استارلینک می تواند دسترسی بـه اینترنت را عملاً در هر نقطه از کره خاکی مهیا سازد. هدف پروژه استارلینک ایلان ماسک این اسـت کـه هزاران ماهواره کوچک بـه فضا پرتاب شده ودر مدار پایینی زمین جای بگیرند، سپس همین ماهوارهها قادر بـه مخابره سیگنالهاي سریع اینترنتی بـه زمین خواهند بود. ما دراین قسمت از مجله تفریحی تالاب مقاله اي در مورد استارلینک و شرط دولت ایران برای فعالیت ان در ایران را منتشر کرده ایم.
Starlink یک سیستم صور فلکی ماهوارهاي اسـت کـه روی ارائه پوشش اینترنت جهانی هدفگذاری کرده اسـت. این سیستم برای مناطق روستایی و نواحی دورافتادهاي مناسب اسـت کـه اتصال بـه اینترنت در انها غیر قابلاعتماد یا ناموجود باشد.
با بـه کارگیری ابتکار عمل SpaceX برای ایجاد یک شبکه پهنای باند جهانی، starlink از مجموعهاي از ماهوارههاي مدار پایین زمین «Low Earth Orbit: LEO» استفاده می کند تا خدمات اینترنت پرسرعت ارائه کند.
عیسی زارع پور روز جمعه «12 آبان 1402» در حاشیه بازدید از تعدادی مجموعه پیام رسان داخلی در مشهد در مصاحبه با خبرنگاران اظهارداشت: بزرگ ترین طرح تاریخ ارتباطات کشور، طرح “فیبرنوری در کسب و کارها” اسـت تا امکان بهره مندی اینترنت پر سرعت هزار مگابیت بر ثانیه برای همه ی مردم در شهرها فراهم شود.
وی افزود: این طرح در 200 شهر در حال اجراست کـه کار در 90 شهر بـه اتمام رسیده اسـت و 4 میلیون خانوار در 20 استان از این امکان بهره مند هستند و تلاش می شود تا پایان سال جمعیت برخوردار از این طرح بـه 8 میلیون خانوار برسد.
زارع پور تصریح کرد: بیش از 90 درصد روستاهای بالای 20 خانوار در خراسان رضوی مجهز بـه اینترنت پر سرعت هستند، بیش از 200 روستا در استان طی 2 سال گذشته بـه این شبکه متصل شدند و حدود 300 روستای باقی مانده نیز تا پایان سال بـه شبکه اینترنت پر سرعت متصل میشوند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: تعداد زیادی از سکوهای پرمخاطب داخلی متولد شهر مشهد و خراسان رضوی اسـت و این استان از ظرفیت خوبی دراین حوزه برخوردار اسـت. شبکه هاي اجتماعی داخلی بـه خوبی نیاز مردم را پوشش می دهند اما زیرساختها برای زمینه رشد این شرکتها باید تقویت شود.
وی با بیان این کـه تمام ظرفیتهاي دولت برای تحقق این مهم بـه کارگیری میشود عنوان کرد: توجه جدی بـه حوزه اقتصاد دیجیتال از اولویتهاي دولت سیزدهم اسـت و کارگروهی نیز در دولت دراین خصوص شکل گرفته تا با ساز و کارهای حمایتی موانع موجود دراین حوزه را برطرف کند.
زارع پور در خصوص فعالیت اینترنت ماهورهاي در کشور اظهار کرد: اینترنت ماهوارهاي مکلف بـه دریافت مجوز شده و هفته گذشته در اتحادیه بین المللی مخابرات مصوب شد تا اینترنت ماهواره اي “استارلینک” برای فعالیت در قلمرو سرزمینی جمهوری اسلامی ایران باید قواعد ما را بپذیرد و مجوز اخذ کند بنا بر این قواعد حاکم بر سایر اپراتورها بر اینترنت ماهواره اي نیز حاکم خواهد بود.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: 80 درصد اعضای دولت از نرمافزارهای داخلی استفاده میکنند، من معتقدم استفاده از سکوهای داخلی، فرصتی برای حل مشکلات مردم هم ایجاد می کند همان گونه کـه ما در وزارتخانه تمام قد حامی سکوهای داخلی هستیم و رشد انها نیز حمایت میکنیم.
مطالب مشابه: جوان ترین میلیاردر جهان در سال 2023 چه کسی است؟
در سرویسهاي ADSL روال بـه این صورت اسـت کـه کاربران در ازای انتخاب سرویس حجمی محدود یا نامحدود، مبلغ خاصی را می پردازند ودر صورت تمام شدن حجم بسته خود، هزینههاي اضافی و بـه صورت پلکانی پرداخت می کنند.
ضمن این کـه اداره مخابرات محل کاربر ؛ بایستی قادر بـه ارائه ADSL بوده و فاصله کاربر از این مرکز نیز، نباید مسافت طولانی باشد چرا کـه درصورت زیاد بودن فاصله، کاربران با افت شدید سرعت رو بـه رو خواهند شد. البته شرکتهایي کـه اینترنت ADSl را ارائه می دهند باید قوانین فیلتر کردن بعضی از سایتها رابا توجه بـه قوانین کشورشان اجرا نماید.
اما این محدودیتها در اینترنت ماهوارهاي وجود ندارد و کاربران با پرداخت هزینهاي ناچیز می توانند از یک ارتباط پرسرعت، نامحدود و بدون پروکسی استفاده کنند، در واقع سرویسهاي ماهوارهاي برای دانلود و مصرفهاي بالا بسیار مناسب هستند.
Starlink بر اساس تکنولوژی خدمات اینترنت ماهوارهاي عمل میکند کـه برای دههها وجود داشته اسـت. یک سیستم ماهوارهاي بـه جای استفاده از تکنولوژی کابل، مانند فیبرهای نوری، برای انتقال دادههاي اینترنت، از سیگنالهاي رادیویی در خلأ فضا استفاده می کند.
پخش ایستگاههاي زمینی بـه ماهوارههایي در مدار زمین سیگنال میفرستند کـه بـه نوبه خود دادهها را بـه کاربران starlink روی زمین بازمیگرداند. هر ماهواره درصورت فلکی استارلینک 573 پوند وزن و بدنهاي صاف دارد. لازم بـه ذکر اسـت کـه یک موشک فالکون 9 اسپیس ایکس می تواند تا 60 ماهواره را در خود جای دهد.
هدف starlink ایجاد شبکهاي در فضا با تأخیر کم اسـت کـه محاسبات اج «Computing edge» را روی زمین تسهیل کند. چالش ایجاد یک شبکه جهانی در فضا کار کوچکی نیست؛ علیالخصوص کـه تأخیر کم بـه درخواست مهمی تبدیل شده اسـت.
اسپیس ایکس یک صورت فلکی متشکل از 42 هزار ماهواره بـه اندازه تبلت را پیشنهاد کرده کـه در مدار پایین دور زمین میچرخند تا این تقاضا را برطرف کنند.همچنین CubeSate -ماهوارههاي مینیاتوری رایج در LEO- پوشش شبکه تنگ ایجاد میکنند و مدار زمین پایین انها تأخیر کمی ایجاد میکند. در مجموع میتوان گفت، starlink در قیاس با رقبا موارد زیر را ارائه میکند:
1. بـه جای استفاده از چند ماهواره بزرگ، از هزاران ماهواره کوچک استفاده می کند.
2. از ماهواره LEO استفاده می کند کـه در فاصله 3000 مایلی بالای سطح زمین دور سیاره میچرخند. مدار زمین ثابت «Geostationary Orbit» سرعت اینترنت را التیام بخشیده و سطوح تأخیر را کاهش می دهد.
3. جدید ترین ماهوارههاي Starlink عناصر ارتباطی لیزری دارند کـه سیگنالها را بین ماهوارهها منتقل کرده و وابستگی را بـه ایستگاههاي زمینی متعدد کاهش میدهند.
4. SpaceX قصد دارد تا در آینده نزدیک 40000 ماهواره پرتاب کند تا پوشش ماهوارهاي جهانی و راه دور رابا کاهش قطع شدن خدمات تضمین کند.
5. Starlink این مزیت را دارد کـه بخشی از اسپیس ایکس باشد تا علاوه بر پرتاب ماهوارههایش، پرتابهاي منظم شریک را نیز انجام دهد. دیگر ارائهدهندههاي اینترنت ماهوارهاي ممکن اسـت بـه دلایلی چون هزینههاي بالا نتوانند پرتاب منظم ماهواره را برنامهریزی کنند.
Starlink دادههاي نامحدودی رابا سرعت بالا «تا 150 مگابایت بر ثانیه» از طریق مجموعهاي از ماهوارههاي کوچک ارائه میدهد. SpaceX قصد دارد تا در ماههاي آتی این نرخ را دوبرابر کند. مطابق آخرین تست سرعت توسط اوکلا «Ookla»؛ starlink سریعترین سرعت متوسط دانلود خودرا در 3 ماهه اول 2022 بـه صورتهاي زیر ثبت کرده اسـت:
همچنین تست سرعت نشان داده کـه سرعت آپلود در آمریکا حداقل 33 % منحنی نزولی داشته و از 16.29 در 3 ماه اول 2021 بـه 9.33 مگابایت بر ثانیه در 3 ماه دوم 2022 کاهش یافته اسـت. مطابق اطلاعات Starlink سرعت و تأخیر در اکثر لوکیشنها 20 میلیثانیه اسـت.
شرکت استارلینک هزینه استفاده از اینترنت ماهوارهاي خودرا، ماهانه 99 دلار اعلام کرده اسـت. اما توجه داشته باشید کـه این صرفاً هزینه مصرف اینترنت شماست. علاوه بر این شـما باید یک دستگاه مخصوص از استارلینگ بخرید. این دستگاه کـه آنتنی شبیه دیش ماهواره دارد، امکان ارتباط با ماهوارههاي استارلینک را فراهم میکنند. برای خرید تجهیزات لازم هم باید 499 دلار پول پرداخت کنید.
البته توجه داشته باشید کـه این قیمت فعلاً برای نسخه آزمایشی اعلام شده اسـت و ممکن اسـت در نسخه اصلی قیمت بالاتر هم برود. اما باید بدانیم کـه این قیمت بـه طور ماهانه برای ایرانیها بسیار گران محسوب می شود.
مطالب مشابه: 50 چهره موفق و مشهور در دنیای اقتصاد «+عکس»
هرکدام از ماهوارههاي پروژه استارلینک ایلان ماسک حدوداً 227 کیلو گرم وزن دارند. این ماهوارهها از طراحی بسیار تخت بهرهمند شدهاند و 60 عدد از انها را می توان در هر موشک فالکون 9 اسپیس اکس جای داد و بـه فضا پرتاب کرد. بعد از رسیدن بـه مدار زمین، یک آرایه بزرگ برای دریافت انرژی خورشیدی بیرون می آید و بـه ماهواره قوت میرساند.
بخش اصلی بدنه ماهواره استارلینک حاوی چهار آنتن بسیار قدرتمند اسـت کـه اینترنت را مخابره می کنند. از سوی دیگر لیزرهایی روی بدنه انها تعبیه شده کـه هر ماهواره را بـه چهار ماهواره دیگر در مدار زمین متصل میسازد. ودر نهایت نوبت بـه رانشگرهای یونی می رسد کـه از گاز کریپتون استفاده میکنند. این بـه ماهوارهها اجازه میدهد کـه برای مدتی طولانیتر در مدار زمین باقی بمانند، حتی ماهوارههایي کـه مسافت کمتری با سطح زمین دارند.
این کمپانی اولین ماهوارههاي آزمایشی خودرا درسال 2018 بـه فضا پرتاب کرد. بعد از این هم شاهد ارسال 60 ماهواره رسمی استارلینک درسال 2019 بودیم، اسپیس اکس حدوداً 1000 ماهواره بـه مدار زمین فرستاده اسـت. آخرین پرتابها نیز در ماه ژانویه و فوریه 2021 انجام شدند. بـه مرور زمان، اسپیس اکس می خواهد هر سه ماه یک بار حداقل یک موشک فالکون بـه مدار زمین بفرستد کـه 60 ماهواره در هر کدام تعبیه شده اسـت.
اسپیس اکس تا کنون جواز کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا «FFC» را برای ارسال 12 هزار ماهواره استارلینک دریافت کرده اسـت. اساساً این ماهواره یک «صورت فلکی استارلینک» را در آسمان شکل خواهند داد. البته اسپیس اکس دوست دارد تعداد ماهوارهها را حتی از این هم بیشتر کند. در نهایت «صورت فلکی استارلینک» ممکن اسـت شامل 42 هزار ماهواره در مدار زمین باشد.
همان طور کـه گفتیم این ماهواره کوچک هستند بـه طوری کـه 60 عدد از آن ها می توان با موشک فالکون 9 شرکت اسپیس ایکس بـه فضا منتقل کرد. جرم «وزن» هر کدام از این ماهوارهها 573 پوند اسـت. انرژی این ماهوارهها از نور خورشید تأمین می شود، هر ماهواره دارای یک پنل خورشیدی اسـت. بـه محض این کـه ماهوارهها در مدار خود قرار گیرند این پنل ها باز شده و شروع بـه کار میکنند.
«ایلان ماسک» کـه نام کامل او «ایلان ریو ماسک» اسـت درسال 1971 در آفریقای جنوبی بـه دنیا آمد. او در دو دانشگاه کویینز و پنسیلوانیا درس خوانده اسـت کـه دو مدرک تحصیلی لیسانس فیزیک و لیسانس اقتصاد دارد. ماسک بنیانگذار شرکتهایي مانند تسلا موتورز و اسپیس ایکس اسـت.
دارایی او در ژانویه 2021؛ چیزی حدود 209 میلیارد دلار، برآورد شده اسـت کـه با این حساب در حال حاضر، ثروتمندترین فرد جهان بـه شمار می آید.سبقت میزان ثروت ایلان ماسک از جف بزوس، مدیر شرکت آمازون در پی رشد چشمگیر سهام شرکت تسلا در بازار بورس والاستریت حاصل شد. ایلان ماسک مالک 18 درصد سهام این شرکت تولید خودرو های برقی اسـت.
ماسک در جریان بتای خصوصی استارلینک اعلام کرد کـه این سرویس نخست در اختیار افرادی قرار می گیرد کـه در «ارتفاعات بالا» حضور دارند. این کمپانی بـه وضوح اعلام کرده کـه فاز بتا نخست در اختیار شهروندان کانادایی و همین طور افراد حاضر در نقاط شمالی ایالات متحده قرار میگیرد. هدف اینست کـه دیگر نقاط جهان نیز درسال 2021 مورد پشتیبانی قرار بگیرند.
Starlink برای شرایط آبوهوایی ناهموار طراحی شده اسـت. مطابق سایت این شرکت: « اینترنت ماهواره اي استارلینک بـه گونهاي طراحی شده تا بتواند با طیف وسیعی از دماها و شرایط آبوهوایی روبرو شود.
همچنین این شرکت بـه اثبات رسانده کـه اینترنت ماهواره اي استارلینک میتواند سرما و گرمای شدید، تگرگ، باران سنگین و بادهای تند را تاب آورد و حتی برف را آب کند. اینکار از طریق ماهوارههاي LEO و آنتن آرایه فازی «phased array antenna» انجام می شود.»
مطالب مشابه: 14 روشی که اینترنت زندگی ما را بهبود می بخشد
در پایان
استارلینک تنها پروژهي اینترنت ماهوارهايِ در دست توسعه نیست. مهم ترین رقبای استارلینک کـه ازلحاظ نظری میتوانند سرویس اینترنت قابل مقایسهاي ارائه دهند، وان وب «OneWeb» و پروژهي کایپر «Project Kuiper» آمازون اسـت.