بهترین کارگردانهاي ایرانی با آثاری کـه نه تنها در داخل کشور بلکه در سطح بین المللی نیز شناخته شده و تحسین شدهاند، خودرا مطرح کردهاند. این کارگردانها با استفاده از داستانگویی قوی، نوآوریهاي هنری و بیان مسائل اجتماعی و فرهنگی، صدای نسلهاي مختلف را بـه گوش جهان رساندهاند.
انتخاب بهترین کارگردانها می تواند بر اساس معیار های مختلفی صورت گیرد. از جمله این کارگردانها می توان بـه عباس کیارستمی، اصغر فرهادی، جعفر پناهی و رخشان بنیاعتماد اشاره کرد کـه هر یک بـه نوبه خود، سینمای ایران را بـه مرحلهاي جدید بردهاند.
محمدرضا اصلانی، متولد ۱۷ آذر ۱۳۲۲ در رشت، بـه عنوان پدر سینمای ایران شناخته می شود. او یک شاعر، کارگردان، فیلسوف، هنرپژوه و فارغالتحصیل رشتهٔ نقاشی از دانشگاه هنرهای تزئینی «دانشگاه هنر تهران فعلی» اسـت. اصلانی یکی از چهرههاي برجسته در جریان موج نوی شعر در دهه چهل بودو با اشعارش امیدی در بین هواداران شعر مدرن ایران برانگیخت. او همچنین در زمینهٔ فیلمسازی مستند و نقد ادبی فعالیتهاي چشمگیری داشته اسـت.
مطالب مشابه: بیوگرافی کامل فرج الله سلحشور + عکس
آربی آوانسیان، متولد ۱ اسفند ۱۳۲۰ در اصفهان، یک کارگردان سینما و تئاتر، استاد دانشگاه، طراح صحنه و مترجم ارمنیتبار ایرانی اسـت. او تحصیلات خودرا در دانشکده زبانهاي خارجی دانشگاه ادبیات تهران آغاز کرد و سپس در مدرسه عالی فن فیلم لندن ودر آمریکا در رشتهٔ تئاتر ادامه داد.
آوانسیان پس از بازگشت بـه ایران، در مدرسه عالی رادیو و تلویزیون ملی ایران بـه تدریس پرداخت ودر دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران کارگردانی و بازیگری تئاتر را تدریس کرد. او همچنین برنده جایزه تلویزیون ملی ایران و جشن هنر شیراز شده اسـت.
بهروز افخمی، متولد ۳ آبان ۱۳۳۵ در تهران، یک کارگردان، فیلمنامهنویس، و سیاستمدار ایرانی اسـت. او در دوره ششم مجلس شورای اسلامی بـه عنوان نماینده تهران فعالیت داشته ودر رأیگیری مجلهٔ نقد سینما درسال ۱۳۸۱؛ بـه عنوان یکی از ده فیلمساز برتر تاریخ سینمای ایران شناخته شدهاسـت. افخمی همچنین برای فیلمهاي «صبح اعدام» و «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» جوایز متعددی از جشنواره فیلم فجر دریافت کرده اسـت.
آوانس اوگانیانس، مشهور بـه اوانس اوهانیانس، یکی از پیشگامان سینمای ایران و ارمنیتبار بود. او درسالهاي ۱۲۷۹ یا ۱۲۸۰ خورشیدی در عشقآباد یا مشهد بـه دنیا آمد ودر سال ۱۳۴۰ خورشیدی در تهران درگذشت. اوگانیانس نخستین کارگردان سینمای ایران بـه شمار میرود و بانی نخستین مدرسه بازیگری در ایران اسـت.
وی همچنین در ترکمنستان و هندوستان در زمینه تحصیلات آکادمیک سینمایی فعالیت داشته و بـه عنوان بنیانگذار سینما دراین مناطق شناخته میشود. اوگانیانس فیلمهایي چون «آبی و رابی» و «حاجی آقا آکتور سینما» را کارگردانی کرده کـه از اهمیت تاریخی برخوردارند.
سیروس الوند، کارگردان و فیلمنامهنویس ایرانی، در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۲۹ در شهمیرزاد متولد شد. وی فعالیت خودرا بـه عنوان منتقد سینمایی آغاز کرد و نخستین فیلم بلند سینمایی خودرا با نام «سنجر» درسال ۱۳۵۳ ساخت. الوند همچنین برای فیلم «یکبار برای همیشه» درسال ۱۳۷۱ جایزه سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را از جشنواره فیلم فجر دریافت کرده اسـت. او برادر خشایار الوند، فیلمنامهنویس، و پدر ماهور الوند، بازیگر سینما، اسـت.
محسن امیریوسفی، کارگردان و نویسنده ایرانی، در ۵ اسفند ۱۳۵۰ در آبادان متولد شد. او فارغالتحصیل رشته ریاضی از دانشگاه اصفهان اسـت ودر زمینههاي نمایشنامهنویسی، عکاسی، ساخت تیزرهای تبلیغاتی، و ساخت فیلمهاي کوتاه و مستند فعالیت دارد.
امیریوسفی در مقام کارگردان، سه فیلم بـه نامهاي «خواب تلخ» «۱۳۸۲»؛ «آتشکار» «۱۳۸۶»؛ و «آشغالهاي دوستداشتنی» «۱۳۹۱» را در کارنامه دارد و برای فیلم «خواب تلخ» جوایز متعددی از جشنوارههاي خارجی دریافت کرده اسـت. او همچنین بـه عنوان رئیس کانون کارگردانان سینمای ایران شناخته می شود.
مرضیه برومند، کارگردان، نویسنده، عروسکگردان، صداپیشه و بازیگر ایرانی، در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۳۰ در تهران متولد شده اسـت. وی تحصیلات خودرا در رشته هنرهای نمایشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بـه اتمام رسانده.
برومند بـه خاطر کارهای برجستهاي چون «مدرسه موشها»؛ «آرایشگاه زیبا»؛ «خونهٔ مادربزرگه» و «قصههاي تا بـه تا» شناخته شده اسـت. او همچنین بـه عنوان مدیرعامل خانه سینما انتخاب شده بود، اما در مهر ۱۴۰۲ از سمت خود استعفا داده اسـت.
رخشان بنیاعتماد، کارگردان، فیلمنامهنویس، تهیهکننده و مستندساز برجسته ایرانی، در ۱۴ فروردین ۱۳۳۳ در تهران متولد شد. وی بـه عنوان یکی از اعضای آکادمی اسکار شناخته میشود و فیلمهاي او در جشنوارههاي بین المللی مورد تحسین قرار گرفتهاند.
بنیاعتماد درسال ۲۰۱۴ جایزه بهترین فیلمنامه را برای فیلم “قصهها” در هفتاد و یکمین جشنواره فیلم ونیز دریافت کرده اسـت. او همچنین برای فیلمهایي چون “روسری آبی”؛ “بانوی اردیبهشت”؛ “زیر پوست شهر” و “خونبازی” شهرت دارد و جوایز متعددی را در طول دوران حرفهاي خود کسب کرده اسـت.
بهرام بیضایی، نویسنده و کارگردان برجسته ایرانی، در ۵ دی ۱۳۱۷ در تهران متولد شد. وی بـه عنوان یکی از پیشگامان سینما و تئاتر در ایران شناخته میشود و آثار او در زمینههاي نمایشنامهنویسی، فیلمسازی، و پژوهشهاي ادبی و تاریخی تأثیرگذار بودهاند. بیضایی از سال ۱۳۳۷ فعالیت هنری خودرا آغاز کرد و تا کنون دهها اثر در زمینههاي مختلف هنری از جمله فیلم، تئاتر و کتابهاي پژوهشی بـه جا گذاشته اسـت.
او همچنین بـه عنوان استاد دانشگاه در زمینههاي ادبیات و هنر تدریس کرده و نقش مهمی در تربیت نسل جدیدی از هنرمندان داشته اسـت. بیضایی در طول دوران حرفهاي خود جوایز متعددی را از جشنوارههاي بین المللی دریافت کرده و بـه عنوان یکی از چهرههاي ماندگار سینما و تئاتر ایران شناخته می شود.
کامبوزیا پرتوی، فیلمنامهنویس، کارگردان و بازیگر ایرانی، در ۱۹ اسفند ۱۳۳۴ در رستمآباد، گیلان متولد شد ودر ۴ آذر ۱۳۹۹ در تهران درگذشت. وی بـه خاطر آثاری چون «ماهی»؛ «گلنار»؛ و «کافه ترانزیت» شناخته شده اسـت و چهار بار موفق بـه دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه از جشنواره فیلم فجر شده اسـت.
پرتوی همچنین در فیلمهایي مانند «آدم»؛ «شبانهروز» و «پنج ستاره» بـه عنوان مشاور کارگردان ودر فیلمهایي مانند «شب یلدا»؛ «یک شب»؛ «سه زن» و «سوت پایان» بـه عنوان مشاور فیلمنامه فعالیت داشته اسـت. او در ساخت فیلم «خانه دوست کجاست؟» با عباس کیارستمی همکاری کرده و فیلمنامه «ایستگاه متروک» را بر پایه طرحی از کیارستمی نوشته اسـت.
جعفر پناهی، کارگردان، فیلمنامهنویس و تدوینگر ایرانی، در ۲۰ تیر ۱۳۳۹ در شهر میانه آذربایجان شرقی متولد شد. او با فیلمهایي چون «بادکنک سفید»؛ «دایره» و «تاکسی» شهرت دارد و جوایز بین المللی متعددی از جشنوارههاي معتبری مانند کن، ونیز و برلین دریافت کرده اسـت.
پناهی همچنین بـه خاطر سبک نئورئالیسم در فیلمسازی و نمایش مسائل اجتماعی در آثارش شناخته شده اسـت. او درسال ۲۰۱۰ بـه اتهام تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی ایران دستگیر و بـه شش سال حبس تعزیری محکوم شد، اما در نهایت با قرار وثیقه آزاد گردید.
مطالب مشابه: بیوگرافی کارگردان اصغر فرهادی
کیومرث پوراحمد، کارگردان، فیلمنامهنویس، تدوینگر، تهیهکننده و نویسنده ایرانی بود. او در ۲۵ آذر ۱۳۲۸ در نجفآباد اصفهان متولد شد ودر ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ در بندر انزلی درگذشت. پوراحمد بـه عنوان یکی از مهم ترین فیلمسازان نسل پس از انقلاب ۱۳۵۷ شناخته می شود ودر دهههاي ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۰ چندین فیلم و سریال موفق ساخت.
او برای فیلمهایي مانند «خواهران غریب» و «اتوبوس شب» شهرت دارد و جوایز متعددی کسب کرده اسـت. درسال ۱۴۰۰؛ پوراحمد رمان «همه ی ما شریک جرم هستیم» را نوشت و دو سال بعد در ۷۳ سالگی درگذشت.
کمال تبریزی، کارگردان، فیلمنامهنویس و تدوینگر ایرانی، در ۵ مهر ۱۳۳۸ در تهران متولد شد. وی فارغالتحصیل رشتهٔ سینما و تلویزیون از دانشگاه هنر تهران اسـت ودر زمینههاي مختلفی از جمله تدوین، تهیه و تولید، طراحی صحنه و لباس، فیلمبرداری و کارگردانی فعالیت دارد.
تبریزی همچنین بـه خاطر حضورش بـه عنوان عکاس و فیلمبردار در ماجرای اشغال سفارت آمریکا در ایران شناخته شده اسـت. او جوایز متعددی را از جشنوارههاي مختلف دریافت کرده و آثارش در جشنوارههاي بین المللی مورد تحسین قرار گرفتهاند.
ناصر تقوایی، فیلمساز، عکاس و نویسنده ایرانی، در ۲۲ تیر ۱۳۲۰ در آبادان متولد شد. او بـه عنوان یکی از پیشگامان جنبش موج نوی سینمای ایران شناخته میشود و با فیلمسازانی چون بهرام بیضایی و داریوش مهرجویی همکاری داشته اسـت.
تقوایی با ساخت سریال تلویزیونی محبوب «دایی جان ناپلئون» درسال ۱۳۵۵ بـه شهرت رسید و برای فیلم «ناخدا خورشید» درسال ۱۳۶۵ جایزه پلنگ برنزی جشنواره فیلم لوکارنو را بـه دست آورد. او همچنین در زمینه مستندسازی فعالیتهاي قابل توجهی داشته و مستندهایی مانند «فروغ فرخزاد» و «تمرین آخر» را ساخته اسـت.
مسعود جعفری جوزانی، کارگردان، نویسنده و فیلمساز ایرانی، در ۱۸ آذر ۱۳۲۷ در ملایر متولد شد. وی تحصیلات خودرا در رشته فیلمسازی در دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو بـه اتمام رسانده اسـت. جوزانی با ساخت فیلمهاي کوتاه وارد عرصه سینما شد و با فیلم بلند “جادههاي سرد” بـه شهرت رسید.
او همچنین برای فیلمهایي مانند “شیرسنگی” جوایز متعددی دریافت کرده و بـه عنوان یکی از پیشتازان سینمای پس از انقلاب ایران شناخته می شود. جوزانی در زمینه تدریس سینما و گرافیک نیز فعالیت داشته و مدیریت مؤسسه سینمایی جوزان فیلم را بر عهده داشته اسـت.
رامبد جوان، بازیگر، کارگردان، و مجری تلویزیون ایرانی، در تاریخ ۱ دی ۱۳۵۰ در تهران متولد شد. او در ابتدا در تئاتر فعالیت داشت و سپس با بازی در سریالهایي مانند “همسران” و “خانه سبز” بـه شهرت رسید.
جوان برای نقشآفرینی در فیلم “گناهکاران” برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره فیلم فجر شده اسـت. در دههٔ ۱۳۹۰؛ او بیشتر بـهعنوان مجری برنامهٔ تلویزیونی “خندوانه” شناخته شد. رامبد جوان همچنین در زندگی شخصی خود با نگار جواهریان ازدواج کرده و صاحب فرزندی اسـت.
فریدون جیرانی، کارگردان، فیلمنامهنویس، تهیهکننده، مجری و کارشناس فیلم ایرانی، در ۱۰ اسفند ۱۳۳۰ در کاشمر متولد شد. او فعالیت خودرا در تئاتر با بازی در نمایش “عصمت” درسال ۱۳۵۱ آغاز کرد ودر سال ۱۳۵۲ بـه عضویت سینمای آزاد مشهد درآمد. جیرانی با نوشتن فیلمنامهي “آفتابنشینها” درسال ۱۳۶۰ وارد سینمای حرفهاي شد و نخستین فیلم سینمایی خودرا بـه عنوان کارگردان با نام “صعود” درسال ۱۳۶۶ ساخت.
وی با ساخت فیلم “قرمز” درسال ۱۳۷۷ بـه سینما بازگشت و این فیلم بـه عنوان پربینندهترین فیلم سال شناخته شد. جیرانی در زمینه سریالسازی نیز فعال بوده و آثاری چون “مرگ تدریجی یک رویا”؛ “تعبیر وارونه یک رویا” و “نهنگ آبی” را در کارنامه دارد.
علی حاتمی، کارگردان، فیلمنامهنویس و تهیهکننده مطرح ایرانی، در ۲۳ مرداد ۱۳۲۳ در تهران متولد شد ودر ۱۴ آذر ۱۳۷۵ درگذشت. او با آثاری چون «حسن کچل»؛ «هزاردستان» و «کمالالملک» شهرت دارد و بـه خاطر ساخت شهرک سینمایی غزالی نیز مشهور اسـت. حاتمی بـه عنوان یکی از پیشگامان سینمای ایران پس از انقلاب و برای سبک خاص و شاعرانهاش در فیلمسازی شناخته میشود. او همچنین پدر لیلا حاتمی، بازیگر مشهور ایرانی، اسـت.
ابراهیم حاتمیکیا، فیلمساز برجسته ایرانی، در ۱ مهر ۱۳۴۰ در تهران متولد شد. وی دانشآموختهٔ رشته سینما با گرایش فیلمنامهنویسی از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر اسـت و فعالیتهاي سینمایی خودرا با ساخت فیلمهاي کوتاه و مستند در رابطه با سینمای جنگ آغاز کرد.
حاتمیکیا برای ساخت فیلمهایي چون «آژانس شیشهاي»؛ «بـه رنگ ارغوان» و «بـه وقت شام» سه بار موفق بـه کسب سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر شدهاسـت. او همچنین برای فیلم «روبان قرمز» نامزد جایزه صدف طلایی جشنواره فیلم سنسباستین شد.
درسال ۱۳۹۳؛ حاتمیکیا نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر برای یک عمر فعالیت دریافت کرد ودر رأیگیری از ۵۵ فیلمشناس ایرانی درسال ۱۳۸۱ بـه عنوان یکی از ده فیلمساز برتر تاریخ سینمای ایران شناخته شد.
مانی حقیقی، بازیگر، کارگردان و فیلمنامهنویس ایرانی، در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۴۸ در تهران متولد شد. وی فارغالتحصیل کارشناسی فلسفه از دانشگاه مکگیل و کارشناسی ارشد فلسفه از دانشگاه گولف اسـت. حقیقی از سال ۱۳۸۱ شروع بـه ساخت فیلم کرد ودر زمینههاي مختلفی از جمله کمدی، درام و اجتماعی فعالیت دارد.
او همچنین بـه خاطر همکاری با اصغر فرهادی در نویسندگی فیلم «چهارشنبه سوری» و بازی در فیلم «درباره الی» شناخته شده اسـت. جدید ترین فیلم او، «تفریق»؛ درسال ۱۴۰۲ پس از توقیف طولانی بـه فیلمی لو رفته تبدیل شد.
مطالب مشابه: بیوگرافی سجاد پهلوان زاده کارگردان سریال حیثیت گمشده
در پایان
در نهایت، انتخاب بهترین کارگردانها می تواند بـه سلیقه شخصی، فرهنگ و دوره زمانی مربوط بـه هر فرد بستگی داشته باشد. این انتخاب میتواند در بین کارگردانهاي کلاسیک تا مدرن ودر سراسر جهان متفاوت باشد.