درب ضد حریق به دربهایی گفته میشود که در مراحل طراحی و ساخت آنها، استانداردهای مربوط به مقاومت آنها در برابر آتش و حرارت رعایت شدهاست.
این دربها برخلاف دربهای دیگر، در اثر آتشسوزی و حرارتهای خیلی بالا دچار آتشسوزی و خرابی نمیشوند. برای نصب این دربها، نیاز به مجوز از سازمان آتشنشانی است.
کلیهٔ مراحل طراحی و ساخت این نوع دربها باید مطابق با استاندارد دربهای ضد حریق باشد. در غیر این صورت، مجوز نصب و راهاندازی آن در ساختمان از سمت سازمان آتشنشانی صادر نمیشود.
شایان ذکر است اینگونه دربها بیشتر بهعنوان درب راهپلههای خروجی اضطراری در ساختمانهای تجاری و مسکونی بهکار میرود. رعایت کلیهٔ استانداردهای موجود درمورد ساخت و طراحی این دربها، توسط کارخانهها و تولیدکنندگان درب ضد حریق الزامی است.
در غیر این صورت، محصولات آنها مجوز نصب را دریافت نخواهند کرد. در ادامهٔ این مقاله قصد داریم تا شما را با استاندارهای جهانی ساخت دربهای ضدآتشسوزی آشنا کنیم. پس با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.
با توجه به اهمیتی که درب ضد حریق راه پله در مواقع اضطراری دارند، سازمان آتشنشانی برای افزایش ایمنی افراد ضوابط و مقرراتی را در خصوص نصب این دربها بیان کردهاست، به همین دلیل امروزه برای نصب این دربها در ساختمانهای تجاری و مسکونی، نیاز به تأییدیه سازمان آتشنشانی است.
شرکتها و کارخانهجات تولیدکنندهٔ دربهای ضدآتشسوزی، در صورتی که از استانداردهای روز دنیا برای ساخت محصولات خود استفاده نکنند، نمیتوانند مجوز نصب آنها را دریافت کنند. براساس اصول و مقررات سازمان آتشنشانی، چنانچه یک درب مطابق با استاندارها و مقررات اعلامشده طراحی و تولید شود، مجوز نصب را دریافت خواهد کرد.
در این صورت میتوان این دربها را در راهپلههای خروج اضطراری ساختمانهای تجاری و مسکونی نصب کرد. شایان ذکر است که اصول و مقررات سازمان آتشنشانی تنها تا یک سال بعد از زمان انتشار رسمی توسط سازمان استاندارد ملی ایران در خصوص دربهای مقاوم در برابر آتشسوزی اعتبار خواهد داشت. بعد از پایان اعتبار این مجوز، شرکتهای تولیدکننده باید محصولات خود را طبق استاندارد ملی ایران تولید کنند.
همانطور که به آن اشاره کردیم، معمولاً درب ضد حریق در راهپلههای خروج اضطراری ساختمانها نصب میشوند. برای اینکه این دربها مجوز نصب را دریافت کنند، باید طبق الزامات و مقررات صادرشده از طرف سازمان آتشنشانی تولید شوند. الزامات نصب درب ضد حریق در راهپلههای خروج اضطراری عبارت است از:
این دربها باید در برابر آتشسوزی بسیار مقاوم باشند و تحمل حرارتهای بسیار بالا را داشته باشند.
دربهای ضدآتشسوزی باید دارای دود بند باشند.
برای بستهشدن خودکار باید دارای آرامبند باشند تا از تولید صدای زیاد رد محیط ساختمان جلوگیری کند.
اینگونه دربها بدون قفل ساخته میشوند تا در مواقع اضطراری بهراحتی باز و بسته شوند.
این دربها حداقل باید 60 دقیقه و حداکثر 240 دقیقه در برابر آتشسوزی مقاوم باشند.
حتماً باید گواهینامه و مجوز فنی مقاومت در برابر حریق را از آزمایشگاههای حریق معتبر دریافت کند.
برای تشخیص و متمایز بودن این دربها با سایر دربهای موجود در ساختمان، باید دارای رنگهای مشخص و متمایز باشند. معمولاً از رنگ قرمز برای متمایز کردن این دربها استفاده میشود.
روی این دربها آینه یا شیشههای منعکسکنندهٔ نور نباید نصب شود.
درب ضد حریق در ساختمان نباید با پرده یا سایر اجسام پوشانده شود. در غیر این صورت، ممکن است افراد در پیدا کردن آن دچار مشکل شوند و این در مواقع ضروری باعث به خطر افتادن جان آنها میشود.
با توجه به اهمیت این دربها در حفظ جان و سلامت افراد در مواقع اضطراری، طراحی و تولید آنها باید مطابق با استانداردهای روز دنیا باشد. در غیر این صورت، درب ساختهشده از کیفیت قابل قبولی برخوردار نخواهد بود و در مواقع اضطراری باعث ایجاد دردسر خواهد شد. ازجمله استاندارهای لازم برای طراحی و ساخت دربهای مقاوم در برابر آتشسوزی میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
برای نصب دربهای ضد حریق در ساختمانهای تجاری و مسکونی، علاوهبر تأییدیه سازمان آتشنشانی، نیاز به دریافت استاندارد BHRC است. این استاندارد از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ایران صادر میشود. وظیفهٔ این مرکز بررسی و تحقیق تمام مسائل مربوط به ساختوساز ساختمانهای اداری یا مسکونی در کشور است. براساس این استاندارد، دربهای ضد حریق باید آزمایشهای فنی را در آزمایشگاههای حریق معتبر انجام دهند تا بتوانند مجوز نصب را دریافت کنند.
با توجه به اینکه برخی از دربهای مقاوم در برابر آتشسوزی بهصورت وارداتی هستند. لذا شرکتهای واردکنندهٔ این دربها باید دارای مجوز و تأییدیه باشند. این مجوزها باعث میشوند که شرکتهای وارداتی محصولات ایمن و باکیفیتی را به مشتریان خود ارائه کنند. استاندارد Intertek همان گواهینامهای درزمینهٔ دربهای وارداتی خروج اضطراری است. در صورتی که یک شرکت واردکنندهٔ درب ضد حریق این گواهینامه را داشته باشد، مشتریان میتوانند با خیال راحت از آن خرید کنند.
برای حفاظت از منافذ دیوارها، کف و سقف ساختمان در برابر بروز و گسترش آتش و دود در داخل و خارج ساختمان نیاز به استاندارد NFPA است. این استاندارد بیشتر با روش نصب و طراحی، کار با سیستم اطفاءحریق با گاز fm200 و خدمات پس از نصب درب سروکار دارد. این استاندارد شامل ملزومات لازم برای خاموش کردن آتش به روش مستقیم و جامع است. شایان ذکر است که این استاندارد از خاموشکنندههایی مانند آب و دیاکسیدکربن پشتیبانی نمیکند.
این استاندارد مربوط به بررسی و ارزیابی محصولات ضد حریق مانند کرکرههای ضد حریق، یراق آلات درب ضد حریق، درب خروج اضطراری و… میپردازد. استاندارد UL بیشتر مشخصات فنی دربهای ضد حریق را مورد بررسی و ارزیابی قرار میدهد. برای اینکه یک درب مقاوم در برابر آتشسوزی بتواند این گواهی را دریافت کند، باید موارد زیر را دارا باشد:
جنس درب باید از ورقهای فولادی یا گالوانیزه باشد.
دارای پوشش رنگ پودری الکترواستاتیک باشد.
درب باید دارای نوار دود بند و مقاوم در برابر آتشسوزی باشد.
درب خروج اضطراری باید دارای جک آرامبند برای خروج راحتتر افراد باشد.
لولا ضد حریق درب قابل تنظیم با دستگیره آنتیپنیک باشد.
برای دریافت این گواهینامه، درب باید تمامی موارد گفتهشده را دارا باشد. در غیر این صورت، موردتأیید نخواهد بود. با داشتن این موارد، درب از ایمنی و امنیت بالایی برخوردار خواهد بود و میتواند در مواقع اضطراری مؤثر واقع شود. شایان ذکر است در صورتی که شرکتهای تولیدکنندهٔ درب ضد حریق از این استاندارد پیروی نکنند، نمیتوانند مجوز نصب را از سازمان آتشنشانی دریافت نمایند.
بهطورکلی میتوانیم بگوییم که دربهای ضد حریق یا همان درب خروج اضطراری، برای نصب در راهپلهٔ ساختمانهای تجاری و مسکونی نیاز به دریافت مجوز از سازمان آتشنشانی و استاندارد ملی ایران دارند. برای دریافت مجوز نصب، باید دربها مطابق با استانداردها و مقررات تعیینشده طراحی و ساخته شوند.
در صورتی که یک درب طبق استانداردهای موجود ساخته شود، از امنیت و ایمنی بالایی برخوردار خواهد بود. دربهای مقاوم در برابر آتشسوزی باید حداقل 60 و حداکثر 240 دقیق در برابر آتشسوزی مقاومت کنند. در غیر این صورت، درب خروج ضداضطراری مؤثر و کاربردی نخواهد بود.