بازدید از خانه قدکی تبریز یکی از شاهکارهای معماری ایرانی
خانه قدکی کـه در تبریز واقع شده اسـت یکی از خانه هاي قدیمی و تاریخی اسـت کـه از مکان هاي گردشگری و تاریخی شهر تبریز بـه شمار می رود. این خانه تاریخی گردشگران زیادی را از سرتاسر ایران جذب خود کرده اسـت.
خانه قدکی تبریز
خانه قدکی تبریز کـه با نام‌هاي خانه بهنام و خانه گنجه‌اي نیز شناخته می شود یکی از جاهای تاریخی تبریز اسـت ودر اواخر دوران زندیه و آغاز حکومت قاجار بنا شد.در واپسین روز هاي پادشاهی زندیان، والی شهر تبریز کسی بود بـه نام اعتمادالدوله.
بـه دستور او در محله مقصودیه شهر، خانه‌اي باشکوه ساخته شد. پایان ساخت خانه والی، هم زمان با برافتادن زندیان و بر سر کار آمدن قاجاریه بود.ان خانه اکنون بـه نام «خانه قدکی» یا «خانه بهنام» شناخته میشود.
خانه قدکی برای مدتی قورخانه، یا همان اسلحه‌خانه، بود. تا زمانیکه در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار ان را بازسازی کردند و طبق میل و خواسته شاه، نقاشی‌هاي دیواری‌اي بـه ان افزودند.
مطلب مشابه: جاذبه های گردشگری و زیبای شهر تبریز + تصاویر
ثبت به عنوان میراث فرهنگی
این خانه در فروردین ماه ۱۳۷۶ خورشیدی در شمار آثار ملی ایران بـه ثبت رسیده اسـت. ودر حال حاضر زیر مجموعه دانشگاه معماری تبریز می باشد. خانه قدکی تا بـه حال دفعات متعددی بازسازی شده اسـت ودر مرمت‌هاي اخیر تعدادی نقاشی فراسکو دراین خانه کشف شده‌اند.
مرمت دوباره و نمایان شدن نقاشی ها
برخی از نقاشی‌هاي خانه‌ي قدکی از نگاهها پنهان بود. تا آنکه در مرمت‌هاي چند سال گذشته شماری نقاشی دیواری در آنجا پیدا شد. نگاره‌هاي یافته شده بـه شیوه‌ي «نقاشی فرسکو» اسـت.
فرسکو کـه در دوره‌ي رنسانس در ایتالیا بسیار بـه کار برده میشد، چندین نقاشی هم پیوند باهم اسـت کـه بر روی گچ، دیوار یا سقف کشیده شده‌اند.دراین روش، نقاش آمیخته‌اي از پودر رنگ و آب را بر روی لایه‌اي از ملات آهک یا گچ کـه ستبری اندکی دارد، می‌کِشد و اثر خودرا پدید می‌آورد.
نگاره‌هاي فرسکو خانه‌ي قدکی، نشان از بهره‌گیری هنرمندان ایرانی از شیوه‌ي خانه‌آرایی باخترزمین دارد.این شیوه از آذین خانه‌ها، از روزگار صفویان آغاز شد بود. نقاشی‌هاي دیواری و سقف خانه‌ي قدکی در زیبایی و چشم نوازی با بهترین خانه‌آرایی‌هاي صفویان پهلو میزند.
شکل ساختاری خانه قدکی
خانه‌ي قدکی دارای دو حیاط اسـت: یکی اندرونی و دیگری بیرونی. طنبی، یا همان تالار و ایوان شاه نشین، دربخش شمالی خانه ساکن شده اسـت. در زیر طنبی، حوضخانه‌اي بسیار زیبا رویت میشود. در دو سوی اندرونی نیز اتاق‌هایي بنا نهاده اند.از اتاق‌ها می توان حیاط اندرونی را دید.در فصل تابستان اتاق‌هاي زیر طنبی کاربرد بیشتری داشته اسـت.
برخی از اتاق‌ها نیز بـه جای انباری بـه کار می‌رفته‌اند.اتاق‌هاي گوشواره در دو سوی طنبی ساخته شده‌اند. این اتاق‌ها برای مواقعی بود کـه شمار مهمانان بـه قدری زیاد بود کـه در اتاق شاه‌نشین جای نمیگرفتند. ناچار ان‌ها را در اتاق‌هاي گوشواره پذیرایی می کردند.پشت بام اتاق‌هاي اندرونی فضای بدون سقفی اسـت کـه دیوارهایش نماسازی شده اسـت.
این فضا از سه سو بسته اسـت. بدین وسیله مهتابی، یا ایوانی بدون سقف، شکل گرفته اسـت.در حیاط بیرونی خانه‌ي قدکی، تراس تابستانی ساخته شده اسـت. این تراس سرستون‌هاي گچی و مُقرنس کاری دارد.
مقرنس گونه‌اي طاقچه بندی اسـت و از عناصر مهم معماری «: مهرازی» ایران بـه شمار می رود.از اُرسی‌ها «پنجره‌هاي شبکه شبکه‌اي، با شیشه‌هاي رنگی»؛ آینه‌کاری‌هاي خانه قدکی نیز نباید چشم پوشید. بـه همین گونه باید از کاربندی‌هاي خانه‌ي قدکی یاد کرد. کاربندی گونه‌اي پوشش اسـت از لنگه تاق‌هایي کـه قوس‌دار هستند و بـه شکلی هندسی‌وار هم دیگر را قطع می کنند.
در خانه‌ي قدکی از اینگونه پوشش، استادانه بهره برده شده اسـت.تاقچه بلندهای خانه، یا همان رف‌بندی، نیز درخور یادآوری اسـت و بر زیبایی سرای قدکی دوچندان افزوده اسـت.زیرزمین خانه قدکی آشپزخانه «مطبخ» را در خود جای داده اسـت و آب‌انبار را. افزون‌بر این کـه جایی برای انبار گندم نیز بوده اسـت. نمای ساختمان آجرکاری اسـت.
موقعیت مکانی خانه قدکی
خانه قدکی در تبریز، مقصودیه، دانشکده معماری تبریز واقع شده اسـت.
در پایان
این خانه زیبا و تاریخی کـه در تبریز واقع شده اسـت مکانی برای تفریح گردشگران بـه شمار می رود.باوجود نقاشی هاي زیبایی کـه در ان انجام شده و طراحی و معماری ان زیبایی این خانه را دو چندان کرده اسـت ؛ پیشنهاد می شود حتماً در سفرتان بـه تبریز از این خانه زیبا دیدن کنید.
