حدود 10 الی 30 درصد از افراد بالغ با مشکل بیخوابی مواجه هستند. فاکتورهای متعددی باعث بروز این مشکل میشود. یکی از عواملی که بر بیخوابی تاثیر میگذارد، رژیم غذایی است. بااینحال، ما در این مقاله آخرین تحقیقات انجامشده در حوزه تاثیرات ویتامین و مواد مغذی در خواب را بررسی کرده و پاسخ سوال «کمبود کدام ویتامین باعث بیخوابی میشود» را خواهیم داد. با مطالعه این مطلب از جدیدترین تئوریها و نظریههای بینالمللی دانشمندان در ارتباط با بیخوابی آشنا میشوید.
کمبود کدام ویتامین باعث بیخوابی میشود؟ یکی از پاسخهای این سوال، ویتامینهای گروه ب است. در بین ویتامینهای این گروه، ویتامین B6 تاثیر چشمگیری بر خواب و کیفیت آن دارد. ویتامین B6 علاوهبر خواب، به تقویت ایمنی بدن، رشد و عملکرد شناختی نیز تاثیر میگذارد. دانشمندان در تحقیقات بیشماری که انجام دادهاند، به تاثیر ویتامین B6 در خواب و دیدن رویا دست یافتهاند.
در بسیاری از مکملها، مخصوصاً مکمل تقویتی آقایان و خانمها، ویتامین B6 وجود دارد که با مصرف آن کمبود این ویتامین جبران میشود. بااینحال، قبل از مصرف هرگونه مولتیویتامین و مکملی که حاوی ویتامین B6 است، بهتر است با پزشک یا دکتر داروساز خود مشورت کنید
باوجود اینکه هنوز تاثیر مستقیم ویتامین B12 بر اختلال خواب اثبات نشده است؛ تحقیقات بسیاری تاثیر این ویتامین در ریتم خواب را نشان میدهد. بهطورکلی، عوارض کمبود ویتامین B12 باعث بهوجود آمدن فاکتورهای بیخوابی در انسان میشود. برای مثال، یکی از عوارض کمبود این ویتامین، افسردگی است. افرادی که به افسردگی دچار میشوند، طول مدت و کیفیت خواب پایینی را تجربه خواهند کرد.
علاوهبر این، یکی دیگر از نشانههای کمبود ویتامین B12، احساس خستگی است. این احساس ناشی از کیفیت پایین خواب خواهد بود. ویتامین B12 انرژی بدن را تامین کرده و به تولید سلولهای قرمز خون کمک میکند. بههمین دلیل است که با کمبود این ویتامین کیفیت خواب پایین آمده و احساس خستگی به افراد غالب میشود. ازاینرو، مصرف ویتامین B بهصورت قرص ویتامین ب 12 برای ورزشکارانی که فعالیت بدنی شدیدی دارند، پیشنهاد میشود.
در بررسیهای انجام شده برای پاسخ به سوال «کمبود کدام ویتامین باعث بیخوابی میشود»، به تاثیر ویتامین C در بیخوابی میرسیم. ویتامین سی طول مدت و کیفیت خواب را بهبود میدهد. بسیاری از افرادی که خواب کافی ندارند، سطح ویتامین C آنها در حد استاندارد نیست. ویتامین سی بهصورت قرص جوشان برای ورزشکاران در داروخانهها بهفروش میرسد. تاثیر ویتامین سی در تقویت سیستم ایمنی و کیفیت خواب به اثبات رسیده است.
یکی از عوارض کمبود این ویتامین کوتاه شدن مدت خواب و خواب ناراحت محسوب میشود. مطابق مطالعات انجام شده در دانشگاه پنسیلوانیا، کمبود ویتامین سی منجربه جذب پایین آهن و کاروتنوئیدها خواهد شد. اگر از مشکل استرس رنج نمیبرید، شاید دلیل خواب کمتر از 4 ساعت در طول شبانهروزتان، کمبود ویتامین سی باشد. برای رفع این مشکل میتوانید مواد غذایی سرشار از ویتامین، مانند بروکلی، فلفل دلمهای و مرکبات مصرف کنید.
تحقیقات متعددی، کیفیت خواب را مربوط به ویتامین D دانسته است. درواقع کمبود ویتامین دی باعث خوابی بیکیفیت و ضعیف میشود. در مقابل، مصرف دوز بالای ویتامین D نیز باعث کاهش سطح ملاتونین، هورمون چرخه خواب، خواهد شد.
کمبود ویتامین دی بهطورکلی آسیبهای بسیاری برای بدن و عملکرد آن بهدنبال دارد. برای مثال بسیاری از ورزشکاران برای تقویت استخوانها و مفاصل، اقدام به مصرف قرص جوشان کی بون پلاس میکنند. کمبود ویتامین D جذب کلسیم و منیزیم نیز با مشکل مواجه خواهد شد.
دانشمندان در تحقیقات انجام شده برای پاسخ به سوال «کمبود کدام ویتامین باعث بیخوابی میشود»، به تاثیر آنتیاکسیدانها روی خواب دست یافتند. ویتامین E یک آنتیاکسیدان ضروری است که جلوی آسیب به سلولهای بدن را میگیرد و بر مشکلات مربوط به خواب اثر میگذارد. درنتیجه این تحقیقات، اگر سطح ویتامین E کافی باشد، احتمالا خوابی راحت و باکیفیتی را تجربه کنید.
برخی از عوارض جانبی از بیخوابی ناشی از کمبود ویتامین E شامل از دست دادن حافظه و زوال عقل است. مغز مسئولیت پردازش خاطرات و فعالیتهای ذهنی، از جمله REM و خواب کمعمق را برعهده دارد. اگر خواب کافی نداشته باشید، احتمالا در یادآوری خاطرات کوتاه و بلندمدتتان به مشکل برمیخورید. ویتامین E به سلامت مغز و عملکرد آن کمک میکند.
تحقیقات روی حیوانات، موشهای آزمایشگاهی، نشان داده است که خواب بیکیفیت باعث کاهش تولید تستوسترون نیز میشود. بااینحال، هنوز درخصوص تاثیر ویتامین E بر مشکلات تولید تستوسترون تحقیقات کاملی انجام نشده است.
در این مقاله سوال «کمبود کدام ویتامین باعث بیخوابی میشود» بهطورکامل پاسخ داده شد. کمبود 5 ویتامین بیشترین تاثیر را در بیخوابی و کاهش کیفیت خواب دارند. بااینوجود، این تاثیرات در حد نظریه باقی مانده و در بسیاری از موارد بهصورت عملی اثبات نشده است. باتوجهبه تاکید پزشکان باتجربه بر رعایت رژیم غذایی برای تنظیم سیستم و عملکرد بخشهای مختلف بدن، پیشنهاد میشود تا مصرف ویتامینها را نادیده نگیرید.
اگر امکان تامین این ویتامینهای مهم و ضروری برای بدن را از طریق رژیم غذایی ندارید، بهتر است با نظر پزشک یا دکتر داروساز در داروخانهها، مکمل یا مولتیویتامین مناسبی را خریداری کنید.