1357
- چاووش 3 1357
- چاووش 4 1357
- چاووش 7 1358
- چاووش 8 1357–59
- مثنوی موسی و شبان 1358
- صدای سخن عشق 1358
- باد صبا می‌آید 1360
- بشنو از نی اجرا در 1360
- گل صدبرگ 1360
- لاله بهار 1360
- نوروز 1362
- بنمای رخ 1363
- یادگار دوست 1363
- بهاران آبیدر 1364
- کیش مهر 1365
- بیقرار 1366
- زمستان 1366
- در گلستانه 1366
- شورانگیز 1367
- ساقی نامه 1 1367
- ساقی نامه 2 1367
- آتشی در نیستان 1367
- سخن تازه 1367
- کنسرت اساتید موسیقی ایران 1368
- کنسرتی دیگر 1368
- لیلی و مجنون 1368
- چشم بـه راه اردیبهشت 1370
- حیرانی 1375
- ساز نو آواز نو 1377
- کنسرت 77 1377
- سفر بـه دیگر سو 1377
- آواز اساطیر 1379
- غم زیبا 1382
- لولیان 1384
- بیست سال با آثار پرویز مشکاتیان 2 زمستان 1385
- مولویه «شور رومی» 1386
- سفر عسرت 1388
- امیرکبیر 1390
- کنسرت شهرام ناظری و لوریس چکناوریان 1390
- بعد یازدهم 1392
- درفش کاویانی، کاوه آهنگر 1393
- رقصانه 1394
عکس های کمتر دیده شده از شهرام ناظری
مطالب مشابه: استاد شجریان در خانه اش در آمریکا «عکس»
در پایان
امیدواریم از این مطلب از مجله تالاب کـه در مورد زندگی شهرام ناظری اسـت لذت برده باشید. شهرام ناظری یکی از هنرمندان بزرگ کشورمان اسـت کـه با استاد شجریان در زمینه موسیقی مقایسه می شد. او آثار زیادی دارد و کنسرت هاي فوق العاده اي اجرا کرده اسـت.
