در چه صورت تپش قلب خطرناک است؟

تپش قلب احساسی است که در آن ضربان قلب بسیار محکم یا سریع است؛ به گونه ای که فرد احساس می کند قلب تپشی را جا انداخته یا می لرزد. تپش قلب می تواند در قفسه ی سینه، گلو یا گردن احساس شود. با اینکه این احساس می تواند ناراحت کننده یا ترسناک باشد، اما معمولا جدی و مضر نبوده و به صورت خود به خود رفع می شود. تپش قلب اغلب اوقات در اثر استرس و اضطراب یا مصرف بیش از حد کافئین، نیکوتین یا الکل بروز می دهد.

علاوه بر این موارد، بارداری نیز می تواند یکی از عوامل بروز تپش قلب باشد. در موارد نادر، تپش قلب می تواند نشانه ای از یک بیماری قلبی جدی تر باشد. بدین ترتیب، هنگام ابتلا به تپش قلب باید به پزشک مراجعه شود.

در چه صورت تپش قلب خطرناک است؟

به گفته دکتر حسین دباغیان متخصص قلب و عروق، در صورتی که تپش قلب با علائم زیر همراه باشد باید فورا مراقبت پزشکی دریافت شود:

تنگی نفس

گیجی

درد قفسه سینه

غش کردن

پزشک پس از دریافت و بررسی تاریخچه پزشکی فرد، جهت یافتن علت این عارضه انجام چند آزمایش را برای فرد تجویز می کند. در صورت یافتن یک علت، درمان مناسب می تواند سبب کاهش یا درمان تپش قلب شود. در صورت عدم وجود علت زمینه ای، تغییرات در سبک زندگی از جمله مدیریت استرس می توانند مفید باشند.

عوامل ایجاد کننده تپش قلب

تپش قلب عوامل متعددی دارد که معمولا به قلب مرتبط بوده یا ناشناخته هستند. عوامل غیر قلبی شامل موارد زیر می شوند:

– احساسات شدید همچون اضطراب، ترس یا استرس: این موارد اغلب در حین حملات هراس بروز می دهند.

– فعالیت فیزیکی شدید

– کافئین، نیکوتین، الکل یا دارو های غیر قانونی همچون کوکائین و آمفتامین ها

– بیماری ها: همچون بیماری غده تیروئید، قند خون پایین، آنمی (کم خونی)، فشار خون پایین، تب و از دست دادن آب بدن (دهیدراتاسیون)

– تغییرات هورمونی حین قاعدگی، بارداری یا قبل از یائسگی: گاهی اوقات تپش قلب در حین بارداری نشانه کم خونی است.

– دارو ها: مانند قرص های لاغری، ضد احتقان، استنشاقی مخصوص آسم و برخی دارو های پیشگیری از آریتمی یا درمان کم کاری تیروئید

– برخی مکمل های تغذیه ای و گیاهان دارویی

– مقدار غیر طبیعی الکترولیت ها

تعداد ضربان قلب یک انسان بالغ و سالم معمولا چند بار در دقیقه است؟

سرعت ضربان قلب بسته به فعالیت فیزیکی، استرس و پاسخ عاطفی فرد تغییر می کند. ضربان قلب در حالت استراحت به زمانی اشاره دارد که فرد در آرامش بوده و فعالیت چندانی انجام نمی دهد. با این که طبیعی بودن ضربان قلب تضمین کننده عدم ابتلا به بیماری نیست اما نشانه مناسبی برای شناسایی طیفی از مشکلات سلامتی است. به طور کلی ضربان قلب یک انسان بالغ بین 60 تا 100 بار در دقیقه است. این مقدار می تواند با در معرض قرار گرفتن در انواع هیجان تا 150 نیز بالا رود.

تپش قلب بعد از غذا

برخی افراد پس از مصرف وعده های غذایی سرشار از کربوهیدرات، شکر یا چربی به تپش قلب مبتلا می شوند. همچنین، مصرف مواد غذایی غنی از مونو سدیم گلوتامات، نیترات یا سدیم نیز می توانند سبب بروز تپش قلب شوند. ابتلا به تپش قلب پس از مصرف برخی مواد غذایی می تواند ناشی از حساسیت به غذا باشد. یادداشت مواد خوراکی مصرفی خود می تواند به شناخت مواد خوراکی حساسیت زا کمک کند. تپش های قلبی ناشی از بیماری قلبی معمولا به صورت آریتمی بروز می دهند. از جمله این بیماری ها می توان نمونه های زیر را نام برد:

حمله قلبی

بیماری شریان های کرونری

نارسایی قلبی

مشکلات دریچه ای قلب

مشکلات عضلانی قلب

تشخیص علت تپش قلب از چه راه هایی انجام می شود؟

پزشک در مطب تاریخچه پزشکی فرد را دریافت کرده و درباره دارو های مصرفی، سبک زندگی و رژیم غذایی او سوال می پرسد. همچنین، پزشک زمان، دفعات و شرایط بروز تپش قلبی را نیز جویا می شود. گاهی اوقات، انجام آزمایش خون می تواند در تشخیص علت تپش قلب به پزشک کمک کند. دیگر آزمایش های مفید عبارتند از:

– الکتروکاردیوگرام (نوار قلب یا EKG): این آزمایش را می توان در حالت استراحت یا ورزش کردن انجام داد. الکتروکاردیوگرامی که در حین ورزش گرفته می شود تست استرس نام دارد. در هر دو این موارد، آزمایش سیگنال های الکتریکی قلب را ثبت کرده و می تواند ضربان های قلبی غیر طبیعی را شناسایی کند.

-پایشگر هولتر: در این آزمایش یک پایشگر بر روی قفسه سینه بیمار قرار گرفته و به مدت 24 تا 48 ساعت به صورت مداوم سیگنال های الکتریکی قلب را ثبت می کند. به کمک این آزمایش می توان مشکلات ضربانی را یافت که در نوار قلب پنهان مانده اند.

-ثبت واقعه: در این روش دستگاهی بر روی قفسه سینه نصب شده که دارای یک کنترل دستی نیز می باشد. فرد در هنگام تجربه علائم این ابزار را فشار داده تا فعالیت الکتریکی قلب ثبت شود.

-تصویر برداری اشعه ایکس از قفسه سینه: پزشک به کمک این آزمایش تغییرات ریوی را بررسی می کند که امکان دارد ناشی از مشکلات قلبی باشند. برای مثال، در صورت مشاهده تجمع مایعات در ریه ها، امکان ابتلا به نارسایی قلبی وجود دارد.

-اکوکاردیوگرام: این آزمایش در واقع یک سونوگرافی از قلب است. اکوکاردیوگرام اطلاعات دقیقی درباره ساختار و عملکرد قلب ارائه می دهد.

در صورت نیاز به انجام آزمایش های بیشتر پزشک فرد را به یک متخصص قلب و عروق ارجاع می دهد.

درمان تپش قلب

درمان تپش قلب به علت آن بستگی دارد. تپش قلب اغلب بی خطر بوده و به صورت خود به خود رفع می شود. در این موارد، به هیچ گونه درمانی نیاز نیست. در صورتی که پزشک علتی پیدا نکند امکان دارد اجتناب از محرک های تپش قلب را به فرد پیشنهاد دهد. این استراتژی ها می توانند موارد زیر باشند:

کاهش استرس و اضطراب به روش های زیر:

ورزش های آرامبخش

یوگا

تای چی

بیوفیدبک

تصور هدایت شده

رایحه درمانی

کاهش مصرف برخی خوراکی ها، نوشیدنی ها و موادی از جمله موارد زیر:

الکل

نیکوتین

کافئین

دارو های غیر مجاز

اجتناب از مصرف برخی دارو ها که عملکردی همچون محرک ها دارند:

دارو های سرماخوردگی و ضد سرفه

برخی مکمل های غذایی و گیاهان دارویی

در صورتی که تغییر در سبک زندگی مفید نباشد، امکان دارد برای بیمار دارو تجویز شود. در برخی موارد، این دارو ها بتابلاکر و مسدود کننده کانال کلسیمی هستند. در صورتی که پزشک علتی برای تپش قلب بیابد، بر روی درمان آن تمرکز خواهد کرد. پزشکان برای درمان تپش قلب ناشی از دارو، داروی دیگری را جایگزین می کنند.

در صورتی که تپش قلب به صورت یک آریتمی باشد، مصرف دارو یا انجام فرایند های درمانی به بیمار توصیه می شود. امکان دارد، بیماران به پزشک الکتروفیزیولوژیست یا متخصص ضربان قلب ارجاع داده شوند.